Öne çıkanlar:

• İlginç bir modele sahip olan faiz temelli getiri platformu Celsius Network, bir dizi DeFi stratejisinin başarısız olmasının ardından çekim işlemlerini durdurduğunu açıkladı.

• Şirket önemli bazı kayıplar yaşadı. Bunlar arasında Stakehound ile alakalı 38.000 ETH’lık bir meblağ ve Badger DAO saldırısından kaynaklı 22 milyon dolarlık bir zarar sayılabilir.

• Müşteriler Celsius üzerinde tutulan kaynaklarına hiçbir zaman erişemeyeceklerinden endişe etmeye başladılar.

• Geçen aylardaki LUNA çöküşünün etkilerini henüz üzerinden atamamış olan kripto para piyasası Celsius’un açıklamalarıyla birlikte 180 milyar dolarlık bir değer kaybı yaşadı. Bazı büyük borsalar işten çıkarma kararı aldılar.

Kripto para dünyasında LUNA’nın çöküşü Bear Stearns’ün çöküşüne benzetilirse Celsius Network’ün çökmesi Lehman Brother olayı gibi sonuç verir: Yani tüm sektörü allak bullak edecek bir başarısızlıkla. 

Aslında bir bankaya benzeyen ama kendini demokratikleştirilmiş bir faiz ve gelir platformu olarak konumlandıran Celsius, ödeme güçlüğü yaşadığı ve bu nedenle çekim işlemlerini durdurduğu dedikodularıyla karşı karşıya kaldı. 2018 yılında kurulan Celsius müşterilerine 8 milyar dolar borç vermiş ve Mayıs ayı itibarıyla 12 milyar dolarlık varlık tutar hale gelmiş bir yapı. 

Tam bu dondurma işlemi gerçekleştiği dönemde Coinbase, BlockFi ve crypto.com gibi oyuncular işten çıkarmaları duyuruyor, kripto hedge fonu Three Arrows Capital hakkında da ödeme sıkıntısı ve iflas dedikoduları yayılmaya başlıyordu. 

Kısa vadeli etkileri bir yana kripto sektörüne dair genel güven de düşüyor ve altı haftada 60 milyar dolarlık erime gerçekleşiyordu.

CoinDesk olarak Celsius kullanıcılarından haftalardır değişik bilgiler ve yorumlar alıyoruz. Bazı kullanıcılar yaşanan satışlarla eriyen CEL token’ının durumundan dolayı evlerini barklarını kaybetme korkusu yaşadıklarını belirtiyorlardı. 

Bir kullanıcı, “ekonomideki bozulmayı da dikkate aldığımda emlak piyasası çökerse evimi kaybetmekten korkuyorum” diyor ve ekliyor:

“Benim için CEL bir koruma kalkanı, bir güvenlik ağıydı. Başka kriptolarım da vardı ancak hesaplarımı koruma çabalarım sırasında eriyip gittiler.” Adını açıklamak istemeyen bu kullanıcı hesap durumunu gösteren bir ekran görüntüsünü de bizlerle paylaşmış. 

CoinDesk olarak Celsius ve Mashinsky’ye erişmeye yönelik birçok çabamızdan sonuç alamadık. Mashinsky, geçen Çarşamba attığı bir tweet'te ekibinin dur durak bilmeden bu konuları çözümlemek için çalıştığını belirtti. Şirket yapılandırma konusunda uzman hukukçulardan hizmet aldığını açıkladı.

Getiri oluşturmak için DeFi kullanmak

Çekimleri ve transferleri durdurmak yatırımcılar için sürpriz bir karar gibi görünse de Celsius’daki sıkıntılar ve şirketin yüksek getiri elde etmeye yönelik hırslı tavrı bir süredir konuşulan bir konuydu.

Zincir üstündeki verilere bakıldığında Celsius’un son birkaç ayda aralarında Terra’nın Anchor’u, Lido ve Curve’ün de bulunduğu birçok DeFi protokolünü kullanarak müşterilerin paralarını kaldıraçlı biçimde değerlendirmeye ve yüzde 17 getiri sağlamaya çalıştığı görülüyor. Blokzincir analitik şirketi Nansen bu işlemleri yapan cüzdanların Celsius’a ait olduğunu doğruladı.

