Piyasalar
Kripto Piyasası Kaosu: Hayır, Lido ‘Bir Sonraki Terra’ Değil
Yani, bugün pencereden hiç dışarı baktınız mı emin değilim... ama Ethereum (ve DeFi ve NFT'ler) yanıyor olabilir.
16 Haziran 2022 14:50
Güncellenme: 16 Haziran 2022 17:49
Terra blokzincir ekosisteminin geçen ayki 40 milyar dolarlık çöküşünden sonra, merkeziyetsiz finans protokollerinin birçoğu bu hafta, yatırımcılarının riskli temelleri olan - yada bazı vakalarda tamamen temelli olmayan- kripto ürünlerin ışığının söndüğüne inanmaları nedeniyle yeniden dikkatli incelemeyle karşı karşıya.
"Rakamlar artıyor" partisi bitti, küçük yatırımcılar silinip gidiyor ve büyük isimlerin bilançolarında milyarlarca dolarlık kayıplar rapor edildi. DeFi'deki en büyük isimlerden bazılarının varlıklarını nakite çevirmeye ve piyasaya dökmeye zorlanacağı korkusu körüklenerek fiyatları daha da düşürdü.
Kargaşanın ortasında, Ethereum'un Beacon Chain'i üzerinde “stake edilmiş” ETH'yi temsil eden Ethereum tabanlı bir token olan Lido Finance'in stake edilmiş Etheri (stETH) yakından izlenmektedir. stETH, gerçek ETH'nin fiyatına tam olarak “sabitlenmemiş” olsa da, geleneksel olarak aynı fiyattan işlem görmüştür, çünkü stETH, Beacon Chain'de stake edilmiş ETH üzerinde 1:1 'lik bir oranı temsil etmektedir.
Bugün, DeFi'nin borçlanma, borç verme ve kumarhane-lite ekonomisinin giderek daha büyük bir segmentine güç veren stETH, ETH fiyatından kabaca %7 daha düşük işlem görmektedir. ETH ve onunla aynı şey olduğu varsayımıyla stETH'yi elinde tutanlar veya ödünç alanlar için bu büyük bir kol kesmedir.
StETH fiyatlarındaki bu düşüş Twitter'da ve başka yerlerde Lido'nun "bir sonraki Terra" olduğu endişelerini artırdı. Peki stake edilmiş etherin yaklaşık %33 'ünü (veya yaklaşık 5 milyar dolar) temsil eden stETH sıfıra düşerse ne olur?
Neyse ki, bu tür endişeler, stETH'nin arka planda nasıl çalıştığına dair gerçek bir anlayışa dayanmıyor.
Bu haftaki bültende, piyasalarda neler olup bittiği ve bunun bir bütün olarak StETH ve Ethereum için ne anlama geldiği hakkında biraz konuşacağız.
Neler oluyor?
Ethereum'da doğan ve 2020 DeFi yazıyla birlikte popülerliği hızla artan merkesiyetsiz finans, kullanıcılara düzenleyicilerin ve merkezi finans kuruluşlarının erişemeyeceği finansal araçlar sağlamak için yola çıktı. Kodlanmış akıllı sözleşmeler – yazılı sözleşmeler veya şirket tarafından kontrol edilen sunucular değil – kullanıcıların aracılar olmaksızın takas ve işlem yapmasına izin veriyor.
Zamanla DeFi, tüm kripto ekonomisini kuşatan bir dev haline geldi. Ancak, Maker ve Uniswap gibi DeFi başarı hikayeleri, kullanıcıların dijital varlıkları ödünç alması, ödünç vermesi ve takas etmesi için yeni paradigmalar sağladığından, test edilmemiş yatırım modellerine olan inançları karşılığında kullanıcılara yüksek getiri vaat eden Olympus ve Terra gibi yüksek kaldıraçlı deneyler kafa üstü çakıldı ve yandı gitti.
Geçtiğimiz aylarda, Terra gibi projelerle ilişkili tokenlar sıfıra düştüğü için, DeFi da bir bütün olarak zarar gördü. Bu acı bu hafta daha da arttı. Salı günü CoinDesk, kripto piyasalarının pazartesi ve salı günleri arasında sadece 24 saat içinde 1 milyar doların üzerinde likidasyon gördüğünü bildirdi.
