Medyanın geleceği abonelik sistemlerinde. Netflix’den New York Times’a herkes içeriğe ulaşmak için paralı sistemler kurguluyor ve abonelik yapısını öne çıkarıyor. 

Aboneliği iptal etmeye kalkana kadar her şey güzel gidiyor. İnternette bir abonelik servisinden çıkmanın ne kadar zor olduğuna dair bir dolu hikâye bulabilirsiniz.

Buna örnek olarak Times’ın abonelik sistemini gösterebiliriz. Gazetenin abonelikten çıkma sayfasının ekran görüntüsü 3.000’den fazla oy ve 123 yorum almış. Times, abonelikten çıkmak isteyenlere iki yöntem sunuyor: Bir müşteri hizmetleri yetkilisi ile sohbet veya 800’lü bir hattı aramak. Genelde tüm müşteri hizmetleri yetkilileri dolu oluyor ve herhangi biriyle sohbet etmek neredeyse imkânsız.

Yazar Cory Doctorow, Times’ın abonelikten çıkma sayfasını geç dönem kapitalizminin yaygın bir uygulaması olan “kâğıt-kürek tsunamisi” olarak nitelendiriyor. Aboneliğine kolaylıkla geçebiliyorsunuz ancak çıkmak için sonsuz engel var. Acaba blok zinciri bunu çözebilir mi?

Blok zincirleri gücü kullanıcıların eline verme konusunda oldukça iyidir. Bunun temel nedeni bir kripto paranın aslında bir taşıyıcı varlık olmasıdır. Üçüncü bir taraf olmadan el değiştirilebilir veya elde tutulabilir. 

Abonelikleri tokenlaştırmak suretiyle taşıyıcı varlık haline dönüştürmek mümkün. Böylece okurla yayıncı arasındaki ilişki tersine çevrilebilir. Artık içeriğe yönelik anahtar okurlarda olacak ve bununla istediklerini yapabilecekler. 

İçeriğin Kilidini Terk Bir NFT ile Açmak

Ücretli aboneliklerin geleceğinin nasıl şekilleneceği önemlidir çünkü haber endüstrisi her geçen gün daha da artan oranda ücretli içerik sunmaya yöneliyor. Reuters Institute’un küresel yayıncılık eğilimlerine dair gerçekleştirdiği yıllık araştırmaya göre her geçen gün daha fazla sayıda insan içeriğe ücret ödemeye razı oluyor. Enstitünün anketine katılan kişilerin yüzde 17’si geçen yıl bir şekilde ücretli içerik aldıklarını belirtmişler ki bir önceki yıla göre iki puan artış söz konusu. Şu bir gerçek ki birçok kişi hâlâ ücretsiz haber kaynaklarını kullanıyor ancak ücretli sistemlere geçiş de her geçen gün artıyor. 

Ücretli abonelikler arttıkça insanların kâğıt-kürek tsunamisiyle karşı karşıya kalma oranı da artacak. İnsanların elinde farklı içeriklere erişimlerine imkân veren bir anahtar olsa? Daha da ötesinde bu anahtar cüzdanlarındaki bir token olsa?

MyCrypto sayesinde bu gerçeğe dönüşüyor. Unlock Protocol olarak adlandırılan bir sistem kullanan bu şirket bazı hizmetlerini NFTleştiriyor. Kullanıcı, doğru NFT’ye sahipse MyCrypto’nun Discord’una girebiliyor veya web sitesinden reklamları kaldırabiliyor. Yani tek bir NFT farklı platformlardan erişime imkân sağlıyor ki abonelik ortamların çeşitlendiği bir dünyada bu iyi bir haber. 

Kendin Tut

Geleneksel medyanın kripto dünyasından esinlenebileceği bir diğer alan da varlığın kişinin kendisinde tutulması durumu. Yukarıda anlattığımız kabus gibi abonelikten çıkma deneyimi gösteriyor ki tüketiciler istediklerinde aboneliklerini iptal edebildiklerinde çok daha iyi bir hizmet almış hissediyor. Ancak bunu yapmak için kontrolün yayıncıda değil okurlarda olması gerekiyor.

Buradalki sistem varlığı kendi elinde tutmak. Bu kripto dünyasının en temel özelliklerinden biri. Varlıkların kontrolünü elinde tutan bankalar gibi aracıları aradan çıkarmak ve varlığın kontrolünün doğrudan sahibinde olması işin özünü oluşturuyor.

Tüm servetinizi yönetirken başkalarının da devreye girmesini isteyebilirsiniz. Fakat aboneliklerinizi yönetirken buna ne gerek var? 

NFT’ler: Yayıncılar İçin Uygun Bir Alternatif

Paralı abonelik sistemlerinde blokzincirini kullanmak için bir nedenimiz daha var. Göreceli olarak daha uygun maliyetler… Blok zincirleri doğaları gereği şeffaf ve açık kaynaklı olduklarından herkese ortak bir alan sunuyorlar. 

Örneğin Unlock Protocol ile teoride herkes paralı bir aboneliği tokenlaştırabilir çünkü kod açık kaynaklı ve akıllı sözleşmeler Ethereum ağında erişime açık. Bir yayıncı kendi sistemini kurmak veya bir şirketten yardım almak zorunda değil. Aksine açık teknolojiyi kullanarak kendi tokenlarını oluşturabilirler. 

Paralı Abonelikler ve Gelecek

Tokenlaştırılmış medyanın geleceği için Unlock tek başına yeterli değil. Aslında tek bir protokol veya proje de yeterli olmayacak. Yayıncıların ve tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamak için Web3 dünyasının birçok unsurunun bir arada kullanılması gerekiyor. 

Headline’ın başına da bu geldi aslında... Unlock tarafından hayata geçirilen ve RaidGuild adlı bir DAO’nun geliştirme işlerini üstlendiği, veri bulundurma ve adres süreçlerinin Creamic üzerinden ve şifrelemenin Lit adlı bir proje üzerinden yapıldığı bir proje olan Headline sonunda Substack’in tokenlaştırılmış haline dönüştü.

Ücretli abonelikler arttıkça hem kullanıcılar hem de yayıncılar dikkatli olmalı. İçeriği bir duvar arkasına koyabiliriz ancak bunu sürdürülebilir ve adil biçimde yapmak gerekli. Kafkavari bir bürokrasiyle kullanıcıları içeri hapsetmek veya burada giremeyecekleri dışarıda bırakmak doğru olmaz. Bunun çözümü doğru kişilerin doğru anahtarları elinde bulundurmalarından geçiyor.