Kripto para sektörü UST projesinin dramatik çöküşünü sindirmeye çalışırken stabil coinleri kuran ve yönetenler bu enstrümanların hepsinin aynı olmadığını vurgulamaya çalışıyor. 

USDC stabil coininin yaratıcısı Circle’ın küresel politikalar yöneticisi ve strateji üst yöneticisi Dante Disparte bu mesajın sürekli tekrarlanması gerektiğini söylüyor çünkü kripto camiası dışında kalanlar bu farkı anlayamayabilir. Özellikle de son dönemde yaşananlardan sonra sektöre daha yakından bakmaya başlayan politikacılar ve düzenleyicilerin bu farkı anlaması önemli.

Disparte, verdiği bir mülakatta, “sabit coin teriminin anlamının dışına çıktığına dair bir tartışma söz konusu. Bu tartışmanın olması normal. Diğer yandan acaba algoritmik stabil coinler düzenleyicilerin alanına girecek bir enstrüman sınıfı mıdır? Gerçek tüketicilere ve gerçek ödemelere dokunan bir noktada mı bunlar? Bu gibi bir soru da var” diyordu. 

BNY Mellon’ı destek olarak kullanan ve kısa süre önce BlackRock’dan yatırım alan Circle’ın USDC’si 49 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip. 

79,3 milyar dolarlık piyasa hacmiyle varlığa dayalı en büyük stabil coin olan Tether, kriz haftasında sabit değerini korumayı başardı.

Terra olayı konusunda Twitter Spaces’da bir forumda konuşan Tether’in teknoloji üst yöneticisi Paolo Ardoino da Disparte’ye katıldı ve stabil coinlerin daha net şekilde sınıflandırılması gerektiğini belirtti.

Ardoino, “Stabil coinlerin kategorize edilmesi gerek. Tether’in en büyük oyuncu olduğu merkezi sabit coinler ve algoritmik sabit coinler var. Müşterilerin korunması için bir çeşit yönerge olması gerektiğini düşünüyorum” diyordu.

Disparte, düzenleyicilerin USDC gibi varlığa dayalı stabil coinleri yakından izleseler de algoritmik stabil coinlerin kör nokta olarak kaldığını söylüyor. “Patlayanlar bunlar. Burada ilişkilendirme sorunu var. Sadece lafta stabil olan coinler var. Bu tür ince konulara dair politika tartışmaları yapılması gerekli.”

Konuyu netleştirmek gerekirse, üç çeşit stabil coin var: Fiat varlıklarla desteklenenler (USDT, USDC), kriptoyla desteklenenler (DAI, sUSD) ve algoritmik (UST, IRON) olanlar.

Bu sınıflandırmalar çok net olmasa da bazı kanun yapıcılar aradaki farkı anlıyor. Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Pennsylvania senatörü Pat Toomey gibi…

Stabilitenin Spekturumu 

Merkeziyetsiz finans sektöründe otomatik piyasa yapıcılığı faaliyeti sürdüren Balancer Labs’in CEO’su Fernando Martinelli’ye göre algoritmik stabil coinlerde de belirli bir spektrum söz konusu. 

Martinelli, “Algoritmik coinlerin üçüncü kategorisine dair her zaman bir soru işareti vardı. Bir algoritmik stabil coinin iyi tasarlanıp tasarlanmadığını veya güçlü olup olmadığını hiçbir zaman bilemezsiniz. Algoritmik olup yüksek derecede teminatlara korunan yapılar var ama aşırı teminatlı yapılar az” diyor. 

Terra’nın patladığı günlerde MakerDAO topluluğunun kontrolünde olan, beş yıllık ve aşırı teminatlı stabil coin DAI sabit değerini korudu. MakerDAO’dan Luca Prosperi’ye göre bu sistem için önemli bir testti. 

Prosperi’ye göre MakerDAO’nun DAI’si konservatif bir yapıda ve aşırı teminatlı olduğu için güçlü. Mevcut teminat oranı yüzde 175,59, yani her bir DAI 1,7758 dolar değerinde teminatla korunuyor. Dai Stats verilerine göre DAI mint etmek için teminat olarak kullanılan varlıkların yüzde 41’inin USDC stabil coini oluşturuyor. 

Maker’ın otomatik likiditasyon mekanizması kendini korumak için teminatın likit hale getirilmesiyle başlıyor. Bu dönemde de 6,4 milyar dolarlık piyasa değerine geriledi.

Prosperi, bir mülakatta, “Maker tam olarak yapılması gerekeni yaptı. Ekonomi küçüldüğü için o da küçüldü. Sistem stabil durumda çünkü konservatif bir biçimde tasarlanmış. Ekip bunu yaparken çok enerji kaybetti çünkü topluluk oldukça sabırsızdı Terra büyürken birçok kişi ekibi ağır kalmakla suçluyordu. Ancak iş ciddi, burada bir para birimini yönetiyoruz” diyordu.

Prosperi, “Spektrumun bir ucunda çok güvenli, çok iyi bir köprü olan ama o kadar da inovatif olmayan USDC var. Diğer ucunda ise UST vardı. DAI ortada bir yerde” diyor ve ekliyor, “Bu kavramın alt kavramlara ayrılacağını ve farklı kullanım biçimlerine göre sistemi daha doğru tanımlayan kavramlar oluşacağını düşünüyorum. Bazı projelerin birlikçe çalışacağına inanıyorum. DAI üzerinden konservatif bir yapıda kaldıraç oluşturabilecek Maker için USDC’nin iyi bir teminat olacağını düşünüyorum.”

Prosperi’ye göre UST’nin çöküşünden sonra algoritmik stabil coinlere dair düzenleyicilerde oluşan tedirginlik söz konusu olduğunda MakerDAO’nun hukuki bir tüzel kişilikten ziyade bir merkeziyetsiz topluluk olması ve kapanması mümkün olmayan izin gerektirmeyen bir protokole bağlı olması nedeniyle bu oluşum “tuhaf bir tür” olarak görülebilir. 

“Düzenleyicilerden bir baskı gelmesi kaçınılmaz. Ancak Maker’ın ana hedef olacağını sanmıyorum. USDT, USDC gibiler ilk dalgayı göğüsleyecek ve likiditeyi zincir üzerinde oluşturan yapılar tedirginlik oluşturacak.”