CoinDesk'in Piyasalar masasındaki meslektaşım Shaurya Malwa'nın açıkladığı gibi, “Likidasyon, bir borsanın bir yatırımcının kaldıraçlı pozisyonunu, yatırımcının ilk marjının kısmen veya tamamen kaybı nedeniyle zorla kapatması anlamına geliyor. Bir yatırımcı kaldıraçlı bir pozisyon için marj gereksinimlerini karşılayamadığında (işlemi açık tutmak için yeterli fona sahip olmadığında) gerçekleşir."
Bu haftaki likidasyon kaosunun birincil katalizörünün, kullanıcılarının piyasa lideri getiriler için kolayca para yatırmalarına olanak tanıyan bir yatırım ürünü olan Celsius'tan gelen büyük satışlar olduğu görülüyor. Perde arkasında, Celsius, kullanıcı tokenlerini sayısız DeFi protokolüne yerleştirerek yıllık %20 'ye varan yüksek getiri sunabildi. Celsius, mevduat sahiplerini bu protokollerden kazandığı karla ödüllendirerek kendisi için belirli bir yüzdeyi alıyordu.
Celsius bir kripto unicornuydu. DeFi'ye tüketici erişimini genişleterek finansta devrim yaratma (ve bol kazanç sağlama) potansiyeline sahip olduğuna inanan yatırımcılardan Ekim ayında 400 milyon dolar topladı. Şimdi, fon yöneticilerinin küçük yatırımcıları kötü talihli Terra projesi gibi aynı göz alıcı getirilerin etkisinde kalarak belirsiz kumarlara sürükleyen dejenler (kriptocu jargonunda" soysuzlar/dejenereler") gibi davrandığı eleştirisiyle karşı karşıyadır.
Celsius, kullanıcı fonlarını perde arkasına nasıl kullandığı konusunda hiçbir zaman tam olarak şeffaf değildi ve bu hafta platformdan gelen satış dalgası, bazı riskli DeFi yatırımlarının bir sonucu olarak, şimdi iflasın eşiğinde olduğunu gösteriyor.
Celsius ve Terra
Celsius'un fonları için birincil destinasyonlardan biri, Terra'nın dolar fiyatlı UST sabit coin mevduatları için kullanıcılara yılda %20 'ye kadar kredi sağlayan kredi platformu olan Anchor'du. The Block Mayıs ayında, Anchor'a yaklaşık 500 milyon dolar yatırdığını ve Terra sallanmaya başladığında bunu hızla geri çektiği bildirdi. Parası Anchor'da park halindeyken, Celsius %20 'lik getirinin bir kısmını kendisi için aldı ve daha sonra getirinin geri kalanını mevduat sahiplerine geri verdiği faize dönüştürdü.
Celsius'un UST patlamadan önce Anchor'dan çıktığı bildirilse de, şirketin kötü talihli Terra projesine bir defaya mahsus dahil olması – DeFi piyasalarının daha geniş bir geri çekilmesiyle (ve şimdi çökmesiyle) birleştiğinde – Celsius'un DeFi yatırımlarının değerinin o kadar düşmüş olabileceği ve platformun artık mevduat sahiplerine geri ödemek için yeterli paraya sahip olmadığı şüphesini körükledi.
Bu iflas hikayesi, Pazar günü, Celsius'un kullanıcılara, ileriye dönük taahhütlerini yerine getirebilmesini sağlamak için tüm takasları, transferleri ve para çekme işlemlerini askıya alacağını bildiren bir e-posta gönderdiği anda özellikle muhtemel görünüyordu.
Dahası, Celsius'tan gelen son satış dalgası, platformlara borç para veren bazı piyasa oyuncularının şimdi bu parayı geri istediğini gösteriyor. Bu, bir ayı piyasası sırasında görmeyi bekleyecebileceğiniz bir şey. Görünüşe göre, kredi verenlerine ödeme yapmak için, Celsius en büyük pozisyonlarından bazılarını satmak zorunda kaldı. Bu pozisyonlardan biri de StETH'teydi.
stETH'i anlamak
Blockchain verilerine göre, Celsius, stabilcoin kredilerinde teminat olarak yaklaşık 500 milyon dolarlık Lido hisse senedi etherine (stETH) sahip. Kasalarında daha fazlası olması mümkün.
stETH'e bu ayki gösterilen ilgi, artık ETH için 1:1 civarında işlem yapmamasından kaynaklanıyor. Geleneksel olarak, ETH ve stETH parite etrafında işlem yapmıştır, çünkü her stETH, merkeziyetsiz bir protokol olan Lido'nun kullanıcıları adına Beacon Chain'e yatırdığı ETH üzerinde doğrudan bir hisseyi temsil ediyor.
