NFT’lerin ve Özel Cüzdanların Kaderi Bu Hafta Belli Oluyor

Avrupa Birliği’ndeki yetkililer bu hafta son bir kez daha bir araya gelerek kara para aklamaya dair kurallara ve kripto hizmet sağlayıcılara dair rejime son halini verecekler. 

Çarşamba ve Perşembe günü gerçekleşecek toplantılar Birlik’in önümüzdeki yıllarda aktif olacak kripto yasal çerçevesini de çizecek. Ancak değiştirilemez token’lar (NFT), Bitcoin’in enerji boyutu ve özel cüzdanların kullanımı konusunda hâlâ önemli sorulara cevap bulunabilmiş değil. 

İlk gündeme gelecek konulardan biri de fonların transferine dair kanun olacak. Bu kanun cüzdan sahiplerinin kripto işlemlerde diğer tarafları tanımlamasını gerektiriyor. AB yetkilileri 29 Haziran’daki toplantılarında kapalı kapılar ardında bu planların son rötuşlarını yapacaklar.

Avrupa Parlamentosu, 31 Mart’taki oylamada dijital varlıkların uyuşturucu ticaretinde, çocuk pornografisinde ve terörizmde kullanılmasını engellemek için birçok gizlilik gereksinimi ortaya koydu. Sektör bu tür gereksinimlerin inovasyonların önünü kesebileceğinden endişe ediyor.

Üç kaynağın CoinDesk’e verdiği bilgilere göre Çarşamba günü yapılması planlanan görüşmeler son tur olacak. Yani görünen o ki hukuki farklılıklara dair noktalar Avrupa Konseyi’nde bir arada bulunan devletlerin ve Avrupa Parlamentosu’nda bulunan kanun yapıcıların aralarında çözülecek. 

Bu konular içinde öne çıkan ve üzerinde en son uzlaşılacak mevzu ise “özel cüzdanlardan” yani düzenlemeye tabi olan bir hizmet sağlayıcının yönetmediği yapılardan çıkan ve bu yapılara giren transferlere nasıl muamele edileceği. 

Konuyu destekleyenlerin fikrine göre oluşturulacak ortak metnin son halinde müşteri kimliğinin onaylanması yer alacak, ancak bu her durumda mümkün olamayabilir. Ayrıca raporlama gereksinimini oluşturacak üst meblağ ve işlemdeki tüm tarafların tanımlanmasının gerekip gerekmeyeceği gibi mevzular da söz konusu.

Temel kanun

Kripto Varlık Piyasalarının Düzenlenmesi (MiCA) olarak da bilinen kanuna dair görüşmeler ise Perşembe günü yapılacak.

MiCA, Avrupa Birliği’nin kripto varlıklar yasasının temel taşını oluşturuyor. Burada kripto çıkaranların kayıt altına alınması, gelecekteki yatırımcılara bilgi sunmak için açıklama belgeleri yazılması ve büyük ölçekli stabil coin’lerde yeterli kaynak bulundurulması gibi konular ele alınıyor. MiCA, sektör tarafından genel kabul görüyor çünkü kripto şirketleri için birliğin 450 milyondan fazla nüfusuna ulaşmak için kolay ve etkin bir yol.

Fransa hükümeti, Perşembe günkü görüşmelerin de final görüşmeler olmasını umuyor. Bu Fransa’nın kanunun finalizasyonunda etkin bir rol alması için son şans zira 1 Temmuz’da koltuğu Çekya’ya devredecek. 

Kapsamın coin halka arzlarının da ötesine geçip 2020’deki MiCA taslağında kapsam dışı bırakılan NFT’leri de içerip içermeyeceği de merak konusu. O günden bugüne Bored Ape’ler gibi varlıkların popülerliği büyük ölçüde artış gösterdi. Bununla birlikte dolandırıcılıklar, kandırmacalar ve manipülasyonlar da arttı. Geleneksel finansal piyasalarda zaten kanun dışı kabul edilen bu tür istismar amaçlı davranışlar düzenlemecilerin ilgisini çoktan çekti bile. 

Avrupa Komisyonu’ndan Peter Kerstens gibi yetkililer NFT çıkaranların her bir token için açıklama yazmasının aptalca olacağını söylüyorlar. Ancak bu kişiler NFT cüzdanları veya brokerlik hizmetleri sağlayan yapıların da bitcoin’e benzer şekilde düzenleme altına alınması gerektiğini vurguluyorlar. 

