Türkiye’de blok zinciri alanında çalışmalar yürüten pek çok girişim ürün ve hizmetlerini ticarileştirebilmek için bu alana yönelik regülasyonların tamamlanmasını bekliyor. Özellikle merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında ürün geliştiren pek çok girişim işlerini yurtdışından sürdürme yoluna gidiyor. 

Boğaziçi Üniversite İşletme Fakültesi Öğretim Görevlisi ve eski SPK Başkan Vekili Taha Meli Arvas, Avrasya Blokchain Zirvesi'nde yaptığı konuşmada blokzincir teknolojilerinin Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere çok büyük fırsatlar sunduğunu belirterek, Türkiye’nin gerçekten bir finans merkezi olabileceğinin altını çiziyor: “Beş sene önce olmayan banka, şu an teknik olarak Türkiye’nin en büyük bankası. Beş sene sonra da Türkiye’nin en büyük bankasının sahibi siz olabilirsiniz. Çünkü 10 sene sonra şu an bir dev gibi gördüğümüz bankalar ya olmayacak ya da küçülecek. Teknoloji bu kadar hızlı gelişiyor.”

Ancak düzenleyici kurumların girişimlerin gerisinde kaldığının altını çizen Arvas, “Tüm dünyada sermaye piyasalarını düzenleyen kurumlar reaktif çalışıyor. Zaten çok derin bir bürokrasi var. Her şeye müdahale eden bir yapı söz konusu. Türkiye’de ise SPK’nın bu teknolojinin yolunu açması lazım. Çünkü gelişmekte olan ülkeler için blokzincir çok büyük bir fırsat. Peer-to-peer lending (bir aracı olmadan taraflar arası borç ilişkisi kurulması) bu yıl 200 milyar doları geçecek. Daha rekabetçi bir ortam istiyorsak bundan daha iyi bir fırsat yok” diyor.

Devletlerin Bu Teknolojiyi Sahiplenmesi Gerekiyor

Türkiye uzun zamandır geleneksel finansta bir finans merkezi olmak için çalışmalarını sürdürüyor. Ancak bu konuda çok fazla yol katedilebilmiş değil. 

Diğer taraftan tüm paydaşların yeni ortaya çıktığı, kuraların yeni yeni belirlenmeye başladığı merkeziyetsiz finans dünyasının önemli bir oyuncusu olabilir. Arvas, “Dünyadaki tüm ülkelerin önünde ama özellikle gelişmekte olan ülkelerin önünde böyle bir seçenek var. 5-10 sene içinde dünyada finans merkezi İstanbul olabilir. Ama bunun için devletlerin böyle bir teknolojiyi sahiplenmesi, müsaade etmesi ve hızlı bir şekilde regüle etmesi gerekir” diyor.

Peki girişimciler, özellikle finans dünyasındakiler, hangi alanlara odaklanmalı? Kripto para borsası Bitlo CEO’su ve Kurucu Mustafa Alpay, “Finans dünyasının yaptığı her şeyi blokzincire taşıyabiliyorsunuz. Bugün bu dünyadan kopyalayabileceğimiz pek çok ürün blokzincire taşınamamış durumda. 2017 yılından bu yana bir çalışma var bu alanda ama daha çok başında” diyor ve ekliyor: “Bizim kripto para borsası olarak buradaki görevimiz insanlara ilk adımı attırabilmek, ilk kriptosunu aldırabilmek.”

Metaverse Altyapısı Hazır Değil

Zirveye katılan bir diğer konuşmacı NomuPay Türkiye Ülke Müdürü Ergi Şener ise girişimcilerin meteverse’te yapılabileceklerine değiniyor. Metaverse ile işin pazarlama tarafında yol katedildiğine, insanların hem kendileri hem de avatarları için pazarlama yapabildiğinin altını çizen Şener, “Pazarlama sorunu çözülüyor ama metaverse'te ödemenin nasıl yapılacağı tamamen muamma. Bizim bunları düşünmemiz lazım, asıl potansiyel burada gizli” diyor.

Diğer taraftan metaverse’ün Türkiye’de henüz gerçek anlamda olmadığına da işaret ediyor Şener: “Metaverse bangır bangır geliyor. Pandemi buna ne kadar ihtiyacımız olduğunu gösterdi. Ancak altyapı olmadan bazı şeyleri yapmanın da imkanı yok. 5G altyapısı olmadan, sanal gerçeklik gözlükleri hayatımıza girmeden olabilecek bir kavram değil metaverse.”