Ayrışma. Kriptoya doğanlar ve bitcoinseverler için en güncel “umut noktası” bu kavram. Ayrışma sonunda gerçekleştiğinde kriptodaki büyük oyuncular için çıkış, fiat dünyadaki büyük oyucular için düşüş anlamına gelecek.

Ancak ayrışmanın tam olarak ne anlama geldiği biraz komik bir durum. Ayrışma bitcoinin fiyatının hisse fiyatlarından bağımsız hareket emsesi, hisseler aşağı giderken bitcoinin yukarı gitmesi (ya da tam tersi) durumudur. Ayrışma bitcoin (BTC) ile hisselerin birbiriyle korelasyonu olmaması halidir. Bitcoinin 1 milyon dolar olurken hisselerin sıfır çekmesidir. 

Neden komik bir durum dediğimi sorarsanız zaten bitcoin uzun zamandır temel varlıkların (altın, S&P 500, bonolar, ABD doları) çoğuyla bir korelasyon içerisinde olmadı. Bunu 2021 yılındaki raporumuzda da belirmişti. Aşağıdaki grafiği inceledikten sonra şu yorumu hatırlayın:

“Genelde makro varlıklar 2021 içinde korelasyon içermeyen bantta (-0,2 ile 0,2) kaldı. Bu durum 2020’nin ikinci yarısından yani altının ve hisselerin bir şekilde BTC ile pozitif; ABD dolarının negatif korelasyondaymış gibi davrandığı dönemden beri böyle. Bitcoin başka bir benzeri olmayan, biricik bir varlık.”

Hatırlatma yaparsak: Korelasyon, iki unsurun ne kadar birlikte hareket ettiğinin ne kadar ayrı hareket ettiğini bölünmesidir. Bunu önemsiyoruz çünkü bu şekilde bitcoinin ve diğer varlıkların getirilerini tanımlayabiliyoruz. Korelasyon katsayısı, yani teknik adıyla “r” bu ilişkinin gücünü gösteriyor. Varlıkların geri dönüşleri açısından bakarsak r ile ilgili şunları söyleyebiliriz:

+1,0 demek A Varlığı %x getirirken B Varlığının da %x getirmesidir.

0,0 demek A varlığı %x getirirken B Varlığının %y getirmesi ve bu ikisi arasında bir ilişki olmamasıdır.

-1,0 demek A Varlığı %x getirirken B Varlığının %x kaybetmesi anlamına gelir.

0,0 korelasyon katsayısı korelasyonsuzluğu belirtir. Bu durumu ya çok kolay anlarsınız ya da anlamanız pek kolay olmaz. Ya veri setindeki tüm rakamlar bire bir aynı olmalı veya veri seti kaotik biçimde görünmeli. Gerçekten de sıfır korelasyon içeren bir veri seti oluşturmak kolay bir iş değildir. Bunu anlatmak için size Boring veri setini göstermek isterim. 

Korelasyonuz olmak harika bir şeydir ancak bitcoin hisselerle ters korelasyonda olsa daha harika olmaz mıydı? Yani hisseler dibe giderken bitcoin tavan üstüne tavan yapsaydı? İşte bu bir ayrışma durumudur.

Ayrışma, geleneksel finansçıların bitcoini riskten uzak bir varlık olarak görmeleri açısından zorlayıcı bir unsur olabilir. Evet, hisselerden daha risksiz bir varlık. Bugünlerde spekülasyon aracı gibi görülen bu dijital para ayrışma ile birlikte hisselerden daha az riskli hale gelebilir.

Peki ayrışma ne zaman olur?

Ayrışmanın agresif olması bekleniyor. Yani önce kısmen sonra hızlı bir süreç. Ne yazık ki 2022’de agresif bir ayrışma beklemek hayal olur. İşte size 2022 için ilk 90 günlük bitcoin-S&P 500-Nasdqa bileşik endeksi korelasyonları:

Görünenin ayrışma olmadığı açık ancak ilginç de bir durum söz konusu. Bu borsa endeksleri 2022 içinde zayıf korelasyon bölgesinden güçlü korelasyon bölgesine (>0,7) doğru hareketlendiler. Her ne kadar çok güçlü bir korelasyon diyemesek de bitcoinin getiri örüntüsü hâlâ geleneksel varlıkların dışında gözüküyor. Bir yıl öncesinde S&P 500 ve bitcoin korelasyon katsayısı negatifti ve sıfıra yakındı. Korelasyonun yıl içinde sıfıra yaklaşması dikkate değer. Bunun da ötesinde bu korelasyonun 2019’da güçlü biçimde negatif olduğunu hatırlatalım.

Yani, evet, bitcoin tamamen kendine özgü bir varlık. Bir kez daha tekrar edelim: bitcoin bugüne dek gördüğümüz hiçbir varlığa benzemiyor. 

Bitcoinin özgünlüğü dışında bu söylediklerim size bir şey ifade etmeyebilir. Ancak geçtiğimiz günlerde tablolara bakarken dikkat çeken bir şey yakaladım:

İşte, grafiğin soluna bakın. Ayrışmanın ilk sinyalleri. Belki çok yakında (belki de değil.)