Meme Ekonomisi

Kripto paralar meme’dir.

Para birimi her zaman bir temel üzerine inşa edilmiştir. Bu kimi zaman değerli metal, kimi zaman bir devletin gücü, kimi zaman da ticari avantajlar olmuştur. Önde gelen para birimlerinin fiat paraya bağlılığı, kripto para birimi olarak ortaya çıkan bir reaksiyonu doğurmuştur.

Birçok kişi kriptonun değerinin bir dizi karmaşık teknolojiye bağlı olduğunu söylese de aslında değer, tüm diğer değerler gibi meme temeli. Yani toplumun bütününe yayılan, uzun zaman boyunca aktarılan bir algı üzerine kurulu.

“Meme” birçok kişi için anlaması kolay olmayan bir kelime çünkü genelde “internet şakaları” ile özdeşleştiriliyor. Ancak meme’ler aslında bir çeşit kültürel aktarım mekanizmasıdır. Ya da yazar William S. Burroughs’ın dediği gibi kelime ve görsel şeklindeki virüslerdir. Meme’ler kültür içerisinde sınırsız biçimde üretilir ve yayılırlar.

Barış işareti veya küfür amaçlı ek hareketleri gibi fiziksel meme’ler her kültürde vardır. Ya da “iyi” ve “kötü” çağrıştıran mental meme’le, “devlet” gibi yapısal meme’ler söz konusudur. Tüm bunlar bir fikir olarak doğar ve daha sonra kültürde kendine yer bulup üremeye başlar.

Bütün para birimleri meme temelinde doğar ancak kripto bu öze en yakın para birimidir zira genelde materyal bir temeli yoktur.

Özünde kriptonun çıkması veya düşmesi inançla, ortak beklenti ve dinamizmle gerçekleşen bir durumdur. Bu, kriptoyu aşırı volatil kılar, büyük fiyat dalgalanmalarına neden olur. Ancak bu mantığı çok az kişi anlayabilmiştir.

Dogecoin, ünlüler ve meme’ler

Dogecoin (DOGE) en bilinene meme coin’lerden biridir. Tek değeri Shina Ibu cinsi bir köpek hakkındaki, meme üzerinden oluşmuştur. Bu meme o kadar popülerdir ki ünlülerin de yaygınlaştırmasıyla birlikte coin’in değeri yok seviyesinde 74 cent seviyesine çıkabilmiştir. Şu anda tekrar çok düşük seviyede. Elon Musk’ın desteği fiyatı bir süreliğine zıplatsa da bu milyarderler paranın ilişkilendirilmesi meme’i karakterini bozmuş ve uzun vadede değerini azaltmıştır.

Bazı kripto paraların muazzam hızlı yükselişi birçok faktöre dayandırılsa da en önemlisi memetik değeridir.

Sadece kriptonun değil, değer ifade eden herhangi bir şeyin memetik doğasını anladığınızda bu işaretleri okuyarak inanılmaz bir değer elde edebilirsiniz. Bunu yapmak için sembolleri anlama becerisi geliştirmeniz gerekir zira semboller anlamın göstergesidir. Meme analizi alanı memetiği psikoanaliz yaklaşımıyla ele alır: Görsellerin, sembollerin ve ifadelerin bilinç altını anlamak ve bunun libidinal akışını izleyebilmek…

Meme analizi memetik alanında çok önemli içgörüler ortaya çıkarır. Popüler politik ve ekonomik kalıpların ötesine geçmeyi ve ahlaki ve yanlılıklar temelli anlamı yakalamayı amaçlar. Genelde mantık dışı bilinç altı yaklaşımlar mantıklı ve kurgulanmış ortamlarda değil anlık, spontane durumlarda daha görünür olur.

Ekonomistler, genelde bu mantıksız süreçleri anlamakta başarısız olup kendi modellerini kurarken bir yandan da etkili olan arketipsel kalıpları göz ardı etmeyi tercih etmişlerdir. J.P. Morgan bunu şöyle ifade eder: “Milyonerler astrolojiden anlamaz, milyarderler anlar. “

Eski Çinlilere göre kozmik süreçleri gözlemlemek insani süreçlerin gelişmesi için önemlidir. Batılı okültistler insanı anlamak için kozmik yapıları çözmeye çalışmıştır. Genelde bunlar gizli ilimler gibi nitelendirilseler de bu tür yaklaşımlar ekonomide de makbul görülmez. Genelde bu tür ilimler temelde mantığa yatmayan süreçleri esas alıp bunlar için ezoterik bir ekse oluşturulması gerektiğini söylerler.

Yatırımcılar bu tür stabilite eksiklikleri konusunda bilinçli olmalı. Yatırımı bir bilgisayar programı gibi köşeli ve net yapmak stabil piyasalarda işe yarayabilir anca kripto dünyası hiç de stabil değildir.

Fransız yazar Georges Bataille’in dediği gibi: “Trajedi anlam bulma konusundaki yetersizlikten başka bir şey değildir. “Bu ifade rasyonel analizin yetersizliğini net biçimde anlatır. Rasyonel olmayan bir süreci rasyonel analizle değerlendirmek hatadan başka bir sonuç doğurmaz. 

NFT’ler, meme’ler ve piyasaların mantık dışılığı

İşte tam da bu noktada psikanaliz ve okültizm devreye girer. Her iki alan da mantık dışı olanı mantık dışı mekanizmalarla analiz etmeyi hedefler. Semboller ve diller gibi… Ekonomiyi memetik bir yaklaşımla formüle etmenin gerekliliği barizdir. Özellikle de en volatil piyasalardan biri olan kriptoda bu geçerlidir.

Bu yaklaşım kripto dünyasındaki yaratıcılar ve girişimciler için de geçerlidir. Temel sorunlara geleneksel yöntemlerle yaklaşmak yerine yeni, karanlık bir dünyaya girmeleri gerekir. Bu dünyayı aydınlatmak için gerekli ışık eski sistemlerden değil yeni yaklaşımlardan gelmelidir. Kripto paralar memetikl bir markalama yaklaşımı kullanılarak çok daha tutarlı biçimde konumlandırılabilir. Renkler, semboller ve motifler etkilidir.

Kripto projelerinin kabullenmesinde ve yayılmasında görülen tutarsızlık bu alanın önemli bir özelliğidir. Bazı projeler popülerlik patlaması yaşarken bazıları ilk adımı bile atamaz. Bu durum en iyi NFT dünyasında görülür. Bazı düşük kaliteli projeler milyonlar yaparken bazıları hiçbir şekilde yol alamazlar. İronik olan şudur ki bazı NFT projelerinin çok çirkin olmaları onları memetik hale getirir. Bazı çok güzel görünümlü işler ise yok olup gider.

Memetik bilimi aslında bir virülans (yayılma) çalışmasıdır. Sanatı popüler kılan nedir? Şirketler neden başarılı olur? Genelde bu sorulara mantık çerçevesinde yanıtlar verilir. Başarıla temelleri olan parametrelere dayandırılır. Başarı ve başarısızlık tamamen tesadüfiymiş gibi görülebilir.

Bu dünyanın volatilitesini anlamak için dünyayı eskilerin gördüğü gibi görmeliyiz: Semboller üzerinden anladığımız yoğun insanlık ötesi enerjilerin bir tezahürü… Bu semboller bugün meme olarak karşımıza çıkıyor.