Sorun şu ki, Lido 1 ETH karşılığında 1 stETH'yi memnuniyetle dağıtacak olsa da, kullanıcıların ETH'lerini protokolden geri çekmelerine henüz izin vermiyor. Bu, Ethereum'un kendisiyle ilgili bir sınırlamaya dayanıyor: Beacon Chain'e yatırılan ETH'nin geri çekilmesi, Ethereum'un bir hisse kanıtı ağıyla “Birleşme”sinin ardından bir güncelleme yapılana kadar imkansız olacak (şu anda Ethereum, Bitcoin'in öncülüğünü yaptığı daha yoğun enerji yoğun iş kanıtı fikir birliği mekanizmasını kullanarak çalışmaya devam ediyor).
Lido gibi bir "likit hisse" çözümünün ana noktası, kullanıcılara hisse senedi varlıklarını kullanma ve işlem yapma yeteneğini kaybetmeden bunu yapmak için bir yol sağlamak, ağı güvence altına almak ve faiz kazanmaktı. (Ayrıca, kullanıcıların 32 ETH koymalarına gerek kalmadan hisse alarak katılmalarına izin verir — bu, kendi başınıza bir Node kuruyorsanız gerekli olan şeydir.)
Celsius tarafından tutulan bu kadar çok stETH ile, bu sorunlu firmanın ayakta kalabilmek için elindeki stETH'sini satmak zorunda kalabileceğinden korkuluyor (eğer henüz bunu yapmadıysa). Bu da, genel stETH piyasasını baskı altına alma etkisine sahip oluyor.
Blockchain analitiği firması Nansen'den Andrew Thurman (ve eski bir CoinDesk çalışanı) bu hafta Decrypt'e yaptığı açıklamada, Celsius'un "muhtemelen satmak için son günlerde FTX'e binlerce stETH gönderdiğini, ancak off-chain olduğu için bunu doğrulayamadığımızı" söyledi... Muhtemelen, stETH'nin ETH'ye olan denkliğini kaybetmesinden özellikle çok etkilendiler.
Celcius'un (ve diğer firmaların) daha fazla stETH boşaltmak zorunda kalacağı endişeleri, ayı piyasası sırasında nakde çevirmek için telaşlı olan diğer stETH sahiplerinin satışlarıyla birleştiğinde, stETH'nin bu hafta ETH fiyatının %7 altına düşmesine neden olmuş olabilir.
StETH ve ETH nihayetinde birbirinin yerine takaslanabilir olsa da, bazı hissedarlar, stETH'yi yüksek bir kayıpla takas etme pahasına pozisyonlarından çıkacak kadar çaresiz görünüyorlar.
stETH ölüm sarmalına girebilir mi?
stETH'nin ETH'den ayrışması, Lido'nun “bir sonraki Terra” olup olmadığı konusunda sorulara yol açtı, ancak bu bir elma - elma kıyaslaması değil.
İlk olarak, UST 1 $ fiyatına "sabitlenirken ", stETH, hiçbir zaman ETH fiyatına sabitlenmedi.
stETH, ETH için paraya çevrilemez olduğu sürece, ikisinin değiştirilebilir olana kadar aynı fiyattan satma gerekliliğinin garantisi yok.
Ethereum geliştirme firması ConsenSys'in ürün lideri Ben Edgington, CoinDesk'e yaptığı açıklamada, "[Lido]'nun fiyatının ETH fiyatları için biraz Birleşmenin gerçekleşmemesi riski, biraz [Ethereum'un izin vermemesiyle] bazı para çekme riskleri ve etherlerinizin uzun süre kilitli kalmasından kaynaklı bazı fırsat maliyetine neden olduğunu" belirtti.
