Ethereum uygulamaları kullanıcılara kendi çevrimiçi verileri üzerinde daha fazla kontrol sağlamayı amaçlamaktadır. Bu uygulamaları kullanmak için Ethereum’un esas tokeni ether’in nasıl satın alınacağını, depolanacağını ve kullanılacağını öğrenmek şarttır.

Bazen “dünya bilgisayarı” olarak da adlandırılan Ethereum protokolü; destekçilerinin beklediği gibi gelişirse, birçok insanın bağımlı hale geldiği Facebook ve Google gibi teknoloji platformlarına alternatif olabilir. Bu alternatifler genellikle kullanıcılarına kendi dijital bilgileri üzerinde daha fazla kontrol imkânı sağlar. 

Ancak bunun bir bedeli var: ether. Bir Ethereum uygulamasındaki her hareket, bir mikroblog platformunda kısa mesaj paylaşmak kadar küçük de olsa, az miktarda da olsa ether’e mâl olur. Kullanıcılar Ether ücretleriyle , platformdaki çeşitli uygulamalardan faydalanabilir.

Merkeziyetsiz uygulamalar (dapps) olarak da bilinen bu uygulamalar, Ethereum platformunun programlama kaynakları kısıtlı olduğundan ücretsiz değildir. Platformu kullanan kişi sayısı ne kadar artarsa ücretler de bir o kadar artar. Şu anda Ethereum’la etkileşime giren servis sayısı nispeten yüksek olduğu için ücretler de yüksektir.

Bu bağlamda Ethereum hala gelişme aşamasındadır. Bir ağ iyileştirmesi olan Ethereum 2.0, Ethereum’un temelindeki ölçeklenebilirlik sorununu gidermek için kademeli olarak uygulanmaktadır. Bu, ağ güvenliğini desteklerken teorik olarak ücretleri de azaltacaktır.

Ethereum uygulamalarının kullanımı günümüzde kullandığımız uygulamalar kadar kolay olmamakla birlikte bilgisayarı veya akıllı telefonu olan herkes ether’i olduğu sürece bunlara erişebilir.

Ethereum cüzdanı nedir?

Ether almadan önce onu koymak için bir yer gerekir. Bu da bizi ethereum “cüzdanı” fikrine götürür. Gerçek dünyadaki emsallerinde olduğu gibi ethereum cüzdanı, varlıkları depolamak için kullanılır. (Para birimi olan “ethereum” veya “ether”den bahsederken küçük harf, ama platform veya ağdan bahsederken büyük harf kullanmak genel kullanımdır.)

Çoğu cüzdan bir akıllı telefon veya dizüstü bilgisayardan erişilebilen dijital uygulamalardır. Buna ek olarak, bu dijital cüzdanlar dijital parayı bitcoin ve ether gibi kripto para şeklinde saklamaktadır.

Ethereum cüzdanları, kullanıcının ethere erişmek için kullanacağı gizli anahtarlar olan kişisel anahtarlarını saklar. Her anahtar, aşağıdakine benzeyen eşsiz, uzun ve karışık bir harf ve rakam dizisidir:

073d9dbee8875e7c91422d80413c85ba5e8e9fe7cad5dc001871dac882d07f2f

Sadece özel anahtarların sahipleri, kendileriyle ilişkilendirilmiş parayı harcamak için bunları kullanabilir. Bu günlerde ethereum cüzdanları bu işi yapar.

Özellikle bu özel anahtarları saklamak için yapılmış birkaç tür Ethereum cüzdanı vardır:

• Masaüstü cüzdanlar
• Mobil cüzdanlar
• Donanım cüzdanları
• Kâğıt cüzdanlar

Birini seçmek, rahatlık ve güvenlik tercihlerinize bağlıdır. Genellikle bu iki kavram birbiriyle çelişir: ne kadar kolaysa, güvenlik o kadar kötüdür (veya tam tersi).

Kripto para cüzdanları söz konusu olduğunda, akılda tutulması gereken önemli bir uyarı vardır: özel anahtarınızı kaybetmek, ether’inizi sonsuza kadar kaybetmek demektir. Bu, bir çevrimiçi hizmet için parolayı yanlış girmekten çok daha büyük bir olaydır. Burası güvenilir üçüncü partilerin yokluğunun iki ucu keskin bir kılıca dönüştüğü yerdir. İşlemleri doğrulamak için artık aracılara gerek duyulmazken, gizli anahtarınızı kurtarmak için başvurabileceğiniz bir yardım masası da yoktur.

