Ethereum Proof of Work Çatalları: Hediye mi, Dolandırıcılık mı?

Ethereum, uzun zamandır beklenen Proof-of-Stake'e (PoS) geçişi nihayet gerçekleştiriyor. Gelecek ay içinde yapılması planlanan bu büyük güncellemeyle birlikte, Birleşme sonrası artık kullanılmayacak Proof-of-Work (PoW) ağına ne olacağı konusunda bolca tartışma ve soru var. 

“Buzul Çağı”nın, PoW madencilerini “zorluk bombası” ile dondurmasının beklendiği yönündeki gerçeğe rağmen, Ethereum'un eski konsensüs mekanizmasını canlı tutmak için büyüyen bir hareket de var.

Ethereum Classic

Ethereum topluluğu 2016'da krizdeydi. Bir kullanıcı dolaşımdaki tüm Ether'in (ETH) yaklaşık %5'i ile ortadan kayboldu ve yeni ortaya çıkan ekosistem tartışmalara konu oldu: Ethereum nasıl yol almalı? Olay, meşhur “DAO istismarı” hiç yaşanmamış gibi token bakiyelerinin ayarlandığı, ağın yeni bir örneğini oluşturan geriye dönük uyumsuz bir kod değişikliği olan “sert çatallanma” ile sonuçlandı.

Ancak herkes hemfikir değildi. Ethereum'un bazı baş trolleri ve aleyhtarları ile birlikte çatallanma karşıtlarından oluşan bir alt grup, "hacklenerek" bozulmuş eski zinciri "Ethereum Classic" ismiyle çalıştırmaya devam etti. Bölünen zincir, kendi topluluğundan çıkarıldı, ancak Ethereum tahtının gerçek varisi olmak için kardeş ağla rekabete girişti. Hedefine yaklaşmış olabilir: Ether'in (ETH) "Classic" ağdaki versiyonu ETC, kısa bir süreliğine ETH'nin değerini düşürebileceğini gösterdi. 

"Ethereum Classic"in blok zincirinde hakimiyet kurma girişimi nihayetinde başarısızlığa uğradı, ancak yıllarca süren dolandırıcılık, kafa karışıklığı ve tartışmalara da zemin hazırladı. Şimdi ise tarih tekerrür ediyor.

15 Eylül'de veya yakın bir tarihte, uzun bir gecikmeden sonra, (bu kez yemin ediyorlar), Ethereum nihayet PoS sistemine geçişi başlatacak. Faaliyete geçmesinden bu yana Ethereum'un yol haritasında yer alan ve birçok defa ertelenen yükseltme, zincirin karbon ayak izini yeni sistemin yararına olacak şekilde önemli ölçüde azaltacak ve destekçilerin ümit ettiği gibi ağı daha güvenli hale getirecek. 

Ama herkes PoS için heyecanlı değil. Mevcut PoW ağındaki işlemleri yürütmek ve doğrulamak için bilgisayarları çalıştıran bazı Ethereum madencileri, eski ağı faaliyette tutmayı planlıyor. Ethereum'un kullanıcıları ve çekirdek geliştiricileri olmadan, bu çatallanmış ağ "esrarengiz bir kripto vadisi"ne dönüşecek. Ethereum gibi görünecek ve hissettirecek, ancak kullanılmayan veya değersiz uygulamalar ve tokenlerle yalnızca gerçeğinin iskeleti olacak.

İşler karışacak. Dolandırıcılar dolandıracak. Ancak, çatallanmış bir PoW Ethereum'un ardındaki hareket kaçınılmaz görünüyor.

Neden iş kanıtı?

PoS'un Ethereum'un mevcut PoW konsensüs mekanizmasından daha fazla olan avantajları hararetli bir tartışma konusu. Buradaki tartışmanın özüne girmeyeceğiz, ancak anlaşılması gereken en önemli nokta, bir konsensüs mekanizmasının, Ethereum blok zincirini çalıştıran bilgisayarlar olan "node"ların işlemleri gerçekleştirmek için izlediği kurallar bütününü teşkil ettiği. 

Bilgisayarlar, belirli gereksinimleri karşıladıkları sürece, Ethereum blok zincirinde işlem blokları çıkarmak için rekabet edebilirler. Karşılığında ödül olarak, genellikle işlem ücretlerinin ve yeni çıkan kripto paranın bir hissesinin karışımı olan bir ödeme alırlar.

