Todd Groth, CFA

2024 #Kripto Piyasasına Genel Bakış: ETF’ler Diğer Varlıkları da Teşvik Ediyor

2024 Kripto Piyasasına Genel Bakış: ETF’ler Diğer Varlıkları da Teşvik Ediyor

Todd Groth, CFA adlı köşe yazarının tüm yazıları burada! İncelemek için hemen tıklayın!

Todd Groth, CFA Tüm Haberleri

Semih Sercan Erkul

Hem kriptopara piyasaları hem de ABD borsaları volatilitesi yüksek bir şekilde seyrine devam ediyor. Özellikle ABD ekonomisindeki resesyon endişesi piyasaları baskılayan temel konulardan biri. Geçtiğimiz hafta gelen enflasyon ve üfe verileri beklentilerin altında kaldı. Bu durum ekonomide soğumaya destek pozitif bir sinyal olarak değerlendirildi ancak, resesyona (durgunluk) dair endişeler henüz geçmiş değil. Önceki hafta gelen Atlanta FED’in tahmin modellerinde GSYİH tarafında beklentilerini güncelleyerek düşüş öngörmesi ve geçen hafta gelen Michigan tüketici endeksi verilerinden ekonominin geleceğine dair güvensizlik endişelerinin varlığı gibi çeşitli veriler resesyon endişelerini tetikleyerek piyasalarda volatilitelenin sürmesini sağlıyor. Kripto paraların değer seyri de ABD endekslerine korele ilerliyor. Şubat ve şu ana kadarki Mart ayı boyunca önemli çıkışlar yaşanan Spot Bitcoin ETF’lerinde kümülatif toplam değer 2 Ocak’taki seviyesine (yaklaşık 35 milyar dolar) geriledi. Geçtiğimiz hafta yaşanan toplam çıkışlar da 900 milyon dolara yakın ancak cuma günü hem borsa hem de kripto tarafında pozitife dönen seyrin tepki alımı olup olmadığı belirsiz. Pazartesi açılış ve devamında gelecek haber akışlarını takip etmek önemli. Attığı bir gönderi ile piyasalar üzerinde etkili olan Trump bir yana; bu hafta gözümüz iki konu üzerinde. Biri Japonya Merkez Bankası faiz kararı diğeri ise FED toplantısı ve devamındaki Powell’ın konuşması. İkisinde de faiz kararının değişmemesi öngörülüyor ancak Japonya’nın negatif faizden dönüş kararı ile piyasaların nasıl çalkalandığını hatırlamayanlar bu kararın neden önemli olduğunu anlamak için o döneme tekrar bakmalı. Beklenmedik bir faiz artışı piyasalarda bütün dengeleri değiştirmeye gebe. FED tarafında ise; Powell tarafından resesyon endişelerini giderecek ve ekonomide gevşeme sinyallerinin geleceğine dair açıklamaların gelmesine ihtiyaç var. Bu sebeple bu iki toplantıyı da yakın takip etmek gerekli. Piyasalarda değerleme açısından durum negatif görünse de Bitcoin öncülüğünde kriptoparaların adaptasyon artışında devamlılık sürüyor. ABD tarafında mahkeme ve operasyonlar yoluyla ellerinde bulunan Bitcoin stoku (rezerv değil) konusu artık yaygın şekilde biliniyor. Bu varlıkları satmadan ve bütçeyi etkilemeden yeni Bitcoin alımı yapılabileceği yönünde spekülasyonlar da devam ediyor. Ben bu konuya dair ABD’nin varlık fonu tarafından bir adım gelmesi gerektiğini düşünenlerdenim. Bu hafta da Reuters’ın iddiasına göre; Rusya’nın Çin ve Hindistan ile petrol ticaretinde Bitcoin kullandığı haberi önemli. Putin’in daha öncelerden kimse Bitcoin’i durduramaz yönünde bir açıklama yaptığını ve üzerindeki yaptırımları aşmak adına uluslararası ticarette Bitcoin kullanımına izin verdiğini biliyoruz. Bu son haberle Bitcoin’in uluslararası ticarette yeniden karşımıza çıkıyor. Bu ve benzer haberler çoğaldıkça Bitcoin uluslararası kabul gören ve devletlerin ticaretinde/rezervinde tercih edeceği bir varlık olma yönünde önü daha çok açılacak.

Attığı bir gönderi ile piyasalar üzerinde etkili olan Trump bir yana; bu hafta gözümüz iki konu üzerinde.