Masaüstü ve mobil cüzdanlar

Masaüstü cüzdanlar bir PC veya dizüstü bilgisayarda çalışırken, bazı cüzdanlar daha çok taşınmaya müsaittir ve bir akıllı telefonda çalıştırılabilir. Bazı cüzdanlar her ikisini de sunar.

Masaüstü, mobil ve web cüzdanları şunlardan biri olabilir:

• Takaslı: Bu tür cüzdanlar, paranızın şifresi gibi olan özel anahtarınızla ilgilenir. Bu, Ethereum'da yeni olan veya özel anahtarını kaybetmekten endişelenen kullanıcılar için kolay bir seçenektir. Ancak, bu tip bir cüzdanla, kullanıcılar yine de kendi risklerini oluşturan üçüncü partilere güvenmektedir. Örneğin, bu varlıklara saldırıya uğrayabilir.
• Takassız Takassız cüzdanlarda, özel anahtarınızın kontrolü sadece sizdedir. 

Masaüstü ve mobil cüzdanlar, internete bağlı bir dizüstü bilgisayarda veya akıllı telefonda çalıştığından daha az güvenlidir. Bu yüzden uzmanlar, içlerinde çok az para tutulmasını önermektedir. Biraz daha fazla nakit para depolamak için donanım ve kâğıt cüzdanlar burada devreye girmektedir.

Donanım cüzdanları

Genellikle parmak boyutunda olan elektronik cihazlar olan donanım cüzdanları daha fazla güvenlik sağlamaktadır. Bu cihazlar güvenlik için üretildikleri ve internetten bağımsız olduklarından çevrimiçi olmadan ether işlemlerini imzalayabilir ve gönderebilir. Bu daha güvenlidir çünkü hacklenmesi çok daha zordur ve büyük ether varlıklarını depolamanın en iyi yoludur.

Ledger ve Trezor , ether tutmak için kullanılabilecek iki popüler donanım cüzdanıdır. 

Kâğıt cüzdanlar

Bir başka aşka soğuk depolama seçeneği, özel bir anahtarı bir kâğıt parçasına, yani bir "kâğıt cüzdana" yazdırmak veya dikkatli bir şekilde el yazısıyla yazmak ve onu bir kasa gibi güvenli bir yere kilitlemektir.

MyEthereumWallet veya MEW, bir web sitesinin sunucularında değil, doğrudan bilgisayarınızda anahtar çiftleri oluşturan popüler bir hizmettir. Özel anahtarları bir sunucuda depolamak; şirkete, özel anahtarlarınıza -esasında bir takaslı cüzdana (yukarıya bakınız)- erişimi konusunda güvenmek anlamına gelir. Ayrıca, site saldırıya uğramcasa durumunda anahtarlar savunmasız kalır.

Teknoloji meraklısı kullanıcılar, gerekli kriptografik paketlere sahip olmaları şartıyla, metin yoluyla komutları doğrudan girmek için kullanılan normal bir bilgisayardaki komut satırı arayüzünü kullanarak anahtarlar oluşturabilir.

Bütün bunlar, özel anahtarınızı kaybederseniz, onun- ve onunla ilgili herhangi bir etherin - sonsuza dek kaybolduğunu tekrarlamakta fayda var. En iyi uygulama, özel anahtarın birden çok kopyasını oluşturmak ve birinin kaybolması veya yok olması durumunda bunları farklı güvenli konumlarda saklamak için daha fazla zaman harcamaktır.

Nasıl ether satın alırım?

Etheri elde etmenin en kolay yolu bölgeye göre değişir.

Ether satın almanın birkaç yolu vardır:

• Merkezi bir borsa

• Uyumlu bir ATM

• Şahsen veya kullanıcıları direkt birbirine bağlayan uçtan uca bir pazaryeri aracılığıyla satın alma

Çevrimiçi bir ether borsası bulma

Merkezi bir borsa aracılığıyla ether satın almak genellikle en kolay seçenektir.

Coinbase ve Kraken gibi popüler borsalar, kullanıcıların doğrudan dolar veya bitcoin ile ether satın almalarına imkân tanır. Genellikle bir kayıt süreci vardır. Bu borsalar genellikle Müşterini Tanı (KYC) yasalarına uygundur, yani kullanıcının platformdan kripto para satın almadan önce kimliğinin doğrulanması gerekir.