PoW ve PoS, blokları kimin çıkarabileceğinin seçiminde farklılık gösterir. Bitcoin'in öncülük ettiği ve şu anda Ethereum tarafından da kullanılan PoW, bu görevi “madencileri” kullanarak yerine getiriyor. Madenciler, zincire bir sonraki bloğu ekleme ayrıcalığını elde etmek amacıyla, rastgele bir sayı bulma yarışı olan bir tür kriptografik bulmacayı çözmek için rekabete girişiyorlar.  

PoS madencilik yapmayı bırakıyor ve bunun yerine blok çıkarma sorumluluğunu validatörlere devrediyor. Bir kişi 32 Ether'i Ethereum blok zincirinde bir "hisse" olarak bloke edip validatör olabiliyor. Bir kişi ne kadar çok Ether stake ederse, bir sonraki bloğu çıkarmak için rastgele seçilme olasılığı o kadar yüksek oluyor. 

PoS savunucuları, PoW'un enerji açısından verimsiz olduğunu ve ağın kontrolünü madencilik için optimize edilmiş, ASIC adı verilen pahalı bilgisayarları çalıştırabilecek şirketlere devrettiğini söylüyorlar. PoW taraftarları, PoW'a kıyasla PoS'un kendisini daha az kanıtladığını ve kendine has merkezileştirme ve güvenlik risklerine sahip olduğunu ifade ediyorlar.

Her iki sistemin kendine özgü avantajları veya dezavantajları ne olursa olsun, Ethereum, her şey planlandığı gibi giderse Eylül ayında PoS'a geçecek. Peki o pahalı madencilik donanımına yatırım yapan PoW madencileri ne olacak? Peki ya kusurlarına rağmen PoW'un PoS'dan daha güvenli olduğunu düşünenler?

PoW Ethereum'a çıkarsal veya ideolojik ilgisi olan herkes eski mekanizmadan vazgeçmeyi planlamıyor. Zaten neden yapsınlar ki? Bu kripto… Bazılarının çatal gördüğü yerde, diğerleri dolar işaretleri görüyor.

Çatallaşmış konsensüs

Justin Sun ve Chandler Guo da dahil önde gelen kriptocular, Ethereum PoW çatallarını destekleme niyetlerini açıkladılar. FTX ve Sun destekli Poloniex gibi kripto borsaları ise, kullanıcıların çatallaşmış Ether tokenlerini alıp satmalarına izin vereceklerini söylüyor. 

Bir bilgisayar ağı olan Ethereum, tek bir yazılım parçasından ziyade nasıl işleyeceğini düzenleyen bir dizi kurala sahip bir ulus devlet olarak düşünülse daha iyi olur. Bir grup insan kuralları değiştirmek için anlaşsa bile, tüm ağ birdenbire “güncellenemez”. Diğer insanları da kendilerine katılmaları için ikna etmeleri gerekecek. Bazen bu kural değişiklikleri, her biri topluluğun bazı alt kümeleri tarafından desteklenen iki veya daha fazla yeni ağın küçük operasyonel farklılıklarla ortaya çıktığı bir çatala yol açar. Sun ve Guo tarafından tanımlanan PoW çatalları, orijinal zincirin “durumunun”, yani işlem geçmişi ve token bakiyelerinin korunduğu ana Ethereum zincirinin üst seviyede tam kopyaları olacak.

PoS'a geçiş anında, kullanıcılar aynı token bakiyeleri ve Ethereum blok zincirinde çalışan mini bilgisayar programları olan akıllı sözleşmelerle iki veya daha fazla farklı blok zincirine hemen erişebilecekler. Peki, çatallaşmış bir Ethereum, tüm paranızın aniden ikiye ya da çatal sayısına bağlı olarak üçe veya dörde katlanacağı anlamına mı geliyor? Hayır, öyle değil. Tokenler sadece piyasanın belirlediği kadar değerli. İşlem ücretlerini ödemek için kullanılan özellikle Ether gibi bazı tokenler PoW çatallarında bir miktar değere sahip olabilir. Ayrıca, kriptonun meme odaklı piyasaları, asılsız spekülasyonlara yabancı değil.

Ancak Ethereum'un yakında devreye girecek PoS ağı üzerine inşa edilen tüm uygulamalar ve hizmetler PoW çatallarını desteklemeyecek ve aktif topluluk desteğinin olmaması çoğu durumda tokenlerin görünür değerlerini belirleyen mekanizmayı bozacak. Örneğin, USDT ve USDC gibi, muhtemelen hiçbiri PoW Ethereum çatallarından destek alamayacak stabil coinleri irdeleyelim:

Bu tokenler, volatil Ether ve Bitcoin'in aksine, bir dolara sabitlenmeleri nedeniyle Ethereum'un merkeziyetsiz finans ekosisteminin merkezinde yer alıyorlar. İhraççı otoriteler dolaşıma soktukları her dijital dolar için bankada bir dolar olduğunu iddia ettiklerinden dolayı bu fiyattan alım-satım yapıyorlar. 