Bu şekilde getiri elde etmek kaygan bir strateji olabilir. Celsius iki yıl öncesinde işlem yapan gerçek insanları kullanıyordu ve bu alıcılardan teminat isteyerek de riskini yönetebiliyordu.

Mashinsky, 2020 yılında yayımlanan bir videoda, “Getirinin nereden geldiğine dair bir kafa karışıklığı var. Celsius, tıpkı bankaların yaptığı gibi elindeki varlıkları borç vererek belirli bir kâr elde ediyor. Bunları kısa vadeli borç veriyoruz. Bunlar kredi değil. Finansal varlıklarımızı arbitraj, piyasa yapıcılığı veya belirli hisselerde ve dijital varlıklarda kısa pozisyon tutan ve böylelikle getiri elde edebilen oyunculara veriyoruz.”

“Dijital dünyanın ‘menkul kıymetler borç vereni’ gibi bir pozisyondayız” diyordu Mashinsky, Wall Street’de yaygın olarak kullanılan bir yönteme atıfta bulunarak…

Mashinsky, bu yöntemin DeFi’a kıyasla daha muhafazakâr bir strateji olduğunu ima ediyordu. Zira DeFi’da borç, bir insana veya şirkete değil bir kod tarafından kontrol edilen bir havuza veriliyor. Buradaki teminatlar da farklı. 

Mashinsky, 2020’deki konuşmasında, “temettü ödemesi olan hisseler veya bonolar ile DeFi uygulamalarını veya daha riskli uygulamaları kıyaslamak elma ile armudu kıyaslamak gibi bir şey” diyordu.

Ancak 2021’in başından itibaren DeFi popüler olmaya başladıkça Celsius da bu alandaki yüksek getirilerin cazibesine kapıldı.

DeFi’a borç vermek Celsius’un önceki modeline göre farklı bir risk profili ortaya koyuyordu. 

Bir kripto yatırım bankası olan Galaxy Digital’ın araştırma müdürü Alex Thorn, “Bir yanda akıllı sözleşmelerden ve protokollerden kaynaklanan bir risk var. Ayrıca DeFi’a borç vermek çalkantılı piyasa hareketlerine maruz kalmanızı gerektirir. Bu, güvenilir ve düşük riskli kurumsal yapılara borç vermekten farklıdır” diyor.

Yani müşterilerin parasını DeFi piyasalarına koymak kurumsal oyunculara borç vermeye kıyasla daha riskli bir strateji.

Burada tek avantaj DeFi’ın çok daha şeffaf bir ortam oluşturması olabilir.

Thorn, “Kriptoda işlem yapan herkes bu pozisyonları izleyerek Celsius’un ne zaman likiditize olabileceğini görebilir. Bu, geleneksel finansta ve eski tip özel borç anlaşmalarında mümkün olan bir durum değildir” diyor. 

Terra blokzincirinin algoritmik stabil coin’i UST çökmüş ve ekosistemin Anchor Protocol’ü 14 milyar dolarlık değerden 5 milyon dolara erişmişti. İlk olarak The Block tarafından açıklanan zincir üzerindeki verilere göre Celsius da Anchor protokolünden 500 milyon dolar çekmişti. 

Mashinsky, aksi yöndeki spekülasyonlara karşı bu olayda UST’nin çıpasını kaybetmesinde anlamlı bir rollerinin olmadığını belirtmişti. 

DeFi felaketleri

Ethereum üzerindeki staking hizmeti Stakehound Haziran 2021’de yaptığı açıklamada 38.000 ETH’lık özel anahtarı hatalı konumlandırdığını belirtti. Nansen tarafından sağlanan zincir üzerindeki verilere bakıldığında bu olay sonucunda Celsius’un 35.000 ETH kaybettiği görülüyordu.

Celsius, müşterilerini bu kayıp konusunda bilgilendirmedi, aksine CEO Mashinsky bir video yayınlayarak üzerinde hodl (panik satış yapmayın anlamında) yazan bir kaykay tutarak görüntü verdi. 