Edgington'a göre, etherin sıfıra ineceğine veya asla başarılı bir şekilde bir hisse senedi kanıt ağına girmeyeceğini düşünmediğiniz sürece, bekleyip sonunda StETH'yi, ETH'ye geri takas edebileceğinizi bilerek rahat edebilirsiniz.
Öte yandan UST, kardeş tokeni olan Luna ile karmaşık bir ilişkiye dayanarak tam olarak bir dolara sabitlenmesi gerekiyordu.
Ancak bu ilişkiyi destekleyen mekanikler nedeniyle, UST'nin fiyatındaki bir düşüş, Luna'nın arzının şişmesine ve fiyatının düşmesine neden olacak. Ve aynı şey tam tersi de oldu – Luna'nın fiyatı yeterince düştüğünde, UST nihayetinde 1 $' lık hedefini korumakta zorlandı.
Terra'daki düşüş, yalnızca kötü giden bir piyasa duyarlılığı vakası değildi. UST ve Luna'yı belirli koşullar altında sıfıra kadar "ölüm sarmalına" zorlayan temel bir mekanizma tarafından hızlandırıldı.
StETH ve ETH arasındaki ilişki, Terra'yı mahkum eden türde geri dönüş döngülerine sahip değildir.
stETH'yi ETH'ye indirimli olarak satan kişilerin ya şimdi nakde çevirmeleri (örneğin kredi ödemesi gereken Celsius gibi) ya da ETH'nin fiyatının Birleşme'den sonra bile bugünkünden daha düşük olacağını tahmin etmeleridir. Şu anda ETH'ye kıyasla indirimli olarak işlem yapsa bile, etherin kendisi çökmedikçe (Terra'ya benzer) stETH'in çökmesi olası değildir.
Satış Noktası cinsinden ETH'nin fiyatı
Tüm bu piyasa dedikoduları, Ethereum protokolü odaklı bir haber bülteni için bir yan gösteri gibi görünse de, Edgington, bugüne kadar %67 düşen ether fiyatının, bir hisse kanıtı sistemiyle ilgili hale geldiğini açıkladı.
Edgington'ın belirttiği gibi, “Hisse kanıtı (proof-of-stake), güvenlik modeli açısından iş kanıtından (proof-of-work) temelde farklıdır. Zincire saldırmak için çok net bir maliyet koyabiliriz."
"İş bitirmenin kirli sırrı, zincire saldırmanın bir maliyetinin olmamasıdır çünkü %51 'lik bir saldırı kazanırsanız, coin fiyatında çok kötü bir şey olmayacağını varsayarak aslında kâr elde edebilirsiniz... daha küçük zincirler saldırıya uğradı ve coin fiyatları sabit kaldı."
Edgington, bir hisse kanıt sisteminde, "bir saldırının tüm etherin en az üçte birine mal olacağını, yani bugün 4 milyon ETH gibi olacağını" söylüyor. (Ek not: Bu, hisse ağının doğrulanmasından sorumlu farklı taraflara dağıtmasına rağmen, Lido'nun ne kadar kontrol ettiği ile ilgilidir).
Etherin nispeten yüksek bir fiyata sahip olduğu bir dünyada, saldırı maliyeti de oldukça yüksek olacaktır – bu nedenle Edgington gibi geliştiriciler bunun daha güvenli olduğunu savunuyor. Tabiki bu durum tam tersi yönde de oluyor. Eğer etherin fiyatı yeterince düşerse, bu saldırı daha ucuz olur.
Nabız Kontrolü
Aşağıda, Ethereum Beacon Chain'in geçen haftaki ağ faaliyetine genel bir bakış verilmiştir. Bu bölümde yer alan metrikler hakkında daha fazla bilgi için, Eth 2.0 metriklerine ilişkin giriş seviyesi dersi (101) açıklamamıza göz atın.
CoinDesk - Bilinmeyen
Sorumluluk Reddi: CoinDesk'in Eth 2.0 hisse girişiminden elde edilen tüm gelirler, ağda transfer işlemleri izin verildikten sonra şirketin seçtiği bir hayır kurumuna bağışlanacak.