1:1 desteği, yalnızca yakında PoS blok zincirine dönüşecek genel kabul görmüş blok zincirindeki dijital doların resmi olarak tanınan misali için verilecek. Bu nedenle, bir Ethereum PoW çatalında USDC veya USDT tutmak sahte para tutmayla eşdeğer hale gelecek.

Ethereum PoW çatallarında stabil coin desteğinin bulunmaması, diğer çatallı tokenlerin değerlerini koruma kapasitesi bağlamında geniş çaplı sonuçlar doğuracak. USDC ve USDT, DeFi'nın her alanında teminat olarak kullanılıyor. PoW zincirindeki bu tokenler, bir dolardan işlem yapmayı durdurursa veya durdurduğunda, diğer faktörlerin de desteğiyle diğer çatallı birçok tokeni neredeyse değersiz hale getiren kademeli bir etki başlatmış olacak. Ethereum'un PoW çatalları en azından başlangıçta Çin'in devasa hayalet şehirleri gibi görünecek. Temelleri orada olsa bile, herhangi bir yaşam belirtisi yok.

ETH POW: Hediye mi, dolandırıcılık mı?

Peki neden biri, boş ve taklitçi bir blok zincirine hayat versin ki?

Galois Capital'den Kevin Zhou, Ethereum'un PoS Birleşmesi'nden sonra PoW çatallarının çoğalacağını Twitter'da en fazla dillendirenlerden biri oldu.

Kripto gazetecisi ve yazar Laura Shin'in yaptığı bir "podcast" röportajında Zhou, Shin’e, "Gerçekten iki tür teşvik var. İlki, saf dolandırıcılık. Birileri tam anlamıyla bir çatal yapabilirler. Muhtemelen işe yaramayacağını bilirler ve bunu desteklemeyi planlamazlar. Sadece biraz bedava coin alacaklar... ve sonra ucuza satacaklar,” dedi. 

Ethereum altyapı firması Flashbots'ta araştırmacı ve kripto çevrelerinin önde gelenlerinden Hasu, Ethereum PoW çatallarının orijinal zincirin defterini kopyalama fikrini "tamamen aptalca" olarak nitelendiriyor.

Hasu, "Kripto piyasası yalnızca bireysel kullanıcılar üzerine sorumluluk yüklemek için hayata geçirilen kötü projelerle dolu. Ancak bu amaç onları desteklemek için yeterli değil. Ethereum Classic gibi hayalet zincirlerin hala var olduğu gerçeği bu hususu haklı çıkarmıyor." diye tweet attı. 

Ancak Zhou, Hasu ve daha geniş kripto topluluğunun önemli bir kısmının aksine, tüm PoW çatallarının kolayca anlaşılan birer nakit gaspı olacağını düşünmüyor.

Ethereum madencileri geçen ay 600 milyon doların üzerinde ödül ve işlem ücreti kazandı. Zhou, madencilerin pahalı donanımlarını yeni bir zincirde kullanmak istemeleri durumunda, bir Ethereum PoW çatalından daha kötüsünü yapabileceklerini düşünüyor.

Zhou, “Birileri tarafından inşa edilmiş birçok altyapı var. Kimse işletmiyor ama hala orada duruyorlar. Bu, diğer layer 1 blok zincirlerinden, Ethereum Classic'ten daha mı iyi? Zannımca, öyle olduğu yönünde iyi bir argüman öne sürebilirsin” diye ifade ediyor. 

Ethereum'un kurucu ortağı Vitalik Buterin, bu ayın başlarında ETH Seul konferansında yaptığı konuşmada, PoW Ethereum çatallarının, dolandırıcı olsun ya da olmasın, Ethereum'un PoS ana ağındaki faaliyeti yavaş yavaş aşındırabileceği yönündeki endişelerini dile getirdi. 

Ethereum topluluğundaki "hemen hemen herkesin" PoS'a geçiş etrafında "birleştiğini" söyleyen Buterin, PoW olarak kalacak eski güçlü rakibi Ethereum Classic'i "PoW yanlısı değerlere ve tercihlere sahip insanlar için üstün bir ürün" olarak tanımladı.

Buterin'in erken dönem Ethereum çatalına yönelik bu fikir değişikliği, çatalın ihtilaf yaratan çıkışını takip eden yıllarda giderek ne kadar küçük bir tehdit haline geldiğini gösteriyor.