Mashinsky, “Milyarder olmanın veya balina haline gelmenin yolu hodl’dan geçer” diyordu. 

Bu, Celsius’un piyasa dalgalanmalarıyla başa çıkma becerisinin darbe aldığı ilk olaydı. DirtyBubbleMedia’nın analizlerine göre Celsius Badger DAO saldırısında da 22 milyon dolar kaybetmişti. 

Blokzinciri üzerinde araştırma yapan bazı uzmanlar 10 Haziran’da Celsius’un staked ether (sETH) konusunda da ciddi bir pozisyonu olduğunu ortaya çıkardılar. sETH, bu hafta içerisinde dolara karşı çıpasını kaybetmiş ve 0,93:1 pozisyona gerilemişti. 

Burada Stakehound’un ürünleriyle bir karıştırma olmaması açısından şunu söylemek gerekli: SETH Lido Finance tarafından çıkarılan bir ürün. Yaklaşan Ethereum Merge için validasyon amaçlı ether stakingine hizmet eden bir yapı. 

Her bir sETH tonek’ı Merge sonrası 1 ETH ile değiştirilebilir. Ancak bir yandan talep ve likitidite azlığı bir taraftan da Merge’ün ertelenme olasılığı sETH’ın değerinin kaybına neden oluyor. 

Aralarında Alameda ve Amber Group’un da bulunduğu birçok varlık yönetim şirketi geçen aylarda SETH elden çıkarma yoluna gittiler. Amber Curve havuzundan 128 milyon çekti ve bunun büyük bir kısmını muhtemelen nakde çevirmek için FTX’e aktardı. 

Kripto yatırımcısı Brad Mills’e göre Celsius’un yükümlülükleri 7 Haziran itibarıyla 1 milyon ETH’ı geçmişti. Celsius’un likit rezervleri 268.000 ETH seviyesinde gerçekleşiyor. Bunların dışında Merge gerçekleştikten sonra erişilemez hale gelecek 288.000 bin birim de mevcut. Twitter kullanıcısı @Crypto_Joe10’un hayli detaylı mesaj sersine göre kullanıcılar Celsius’un rezervinin üzerine bir çekim talebinde bulunurlarsa sETH varlıklarını yüzde 7 indirimle bozdurması gerekebilir. 

Celsius’un elini zayıflatan baskılar

Celsius her hafta YouTube kanalında “Biz istediğinizi sorun” tarzında bir açık oturum düzenliyor ve kullanıcılarına karşı şeffaf olduğunu vurguluyor. Mayıs’ın başına dek her haftada platformun girdileri çıktılarından fazlaydı. Terra çöküşünün de yaşandığı Mayıs’ın ilk haftasında çıkışlar 1 milyar dolar daha fazla gerçekleşti.

Parasını çekmek isteyen yatırımcılar, risk alıp para yatırmak isteyenlerden daha hızlı ve hacimli hareket ettikçe Celsius’un içine düştüğü koşullar da zorlaşmaya başladı. Zira şirket getiri hakkedişi olanlara ve çıkış yapanlara ödeme yapabilmek için gelir akışını artırmak zorundaydı.

Bir kullanıcı, “Bence piyasanın bu haline pek de hazırlıklı değillerdi. Görünen o ki bir hayli karmaşık kaldıraçlı uzun pozisyonları vardı” diyor ve ekliyor: “Ben ilk başlarda elimdekileri Celsius’a yatırdım çünkü FCA tarafından onaylanmış bir yapıydı.” Kullanıcı burada, Birleşik Krallık’daki Finansal İşlemler Otoritesi’nin Celsius’a verdiği geçici kayıt rejimi onayından bahsediyor. (Celsius daha sonra başvurusunu geri çekti ve Birleşik Krallık'taki faaliyetlerini sonlandırdı.) 