Piyasa Değerlendirmesi: ABD’de Resesyon Endişesi Piyasaları Baskılıyor

Özge Erdemir

Yine bir 8 Mart’a geldik. Kadınlara daha düşük maaş veren, cam tavan sendromu yaratan, manipülatif çalışanlarla dolu, broculuk anlayışının ekiplere hükmettiği birçok şirket, 8 Mart Kadınlar Günü kutlaması mesajları paylaşacak. Sosyal medya hesaplarında renkli görseller, ilham verici alıntılar ve “kadınların gücüne inanıyoruz” gibi klişe ifadelerle dolu paylaşımlar göreceğiz. Peki, bu mesajlar ne kadar samimi? Daha da önemlisi, gerçek dünyadaki uygulamalara ne kadar yansıyor? Özel günlere indirgenen belli değerler uygulamada ne kadar başarılı? “Kapsayıcılık” adıyla kurulan departmanlar çalışan haklarını iyileştirebiliyor mu? Kadın çalışanın işe alınmasıyla sorunlar çözülüyor mu? Kadınların istediği tek şey işe alınmış olmak mı?&nbsp;Kripto sektörü diğer sektörlere göre kadın haklarını desteklemekte daha mı başarılı? Eşitlik ve adalet gibi kavramlar dönemsel olarak popülerleşip, yılın geri kalanında unutuluyor ve uygulamaya geçirilemiyor. Kadınların işe alım sürecine kadar yaşadığı zorluklar bir yanda, işe alındıktan sonra kariyer yolculuklarında önlerine çıkan engeller diğer yanda. Şirketlerin kurduğu kapsayıcılık departmanları, farkındalık yaratıp istihdam oranını artırsa da kurum kültürlerini dönüştürmek noktasında hala yetersiz kalıyor. Kapsayıcılık söylemleri tek başına yeterli değil; işyerlerindeki toksik kültürü değiştirmek için tüm çalışanları kapsayan eğitimler ve somut adımlar gerekiyor. Kadınlar, yalnızca cinsiyetlerinden dolayı işe alınmak değil, yetkinlikleriyle değerlendirilmek ve eşit fırsatlara sahip olmak istiyor. <img src="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/67cc40659ef32-1741439077.jpg" style="width: 400px;" class="fr-fic fr-dib" data-uploadid="10062" data-responsetext="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/67cc40659ef32-1741439077.jpg" data-location="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/67cc40659ef32-1741439077.jpg" data-url="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/67cc40659ef32-1741439077.jpg"> The Economist’in Cam Tavan Endeksine göre, Türkiye 29 ülke içinde en alt sıralarda. Cam Tavan Sendromu, kadınların kariyerlerinde belli bir noktaya kadar yükselebilmesine rağmen, görünmez engeller nedeniyle liderlik pozisyonlarına çıkmalarının zorlaşmasıdır. Bu engeller açıkça dile getirilmese de, kurumların kültürü, çeşitli önyargılar ve sistematik eşitsizlikler sonucunda ortaya çıkar. Ülke olarak, kadın hakları açısından hem toplum olarak hem de şirket kültürleri içerisinde katetmemiz gereken uzun bir yol var.&nbsp; Kripto sektörü, esnek yapısı ve yenilikçi yaklaşımıyla kadınlara daha fazla alan açabilir gibi görünüyor. Teknolojinin ve yeniliğin ön planda olduğu bu alanda, kadın çalışanlar için daha esnek ve erişilebilir fırsatlar sunulabiliyor. Esnek çalışma saatleri ve uzaktan çalışma imkanları, en azından teoride, cinsiyetler arası adaletsizliği azaltma potansiyeline sahip. Ayrıca sektörün genç ve dinamik yapısı, hızla büyüyen iş gücü ihtiyacıyla birleştiğinde, kadınların bu alanda kendilerini göstermesini nispeten kolaylaştırdı. Ancak bu durum, kripto sektöründe kadın haklarının mükemmel olduğu anlamına gelmiyor. “Broculuk” anlayışını kripto topluluklarında da yaygın bir şekilde gözlemleyebiliyoruz. Kadın çalışanların sektördeki oranı hâlâ erkeklere kıyasla düşük ve birçok kadın, yatırımcı ve liderlik pozisyonlarında yeterince temsil edilmediğini düşünüyor. Sektöre giriş, diğer alanlara göre daha kolay olabilir, ancak kadınların liderlik pozisyonlarına yükselmesi hâlâ benzer zorlukları barındırıyor. Her yıl, 8 Mart Kadınlar Günü’nü kutlamak güzel olsa da, içi boş kutlamalardan ziyade, “Bugün ben toksik bir kültüre neden oldum mu? Ekip arkadaşlarıma, dışarıda tüm kadınlara karşı destekleyici miyim? Sektörde kadınlara karşı ayrım yapmadan, gerçekten yetkinliklerini destekleyebiliyor muyum?” diye hepimizin kendisine sorması gerek.&nbsp; Konu haklar olduğunda, cinsiyetten bağımsız hepimizin kendisine sorması gereken sorular olsa da, kadınlar iş dünyasında hâlâ daha fazla engelle karşılaşıyor. Bu nedenle, yalnızca bir gün boyunca farkındalık yaratmak yerine, yıl boyunca süren bir dönüşümün parçası olup olmadığımızı sorgulamak daha anlamlı.&nbsp; Eğer 8 Mart sadece sosyal medyada birkaç cümle paylaşmakla sınırlı kalıyorsa, aslında hiçbir şey değişmiyor demektir. Gerçek adalet, sadece&nbsp;özel günlerde değil, işe alımdan terfi süreçlerine, ücretlendirmeden günlük iş kültürüne kadar her noktada sağlanmalıdır. Özetle, bugün “Kadınlar Günü” kutlamaktan çok, adil bir ortam yaratmak için ne yaptığımızı sorgulama günü olmalı ve şu konulara odaklanmalıyız: Kadın liderlerin görünürlüğü artırılmalı, kadınlar için adil yatırım politikaları ve fonlar oluşturulmalı, broculuk dilinden arınmış ve daha kapsayıcı bir dil kullanan topluluklar inşa edilmeli.&nbsp;Gerçek değişim, yalnızca bir gün hatırlanarak değil; her gün atılan adımlarla, alınan kararlarla ve sürdürülen mücadeleyle mümkün olur. Mücadeleyle ve sevgiyle kalın…