Ethereum Classic, Ethereum'un PoS'a geçmesinin ardından PoW taraftarlarını çekeceğini düşünen madencilerden yeni yatırımlar aldı, ancak, problem çıkarmaya eğilimli zincirdeki faaliyet Ethereum'un geri kalanına kıyasla zayıflıyor.

PoW hakkındaki görüşünüz ne olursa olsun, bundan sonra ne yaşanacağı kafa karıştırıcı ve hatta eğlenceli bile olabilir. Ancak, Ethereum Classic örneği, kendisine dayanılarak hareket edilebilecek bir şey değilse, Ethereum için bir bütün olarak pek bir şey ifade etmesi muhtemel görünmüyor.

Doğrulanmış Gelişmeler

Ethereum'un konsensüs katmanındaki müşteri çeşitliliği arttı.

NEDEN ÖNEMLİ: Yılın başlarında konsensüs istemcisi” Prysm, tüm Beacon Chain validatörlerinin % 66'sından fazlası tarafından kullanılıyordu. Ancak Sigma Prime's Blockprint tarafından sağlanan verilere göre Prysm, şu anda validatör pazar payının % 37,89'unu elinde tutuyor. Şu anda, tüm validatörlerin %33,36'sı konsensüs istemcisi Lighthouse'u, %15,71'i Teku'yu, %12,99 'u Nimbus'u kullanıyor. Müşteri çeşitliliği, esnek bir ağ için çok önemli; ağ artan müşteri çeşitliliğiyle birlikte daha merkeziyetsiz bir hale geliyor.

Uniswap, çalıntı fonlarla veya Tornado Cash ile bağlantılı olduğu iddia edilen 253 kripto adresi engelledi.

NEDEN ÖNEMLİ: Merkeziyetsiz Uniswap borsası, ABD Hazine Bakanlığının yaptırımlarına uyarak Yearn Finance geliştiricisi “Banteg” tarafından aktarılan GitHub verilerine göre yaptırım ihlalleriyle bağlantılı olduğu bilinen 253 adresi kara listeye alıyor. Engellenen kripto adresleri Uniswap web sitesini kullanamasa da, Ethereum blok zincirinde merkeziyetsiz bir hizmet olan Uniswap'ın akıllı sözleşmelerini kullanmaya devam edebilir.

Coinbase bir toplu dava ile karşı karşıya.

NEDEN ÖNEMLİ: Georgia Kuzey Bölgesi ABD Bölge Mahkemesi'nde kripto borsası Coinbase'e karşı açılan davayla, Coinbase'in müşterilerin hesaplarını düzgün şekilde güvence altına alamadığı ve hırsızlık ve yetkisiz transferlere karşı savunmasız bıraktığı iddia ediliyor. Georgia davası 100'den fazla kişiyle ilişkili. Coinbase daha önce mutsuz bazı yatırımcıların açtığı bir dizi davayla karşı karşıya kaldığı için bu dava ilk değil.

Sepolia birleşme sonrası yükseltme alan ilk Ethereum test ağı oldu.

NEDEN ÖNEMLİ: 6 Temmuz'da PoS "beacon" zinciri ile başarılı bir şekilde birleşen Ethereum test ağı Sepolia, 1.735.371 numaralı bloktaki Uygulama Katmanında bir yükseltme gerçekleştirdi. Ethereum Vakfı'nda DevOps mühendisi Parithosh Jayanthi, CoinDesk'e yaptığı açıklamada, "yükseltmenin yalnızca sistemdeki ölü "node"ları temizlemek için gerçekleştirildiğini" ifade etti. Ethereum test ağlarında yapılan yükseltmeler, küçük bile olsalar, yeni PoS protokolünün sorunsuz çalışmasını sağlamada önemli adımlar olarak kabul ediliyor. 

FTX geçtiğimiz yıl için 1,02 milyar dolar gelir açıkladı. Böylece, FTX'in bir önceki yılki 89 milyon dolarlık geliri %1000'e fırlamış oldu.

NEDEN ÖNEMLİ: FTX ayrıca, bir önceki yıl sadece 17 milyon dolar olan net gelirinin 2021'de 388 milyon dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı. FTX'in gelirinin büyük kısmı türev işlemlerden, yaklaşık %16'sı ise 2021'deki kripto spot işlemlerden geldi. Söz konusu rapor, nispeten büyük ve özel kripto borsalarından birinin elde ettiği gelire bir pencere açıyor.

Haftanın Uydurması

"Staking" faaliyetlerinden elde edilen gelir açısından, #1 numaralı "Beacon Chain" validatörü bu yazının yazıldığı an itibariyle toplam 4,1917 ETH'lik gelire sahip.