Dolar dışında bir para birimi ile ether satın almak biraz daha uğraştırabilir.

Bitcoin, en yaygın kullanılan kripto paradır ve dünyanın dört bir yanındaki insanların kendi paralarında ticaret yapmayı isteme olasılıkları daha yüksektir. Bu nedenle, örneğin Rus rublesiyle ether satın almak istiyorsanız, bir borsada bitcoin satın almak ve ardından bunu ether ile takas etmek kolay bir yoldur.

Bununla birlikte, resmi Ethereum web sitesi, ikamet ettiğiniz ülkeye göre satın alma seçeneklerinin bir listesini sunar.

Ether ATM’leri

Ayrıca dünyayı saran yüzlerce ether ATM'si vardır. CoinATMRadar'dan alınan bu harita, bu ATM'lerin nerede olduğunu gösterir.

ATM'ler, yalnızca şahsen kullanılabildikleri için daha az kullanışlıdır, ancak birkaç avantaj sunar. Borsalar yalnızca dijital ödeme şekillerini (kredi kartları gibi) kabul ederken, ATM'ler nakit de kabul eder. Bazen borsaların bir kullanıcıya etherlerini göndermesi birkaç gün sürerken ATM'lerde bu işlem anlıktır.

Ether’i bizzat satın almak

Bazı kullanıcılar mahremiyet konusunda titiz olduklarından genellikle kullanmak için bir tür kimlik gerektiren merkezi borsalardan alım yapmazlar.  

Bu kullanıcılar için, ether almak veya satmak için her zaman yüz yüze görüşme seçeneği vardır ve New York ve Toronto da dahil bazı şehirlerde sık sık Ethereum buluşmaları düzenlenir. Ancak, nüfusu daha az olan bölgelerde bu her zaman kolay bir seçenek değildir.

LocalCryptos gibi siteler, doğrudan banka havalesi de dahil olmak üzere başka bir eşler arası yöntemle, ticaret yapmak isteyen kullanıcıları birbirine bağlar .

Ether’le ne yapabilirim?

Kullanıcılar ether aldıklarında ne yapabilir?

Ether aldığınız zaman, aracıları aradan çıkarmayı hedeflemeleri dışında çoğunlukla günümüzde kullandığımız uygulamalara benzeyen merkeziyetsiz uygulamalardan (genellikle dapps olarak adlandırılır)  yararlanmak için kullanabilirsiniz. 

Bu dapp'ler, kullanıcıların kuralları uygulamak için üçüncü bir tarafa güvenmek zorunda kalmaması adına bir anlaşmanın şartlarını otomatik olarak yürüten kod olan Ethereum akıllı kontratlardan oluşturulmuştur.

Bazı merkeziyetsiz uygulama örnekleri şunlardır:

• CryptoKitties: Komik görünümlü dijital kedileri toplamaya ve çoğaltmaya yönelik bir oyundur. Ethereum'un yeniliği, kullanıcılara dijital koleksiyonları üzerinde daha fazla kontrol vermesidir. Örneğin, koleksiyonların sadece şirket yarattığı sürece hayatta kaldığı diğer oyunların aksine dijital kedi silinemez.
• PeepEth:PeepEth, merkeziyetsiz bir Twitter alternatifidir. Twitter, olumsuz bulması durumunda hesapları ve tweet'leri silme yeteneğine sahiptir. PeepEth’te durum farklıdır: moderatörler ana akışı spam ve uygunsuz gönderilerden uzak tutsa da, PeepEth'e gönderilen "peep'ler" (uygulamanın tweetleri) silinemez.
• DeFi:Merkeziyetsiz finans (DeFi), ethereum üzerine inşa edilmiş bir dizi finansal uygulama için kullanılan terimdir.

Bazı Ethereum uygulamalarının ether'den türetilen kendi token’ları vardır. Bunlara katılmak için, kullanıcıların uygulamayı güçlendirmek adına token ile ether ödemesi gerekir. Örneğin, Decentraland , kullanıcıların sanal arazi parçaları satın alabildiği sanal bir dünyadır. Block zincir kullanmayan oyunlardan farklıdır çünkü merkezi bir varlık yerine kullanıcılar oyunu kontrol eder.

Dapps (merkeziyetsiz uygulamalar) Kaynak Durumu, bu türde yaklaşık 3.000 Ethereum dapps listeler. Birçoğu umut verici hizmetler ve projeler olsa da, incelenmemiş uygulamalara ether gönderilmesi önerilmemektedir.