Kullanıcı, “Bitcoinlerimin karşılığında yüzde 3-5 arası bir getiri elde ettim. Celsius’un iş modeline bakıldığında bu mantıksız değil. Ancak Celsius tüm hesaplardan çekim işlemlerini durdurduğunda dönüp her şeye daha yakından baktım, inceledim. DeFi protokollerini kullanma biçimlerini müşterinin parasıyla kumar oynamak gibi tarifleyebilirsiniz” diyor.

Bitcoin satın alma ve tutma platformu Swan Bitcoin’in CEO’su Cory Klippsten Celsius’u açıktan eleştiren isimlerden biri. Şirketi 2018’deki ICO’dan bu yana yakından izliyor.

Klippsten CoinDesk’e verdiği demeçte, “Alex Mashinsky’nin iddiaları arka planı ile uyuşmamaya başladığı anda tehlike sinyalleri gelmeye başlamıştı. 3 milyar dolarlık bir parası yoktu ve 2004’ün en başarılı halka arzını yaptığı bilgisi gerçeği yansıtmıyordu” diyor. 

Diğer bir alarm sinyali de saklama şirketi Prime Trust’ın Celsius’ı sistemden çıkarmasıyla geldi. Prime Trust, Celsius’un elindeki varlıkların çoklu kez rehin edilmesinden ve borçluların kendisine verdiği teminatları kendi borçları için kıymet gibi kullanmasından hazzetmediğini söylemişti.   

Celsius’un Anchor’dan 500 milyon dolar çekmesi Klippsten’i şüpheye düşürmüş. “Bunlar ne yapıyorlar?” sorusunu aklına getirmişti.

Geleceğe bakmak

Celsius ve yatırımcıları için geleceğe dair yol haritası belirsizliğini koruyor. Şirket sosyal medyada göreceli olarak sessiz kalmayı tercih etse de zincir üzerindeki veriler piyasa yapıcılarla ve DeFi protokolleriyle sürekli etkileşimde olup likiditasyon yapılmadığından emin olmaya çalıştığını gösteriyor. Şirket 13 Haziran’da sETH pozisyonunun bir kısmını satıp neredeyse likiditize olacak Maker’daki teminatlarını güçlendirmişti. 

Radio Canada’nın haberine göre ülke vatandaşlarına regüle edilmemiş borç hizmetleri sunan Celsius, düzenleyicilerle sıkıntı yaşayabilir. Bu da şirket için yeni sorunlar demek. Şirket, geçen yıl Kentucky eyaletiyle bir uzlaşmaya gitti, bunun yanı sıra Alabama, New Jersey ve Teksas’ta da baskı altında. Teksas ve dört diğer ABD eyaleti, Perşembe günü yaptıkları bir açıklamayla Celsius’un çekimleri durdurma kararını incelemeye aldıklarını belirttiler. 

Celsius, düzenleme baskılarının olduğu bir ortamda geçtiğimiz haftalarda risklerini daha makul hale getirecek tedbirler almaya başladı. Ayrıca akredite yatırımcıların Earn ürününe erişimini de sınırladı. 

Celsius, platformdaki aktiviteleri durdurmaya yönelik kararının mantığını anlattığı resmi bir bültende çekim yükümlülüklerini yerine getirmek için bu hamlenin gerekli olduğuna işaret etmişti.

Bültende, “Nihai amacımız likiditeyi stabilize etmek ve çekimleri, transferleri ve hesaplar arası kriptodan kriptoya swapları yeniden başlatmak. Birçok olası çözüme baktığımız için önümüzde yoğun bir iş yükü var ve süreç biraz zaman alabilir” deniyordu. 

Celsius markasına inanç azalırken ve CEL token 60 sent civarında işlem görürken (bir yıl önceki 8 dolarlık değerin yüzde 93 altında) şirketin önceki Boğa Piyasası ortamında itibarını toparlamak gibi zorlu bir ödevi var.

CoinDesk’e görüş veren ikinci kullanıcı şöyle diyordu: “Bitcoin’imi Celsius’den geri almayı umuyorum. Onlara yazdım ve bana ana paramı vermelerini faizleri silmelerini rica ettim. Bakalım geri alabilecek miyim? Ama en azından bir özrü hak ediyoruz.“