Bored Ape’ler

Bir açıklama zorunluluğu olmasa bile kapsamı geniş tutulacak bir kanun, OpenSea gibi pazaryerlerinin düzenleme altına alınması anlamına gelebilir. Avrupa Parlamentosu’ndaki bazı kanun yapıcıların bu konuda ısrarlı olduğu biliniyor. 

Fransız gazeteleri hükümetlerin, NFT hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınmasına dair genel bir gereklilik olup olmadığını tartışmayı sürdürdüklerini yazıyor. Kendi yaratımları için cüzdan hizmeti sunan sanatçılar ve düşük hacimli piyasalar için istisnalar olabilir. Yani çok sık satış yapmayan NFT’ler veya düşük değerli ürünler satan oyun platformları dışarıda bırakılabilir.

Bunlara rağmen NFT’leri kapsamın içine alma ihtimali sektörde tedirginlik oluşturuyor.

Almanya Blok Zinciri Birliği Başkanı Florian Glatz “Buna bir kriz demek yanlış olmaz. Bunun sonu iyiye gitmez” diyor.

Avrupa Kripto İnisiyatifi’nden (Euci) Marina Markezic NFT piyasasında içeriden öğrenenlerin ticaretinin engellenmesi için ilave düzenlemelere ihtiyaç olduğunu kabul ediyor. “NFT dünyasında her şeyin güllük gülistanlık olmadığını ve kötü şeylerin de olabileceğini kabul ediyoruz.”

Ancak Markezic değiştirilebilen türdeki varlıklar için çıkarılan düzenlemelerin kopyala-yapıştır mantığıyla alınmasının hatalı bir yaklaşım olduğunu da vurguluyor.  

Örneğin her Tesla birbirine benzer ama her bir NFT biriciktir ve işlem gördükleri borsalar da büyük ihtimalle merkeziyetizdir. Bu nedenle örneğin menkul kıymet brokerlarının müşterileri için en iyi teklifi oluşturmalarına dair yükümlülüklerinin buraya nasıl uygulanabileceği belli değildir. NFT’leri finansal varlık olarak kabul etmek onları fiziksel benzerlerinden, örneğin sanat eserlerinden haksız biçimde ayrıştıracaktır. 

Euci’den Simon Polrot, “Bazı NFT’lere özel düzenlemeler olabilir. Ancak bunlar MiCA’dan sonra getirilmeli ve kripto bankalarla ilgili token’lar ile fiziksel varlıklara dayalı token’lar da aynı tutulmamalı” diyor. “Her şeyi tek bir sepete atmanın anlamı yok.”

Bitcoin’e yasak mı geliyor?

MiCA kapsamındaki diğer bir konu da kripto para madenciliğinin çevresel etkisi. Kanun yapıcılar karbon emisyonlarını azaltmak için bazı kurallar ortaya koydular ve bu kuralların, bitcoin’in yasaklanmasına kadar gidebilen bir süreci tetikleyebileceğinden endişe ediliyor. Diğer taraftan Avrupa Merkez Bankası’ndan Fabio Panetta iş onayı (PoW) gibi enerji yoğun yöntemlere dair ekstra vergi getirilmesini öneriyor. 

Bu tür zorlayıcı gereksinimlerin getirilme riski biraz yatışmış görünse de konuya yakın iki kaynağın CoinDesk’e verdiği bilgiye göre metnin son halinde şeffaflığın artırılmasına odaklanılacak. Bu durumda örneğin konsensüs mekanizmaları için yazılacak açıklama belgelerinde çevresele tilere de değinilmesini gerektirebilir.

Politika metni finalize edilse bile bunun kanun metnine dönüştürülmesi gerekli. Yani MiCA 2024’ten önce hayata geçemeyebilir. Politika yapıcılar daha bugünden ilave yaklaşımları konuşmaya başladı zira merkeziyetsiz finans gibi bazı konulara dair belirsizlikler henüz ortadan kaldırılabilmiş değil.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde 20 Haziran’daki konuşmasında Avrupa Parlamentosu’ndaki kanun yapıcılara hitaben, “Umarım MiCA 2’yi de gündeme alırsınız” diyerek kripto tutma ve borç vermenin yanı sıra aracıların veya tanımlı kullanıcıların bulunmadığı aktivitelere dair ilave bir kanunun gerekliliğini vurguladı. 

AB’de kripto regülasyonuna dair hareketli birkaç ayın sonunda geldiğimiz nokta son olmasa da sonun başlangıcını işaret edebilir.