“Nisan-Haziran: Sert Düzeltme. Yükseliş İse Ekim Aralık Gibi”

2023’e dair genel beklentileriniz neler? Yeni yılı hangi dinamiklerin şekillendireceğini düşünüyorsunuz?

2022 finans piyasaları ve yatırımcılar için son derece zor bir yıl oldu. Öyle ki sadece kripto para yatırımcıları değil 60/40 portföyden tutun, teknoloji hisseleri yatırımcılarına kadar hemen hemen bütün yatırımcı portföylerinin ciddi zararlar yazdığına şahitlik ettik. Ek olarak, 2022 yılının son iki çeyreğinde birçok teknoloji devinin adı işten çıkarmalarla anılmaya başlanırken yılın son aylarına doğru kervana ABD'li bankaların da katıldığını gördük. 13 Ocak bu bankalardan Bank of America, Citigroup, JPMorgan Chase, Wells Fargo, 17 Ocak ise Goldman Sachs ve Morgan Stanley'in 2022 son çeyrek karlılıklarını açıklayacak olması açısından büyük önem arz ediyor.

Okuyucularımız şunu unutmamalılar: bu işten çıkarılan insanlar gişe görevlisi olmuyorlar. Büyük çoğunluğu bankaların uzun işe alım süreçlerinden sonra seçtiği ve ciddi maaşlar ödeyerek çalıştırdıkları yetenekli kişiler. Dolayısıyla bankalar kolay kolay işten çıkarma yapmaz. Genele yayılan bir işten çıkarmada dikkatlerin bu noktaya kesilmesinin gerekli olduğuna inanıyorum.

Diğer takip edeceğim son çeyrek kârlılık raporları sırasıyla 19 Ocak dünyanın en büyük perakende ürün satıcılarından Gilettte, Ariel, OralB, Head & Shoulders gibi son tüketici tarafından sıkça kullanılan markaların sahibi Procter&Gamble, 24 Ocak sanayi devi General Electric, Microsoft, 25 Ocak Boeing, Intel, Tesla, 26 Ocak Apple, Blackstone şeklinde devam eden uzun bir listem var. Yahu bu adam bunları neden anlatıyor demeyin. Bu şirketlerin kârlılık raporlarını takip etmek hem piyasanın nabzını tutmak hem de FED dahil bütün piyasa aktörlerinin öngördüğü işsizlik dalgasının ve daha önemlisi National Bureau of Economic Research (NBER) tarafından açıklanması muhtemel resmi teknik resesyon açıklamasının tarihini doğru tespit etmek açısından büyük önem arz ediyor. Şahsen ben piyasaya ilk üstü kapalı küçük uyarının 13 Ocak - 9 Şubat tarihleri arasında açıklanacak 2022 son çeyrek karlılıklarıyla birlikte geleceğini düşünüyorum. Ek olarak 1 Şubat tarihinde gerçekleşecek FED FOMC toplantısından gelecek (25 bps olması kuvvetle muhtemel) faiz kararını ve J.Powell'ın söylemlerini takip edeceğim.

Benim açımdan yılın ilk çeyreğini yukarıda saydığım gelişmeleri takiben Çin piyasalarının post Covid performansı, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın seyri ve kripto paralar özelinde FTX iflas sarmalı etkileyecek. Kendi adıma 2023'ün ilk çeyreğini gözlemlemek ve yılın kalanında izleyeceğim stratejileri şekillendirmek için kullanmayı planladım.

Mevcut veriler ışığında, FED cephesinden, ilk çeyreğin sonuna doğru 22 Mart tarihinde gerçekleştireceği FOMC toplantısıyla birlikte gelmesi muhtemel son faiz artışını görebileceğimize inanıyorum. Faiz tarafında bu süreç yaşanırken ABD'li amiral gemisi şirketlerden Nisan-Mayıs aylarında gelecek 2023 birinci çeyrek kârlılıkları piyasaların yönü açısından son derece belirleyici olacaktır. Şahsen Mayıs-Haziran aylarında resmi resesyon açıklamasıyla piyasaların dip yapabileceğini düşünüyorum. Takip eden süreçte ABD Merkez Bankası'nın gelişen ekonomik dengeleri de gözlemleyerek 3 Mayıs, 14 Haziran, 26 Temmuz toplantılarını pasif geçmeyi seçeceğini, ardından 20 Eylül, 1 Kasım toplantılarından birinde faizleri düşürme yoluna gitme ihtimali üzerinde duruyorum. Bahsettiğim senaryonun gerçekleşmesi durumunda piyasalar yatırımcılara Mayıs - Haziran gibi güzel bir alım fırsatı verecektir. 2023'ün son çeyreğiyle FED'in olası faiz düşürme hamleleri yılın son bir iki ayının hareketli geçmesine neden olabilir. Yatırımcılardan yukarıda bahsettiğim senaryoların mevcut veri ve gelişmeler ışığında kaleme alınmış olduğunu unutmadan hareket etmelerini önemle rica ederim.

