“Öz Eleştiri, Ders Çıkarma, Yara Sarma Yılı”

2023’e dair genel beklentileriniz neler? Yeni yılı hangi dinamiklerin şekillendireceğini düşünüyorsunuz?

Kriptopara piyasaları için son derece kötü başlayarak giderek yaygınlaşan ve sistemik bir krize evrilen 2022 yılına ilişkin bir özeleştiri, ders çıkartma ve yara sarma dönemi olacağını düşünüyorum 2023 yılının. Kuşkusuz yılın ilk bölümünde yeni iflaslar da söz konusu olabilir ama 2023’ü şekillendirecek piyasa dinamiklerinin dünya ekonomisinin FED inisiyatifindeki gidişatı ve başta ABD olmak üzere pek çok ülkede geç bile kalmış olan düzenlemeler olacağını düşünüyorum. Bunların yanısıra kriptopara kuruluşlarıyla ilgili dava süreçleri, Rusya, Çin ve Hindistan gibi dünyanın doğu yakasının büyük devletlerinin kriptoparalarla ilgili olası rekabetçi politikalarının da gidişat üzerinde değişim yaratabilecek sürpriz çıkışlarını da izlemek gerekebilir.

2023’te ayı piyasasının çözülmesini ve daha olumluya dönmesini bekliyor musunuz? Bu ne zaman ve ne şartlarda olabilir?

2022 yılında yatırımcı nezdinde güven kaybeden kriptoparaların bunu geri kazanabilmesi için 1 yıl oldukça kısa bir zaman dilimi. Ancak devletler yasaklayıcı olmayan ama kriptodaki inovasyonları teşvik edici düzenlemeler yapar ve kripto ve hatta geleneksel finans piyasasının mevcut oyuncuları da bunları sahiplenirler ve güven arttırıcı bir piyasa ortamı yeniden tesis edilirse olabilir ama 1 yılda bunlar yetişebilir mi, emin değilim. Ayrıca, FED’in faiz arttırımlarını durdurmasının yansıra piyasalara para pompalayıcı bir stratejiye geçmesi de piyasaları olumlu etkileyebilir ama bunlar için de henüz erken bir dönem olabilir. Belki 2023 sonları…

2023’te düzenlemeler konusunda beklentileriniz neler?

Tüm dünyada düzenlemeler geç kaldı ama öte yandan, Biden yönetiminin kriptoparalarla ilgili 2021 yılında yürürlüğe giren kriptoparalardan vergi alınması yasa maddesinin yürürlüğünü bir sonraki seneye ötelemesi de bu konuda bir düzenleme yapmanın kolay olmadığını gösteriyor bize. Ayrıca kriptoparaların emtia, menkul değer ve hatta para birimi işlevlerini bünyesinde barındıran doğası, mevcut devlet bürokrasilerinde kriptoparalarla hangi kurumların yetkilendirileceği konusundaki karmaşayı da arttırmakta. Bu açıdan bakınca, ilk aşama düzenlemelerin daha kısıtlayıcı gelmesi daha olası görünüyor ama kriptolar üzerinden finansal rekabeti elden bırakmak istemeyen kimi devletlerden de daha liberal düzenlemeler gelebilir.

Sizler 2023’te hangi projelerin ve dikeylerin ön plana çıkacağını düşünüyorsunuz?
 
Kişisel olarak, kriptopara alım-satım platformlarında varlıkları yatırımcı inisiatifine kaydıran cüzdan çözümlerinin öne çıkacağı kanaatindeyim. Düzenlemeler yetişirse, söz konusu platformların varlıklarını denetleyen bağımsız denetim blokzincir çözümleri de gelebilir. Bunun yanısıra, sıfır-bilgi-ispatı (Zero-Knowledge-Prooof) işleyişlerinin de merkezsiz kimlik doğrulama (decentralized identity) gibi kritik uygulamalarla gündem alacağı da tahminlerim arasında.