Doğrulanmış Gelişmeler
NEDEN ÖNEMLİ: Ropsten test ağının iş kanıt yürütme katmanını 8 Haziran'da Beacon Chain hisse kanıt uzlaşma zinciriyle başarıyla birleşmesinin ardından, geliştiricilerin ve kullanıcıların Ropsten test ağında Aave v3 'ü test etmeye başlamaları teşvik ediliyor. Aave v3'ün Ropsten üzerinde yakın zamanda devreye alınması, ana ağda Birleşme için hazırlanan birçok protokolün sadece bir örneğidir. Aave'yi test etme teşviki, Ethereum ekosisteminin katılımcılarının Birleştme öncesinde güvenlik açıklarını ve hataları tespit etmedeki önemini vurguluyor. Daha fazlası için buradan okumaya devam edebilirsiniz.
NEDEN ÖNEMLİDİR: Coinbase (COIN) maliyet azaltma planında işgücünü yaklaşık %18 oranında azaltıyor. Coinbase CEO'su Brian Armstrong, “10 yılı aşkın bir ekonomik patlamadan sonra bir durgunluğa giriyoruz gibi görünüyor” dedi ve şirketin kripto boğa piyasasında çok hızlı büyüdüğünü ekledi. İşten çıkarmaları duyuran BlockFi, Crypto.com ve Gemini gibi bazı kripto şirketlerin arasına Coinbase de katıldı. Daha fazlası için buradan okumaya devam edebilirsiniz.
PayPal, müşterilerin etherlerini ve diğer kripto paralarını kendi platformundan transfer etmelerine izin veriyor.
NEDEN ÖNEMLİ: CEO Dan Schulman'a göre, kripto para birimini PayPal'ın (PYPL) platformundan harici cüzdanlara aktarma hamlesi, fiat odaklı bir dünyadan dijital para birimine geçişin ilk adımıdır. Schulman, bir ödeme yöntemi olarak söz konusu olduğunda kripto paraların bir başlangıç olmadığını, ancak sabit coinlerin, düzenleme ve dijital kimlik yeniliği açısından şartların oluşmaya başladığını ekledi. Dahası, Schulman, mevcut kripto kışının ikiye katlama zamanı olduğunu söyledi. Daha fazlası için buradan okumaya devam edebilirsiniz.
15 Milyon dolarlık Optimism tokenleri yanlış cüzdan adresine gönderildi ve çalındı.
NEDEN ÖNEMLİ: 8 Haziran'da layer 2 rollup ağı, 15 milyon dolarlık OP yönetim tokenlerini yanlış blok zincir adresine gönderildiğini duyurdu. Optimism, fonları kripto piyasa yapıcısı Wintermute'a göndermeyi amaçlıyordu, ancak Wintermute yanlış cüzdan adresini verdi. Wintermute CEO'su Evgeny Gaevoy hatanın sorumluluğunu üstlenirken, bu yönetim tokenlerine sahip olan cüzdan yine de Optimism topluluk yönetimine oy verebilecek. Topluluk, Optimism'in bu çalınan fonları nasıl idare edeceğine karar verecek. Daha fazlası için buradan okumaya devam edebilirsiniz.
Goldman Sachs, ethere bağlı bir türevi takas etmeye başladı.
NEDEN ÖNEMLİ: Küresel yatırım bankacılığı firması, ilk Ethereum teslim edilemeyen vadeli işlemlerini gerçekleştirdi; bu, ether fiyatına göre ödeme yapan ve kurumsal yatırımcılara dolaylı bir riziko sunan bir türevdir. Pazartesi günü yaklaşık 18 aydır ilk kez kripto paranın toplam piyasa değeri 1 trilyon doların altına düşmesine rağmen, Goldman'ın (GS) hamlesi kripto para birimlerine olan artan kurumsal iştahını ortaya koyuyor. Daha fazlası için buradan okumaya devam edebilirsiniz.
Günün Gelişmeleri İçin E-Bültenimize Abone Olun
E-Bültenimize abone olarak kişisel verileri koruma politikamızı onaylamış ve CoinDesk Türkiye ürün ve hizmetleri için iletişim kurulmasına izin vermiş olursunuz.
YASAL UYARI
Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
Kripto Varlık
Sosyal Meyda Trendi
Trendleri İncele