2023'te ayı piyasasının çözülmesini ve daha olumluya dönmesini bekliyor musunuz? Bu ne zaman ve ne şartlarda olabilir?

Bu soruya yukarıda cevap verdim fakat kısaca bir özet geçebilirim. Ocak-Nisan: Dağıtım evresine bağlı yengeç piyasası. Küçük volatiliteler olabilir fakat genel olarak piyasaların paralel bir band arasında hareket etmesini bekliyorum.

Nisan-Haziran: Sert düzeltme ihtimali kuvvetle muhtemel.

Haziran-Ekim: Akümülasyon evresine bağlı tekrar bir yengeç piyasası.

Ekim-Aralık: Para politikalarında gevşeme sinyallerinin verilmesiyle risk iştahının artması ve yükseliş.

2023'te düzenlemeler konusunda beklentileriniz neler?

Yaşanan FTX faciasından sonra 2023'ün özellikle CEX ve AMM işleten DEX'ler için son derece regülasyon yoğun geçeceğini düşünüyorum. 2022 yılında katıldığım organizasyonlarda dinlediğim ABD'li senatörlerin 'stabil coin' ismi verilen 1 dolara stabil kripto paraları piyasaya süren şirketleri de regüle etmek istediklerini biliyorum. Dolayısıyla 2023 kripto paralar adına regülasyon dolu bir yıl olacaktır. Finans kuruluşlarının haricinde DAO lisanslamasının da ABD'de sıkça dillendirileceğini düşünüyorum.

Sizler 2023’te hangi projelerle ve yaklaşımlarla fark oluşturmayı hedefliyorsunuz? 2023’e dair planlarınızın genel çerçevesi nedir?

Ben elimden geldiğince Web3 ve blok zincir teknolojisinin her alanında girişim ve bilgi sahibi olmaya çalışıyorum. Kurucusu olduğum, First Batch ile Web3'e hükmedecek tek bir kimlik maceramıza hız kesmeden devam etmeye, WinningCircle300 ile finansal okuryazarlığı artırmaya, ReferenceHood ile yozlaşmış referans sistemini demokratize etmeye, Doope Finance ile yatırımcılara ikincil finansal hizmetler sağlayıp daha basit bir yatırım deneyimi sunmaya çalışacağım.

Danışmanı olduğum Phaver ile merkeziyetsiz sosyal medyanın sınırlarını zorlamaya, Go Plus Security ile merkeziyetsiz dünyada güvenlikle ilgili endişeleri gidermeye, Pethereum, StormWarfare gibi projelerle Web3 oyun dikmesinde sürdürülebilir oyun ekonomileri kurmaya, Sovereign Labs ile de ölçeklenebilirlik çözümleri üretmeye odaklanacağım.

Merkezi platformlardan merkeziyetsiz platformlara olan yönelimin 2023 yılı içinde de devam edeceğini düşünüyor musunuz?

Şahsen merkeziyetsiz platformları kullanıcı arayüzleri bakımından son derece zayıf buluyorum. Öyle ki günlük kullanıcıların büyük bir kısmı merkeziyetsiz uygulamalara girdiğinde neyin ne olduğunu anlayana kadar defalarca kaybolup, onlarca hatta belki yüzlerce hata yapıyorlar. Bence bu durum kabul edilebilir değil. Merkeziyetsiz uygulamaların acilen kullanıcı arayüzlerini değiştirip, insanlara daha zengin bir deneyim sunmaya başlamaları gerek. Günümüz dünyasından büyük kitlelerin Metamask açıp ne olduğunu bilmedikleri algoritmik olarak kodlanmış mesajları imzalayacaklarını, kendi cüzdanlarına token eklemek için dakikalarını harcayacaklarını düşünmüyorum.

Bütün bunların yanı sıra katıldığım hackatonlarda, projelerinde bahsettiğim sorunların farkında olduğuna birinci elden şahitlik ettim. Buradaki en büyük sıkıntı parlak 'UI ve UX' tasarımcılarının henüz Web3 ekosistemine kaymamış olmasından kaynaklanıyor. Yetenek eksikliğini hackaton takımlarındaki heterojen (kutuplaşmış) yetenek/rol dağılımlarında da gözlemledim. Örnek vermek gerekirse bir takımda üç yazılımcı, iki iş geliştirme uzmanı, bir proje yöneticisi varken çoğunluğunda kullanıcı arayüzü tasarımcısına rastlamak mümkün değildi.

Özetle, bu teknolojinin kaçınılmaz olarak bizleri götüreceği yer merkeziyetsizlik. Bu yolda ilerlerken ortaya çıkan çözüm ve uygulamaları kitlelerin kullanabilecekleri halde tasarlamak ve piyasaya sürmek gerektiğine inanıyorum. 2023 yılı bu anlamda bir adım olabilir fakat sonuca ulaşmak için yeterli olmayacaktır.