CoinDesk Türkiye Özel: Türkiye Bankacılık Sektörünün Blok Zinciri Serüveni Ne Aşamada?

Türkiye bankacılık sektörünün blok zinciri teknolojilerine gösterdiği ilgi artık herkesin malumu. Çok değil sadece iki hafta önce aynı gün içerisinde hem Yapı Kredi hem de Akbank blok zinciri yapısı Avalanche’la iş birliğine gittiklerini açıkladılar. Merkeziyetsiz dünyaya ilgi gösteren sadece bu iki banka değil, sektördeki birçok bankanın kripto para borsası açmak ya da satın almaya dair girişimleri olduğu biliniyor.

CoinDesk Türkiye’ye özel konuşan Akbank Bireysel Bankacılık ve Dijital Çözümler Genel Müdür Yardımcısı Burcu Civelek Yüce, “Banka olarak regülasyonlara uygun olarak projelerimizi şekillendiriyor, düzenlemelerce uygun görülen alanlarda en çok katma değer üreten işlere odaklanıp inovasyon çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bunun için iç kontrol ve hukuk ekiplerimizden de yardım alıyoruz” diye konuşuyor. Avalanche’la iş birliği yapan bir diğer banka Yapı Kredi ise CoinDesk Türkiye’nin sorularını yanıtsız bıraktı.  

Öte yandan kripto paraların bir emtia mı yoksa bir menkul kıymet olarak mı tanımlanacağı halen belirsizliğini korurken, Ankara’da konuya dair görüşmelerin yapıldığı biliniyor. Çalıştay’a katılan isimlerden kripto para borsası Gate.io’nun Türkiye Genel Müdürü Kafkas Sönmez, CoinDesk Türkiye’ye verdiği özel röportajda “Hükümette ve Çalıştay’da bulunan arkadaşlar kripto para borsalarının elinde kullanıcı varlıklarını tutmasından rahatsız. Dolayısıyla gerek Sermaye Piyasası Kurulu gerekse de Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş aracı kurumlar veyahut bankaların burada rol almasını istiyorlar. Eğer bankalara böyle bir yetki verilecekse buraya da bir düzenleme gerekiyor” diye konuşmuştu.

“Bankaların bu işe girmesini dört gözle bekliyoruz”

Geçtiğimiz haftalarda düzenledikleri basın yemeğinde söz alan Futurance CEO’su Erkan Coplugil geleneksel finanstan gelen ve şimdilerde yüzünü blok zinciri dünyasına çevirmiş bir isim. Garanti BBVA’daki 20 seneyi aşkın iş tecrübesinin ardından finansal ekosistem Futurance’i ve bu çatı altında kripto para borsası Fexobit’i kuran Coplugil, “Bankaların belli noktalarda sektörde olmasının hepimize çok değer katacağını düşünüyorum” diyerek söze başlıyor: “Müsaade ederseniz isim vermeyeyim ama daha bu sabah bir bankayla bu konu hakkında teknik bir toplantı yaptık. Kripto varlıkların saklama çözümümüzü bankalarda kurmakla, belli bir modelle bu teknolojiyi transfer etmek üzerine teknik bir toplantı gerçekleştirdik. Bu, ilk görüşmemiz değil. Birkaç tane bankayla daha bu konuda görüşmelerimiz oldu.”

Coplugil, bankaların halihazırda varlık saklama hizmeti verdiklerini fakat bunun itibari paralarla sınırlı kaldığını hatırlatıyor: “Hesaplarımın bankada olması demek bana zaten saklama hizmeti verildiği anlamına geliyor. Kripto varlıkların yönetimi karışık olduğu için bankaların sınırda kalmak gibi bir stratejileri var. Bu işe asgari bir yatırım yaparak ve bizler gibi şirketlerden bu hizmeti alarak müşterilerine sunmak gibi bir yaklaşımlar söz konusu. Bankaların bu işe girmesini dört gözle bekliyoruz.”

Bankaların hem kripto varlık saklama hem de kripto para borsası işine girmelerine dair görüşlerini paylaşan SC Yönetim ve Danışmanlık’ın kurucusu Soner Canko ise “Blok zinciri teknolojisi sadece finans değil tüm sektörler için önemli fırsatlar barındırıyor ancak bankalar maalesef bu fırsatı değerlendiremiyor. Bankalar halen nasıl kripto para nasıl saklama hizmeti veririm ya da nasıl yüksek getiri imkanı sağlarım diye düşünüyor. Ancak bunun ötesine geçmek lazım” diye konuşuyor.

“Bankalar vazgeçilemeyecek derecede kritik finansal politika araçlarıdır”

Akbank’taki genel müdür yardımcılığı görevinin ardından kurumlara dijital dönüşüm ve dijitalleşme stratejileri konusunda danışmanlık hizmeti veren DefineX’in CEO’luğunu yürüten Tolga Ulutaş ise Canko’dan daha farklı düşünüyor: “Blok zinciri teknolojisi aracıya ihtiyacı kaldıran bir yapıya izin verdiğinden dolayı ülkelerdeki merkezi takas yapılarının teknoloji altyapılarına ihtiyacı ortadan kalkabilir” diye konuşan Ulutaş, devam ediyor: “Öte yandan devletlere ait ve/veya devletlerarası finansal kontrol mekanizmaları açısından merkezi kurgular, vazgeçilemeyecek derecede kritik finansal politika araçlarıdır. Yalnızca teknoloji bunu mümkün kılıyor diye kısmi de olsa bu tür bir kontrolün terk edilmesi yakın zamanda pek gerçekçi görünmüyor.”

“Merkezi borsalar blok zincirin doğasına aykırı değilse, bankaların bu işe girmesi de aykırı olmaz”

Peki bankaların kripto varlık saklama ya da kripto para borsası açma girişimleri merkeziyetsiz dünyayı temel alan blok zincirinin doğasına aykırı değil mi? Ekonomi gazetecisi Erkan Öz, “Eğer ortada bir aykırılık varsa bugünkü kripto para borsaları da blok zincirinin doğasına aykırı. Elbette merkeziyetsiz çalışan borsalar da var fakat bütün dünyada işlem hacmi anlamında bu işin öncüleri merkezi kripto para borsaları. Dolayısıyla eğer bugünkü merkezi borsalar blok zinciri dünyasına ters değilse, bankaların bu işe girmesi de o kadar ters olmaz.” Merkeziyetsiz finansa vurgu yapan Öz, kredi vermek gibi bankacılığın temel fonksiyonlarının artık burada da yapıldığını ve akıllı kontratlar sayesinde az sayıda personelle bu işlemlerin gerçekleştirildiğini söylüyor: “En büyüklerinin ortalama çalışan sayısı 50 ila 100 arasında değişir. Bankalar ise dünyada ortalama 10 bin personel çalıştırıyor. Yüzlerce, binlerce şubeyle çalışmak zorunda kalıyorlar. Blok zinciri teknolojisiyle daha az personel ve daha düşük maliyetlerle bu işi yapabilmeniz mümkün.”

“Bankalar De-Fi’a daha fazla ilgi gösterecek”

Akbank ve Yapı Kredi’nin merkeziyetsiz finansa ilgisini de yorumlayan Öz, “Merkez bankalarının çıkardıkları dijital paralarla bankacılık sisteminin aracılık etmesine gerek kalmayacak. Bu yüzden de bankacılar ekonomi içerisindeki kendi fonksiyonlarını kaybetmemek adına çok daha fazla De-Fi tarzı projelere ilgi gösterecek.”

Öz’e göre bir diğer üzerinde durulması gereken husus ise müşteriden gelen talepler: “Müşteriler bugün karşılarında kripto para borsaları yerine bankacılık mevzuatına tabi olan bankalar görseler çok daha fazla yatırımcı kriptoya yönelecektir” diye konuşan Öz, ekliyor: “Ya büyük ihtimalle merkezi kripto para borsaları banka gibi regüle etmeye başlanacak, ya da bankalar bu işe doğrudan girecek. Bu da aynı kapıya çıkacak. Merkezi olarak bu işi yapan kripto para borsalarının en az bankalar gibi regüle edilmeleri gerekiyor.”