Kripto sektörü, esnek yapısı ve yenilikçi yaklaşımıyla kadınlara daha fazla alan açabilir gibi görünüyor.

8 Mart: Kutlama mı, Samimiyet Testi mi?

Trump’ın kendine ait sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşım kriptopara piyasalarını ateşledi. Ocak ayında imzaladığı dijital varlıklar konusundaki yürütme emrine değinen Trump; rezerv çalışmasının içerisinde Ripple, Solana ve Cardano kriptoparalarının yer aldığını belirtti. ABD’yi dünyanın kripto başkenti yapma hedefini de yineledi. Bu paylaşımdan bir süre sonra (düzeltme niteliğinde) ayrı bir paylaşım ile rezerv içerisinde Bitcoin ve Ethereum’un da olacağını duyurdu. Bitcoin fiyatını 85 bin dolardan 95 bin dolara kadar taşıyan bu paylaşımlar kriptoparaların toplam piyasa değerinde ise 300 milyar dolarlık bir artışı beraberinde getirdi. Ocak ayında bu konu gündeme geldiğinde, “rezerv” yerine “stok” kelimesinin kullanımı öne çıkmıştı. Rezerv olması durumunda hazinenin yatırım yapacağı, stok olması durumunda ise yatırımdan ziyade elinde tuttuklarını koruyacağı anlamına gelmesi sebebiyle bu vurgu önemli. Elbette, Trump’ın tek bir sözüyle bu varlıklar doğrudan rezerv statüsüne geçemez, (kongre onayı gerekiyor) ancak rezerv vurgusunun tekrarlanması kıymetli. Eğer yeni bir sürpriz paylaşım gelmezse, artık gözler piyasaların açılışı ile bu son hareketin nasıl karşılandığında olacak. Spot Bitcoin ETF’lerinde 8 günlük çıkış serisi cuma günü son bulmuştu. ABD tarafında piyasalar kapalıyken gerçekleşen bu değer artışının önce türev piyasalarda devamında ise piyasalar açıldığında spot ETF’ler tarafında nasıl karşılandığını takip edeceğiz. Ukrayna süreci, 4 Mart tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan gümrük vergileri, işsizlik ve tarımdışı istihdam verilerin yanı sıra Cuma günü FED başkanı Powell’ın konuşması piyasalarda volatile getirebilir. Haftanın sürprizi ise; Cuma günü Trump’ın Beyaz Saray’da Kripto Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak olması. SEC’nin Biden döneminde açtığı davaları (Coinbase, Gemini, Uniswap, Opensea vs.) arka arkaya düşürmesinden sonra gelen bu etkinlik savaşın bitişini ve dostluğun başlangıcını pekiştirecek gibi. Etkinlik süresince Trump başta olmak üzere önemli aktörlerden yeni duyurular gelebilir. Son olarak da; ABD’de bazı eyaletlerin, Bitcoin yatırımlarına yasal zemin hazırlamaya devam etmesine parantez açayım. Önümüzdeki haftalarda bir onay haberini Utah’tan duyma ihtimalimiz yüksek.

Trump’ın kendine ait sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşım kriptopara piyasalarını ateşledi.

Piyasa Değerlendirmesi: 300 Milyar Dolar Artış Getiren Paylaşım

ABD’de enflasyon verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi, FED’in faiz indirimlerini erteleyeceği sinyalini verirken; piyasalarda ekonomik belirsizlik nedeniyle altın ve Bitcoin’e yönelim görüldü. Bitcoin volatil geçirdiği haftayı yatay bir seyirde kapatırken, kriptopara piyasaları için önemli gelişmeler yaşandı. Bunlardan biri; ABD tarafındaki 13F raporları. Her çeyrek sunulan bu raporlar; 100 milyon doların üzerinde varlık yöneten kurumsal yatırım yöneticilerinin SEC’ye sunması gereken bir rapor ve kripto para adaptasyonu ne durumda anlayabilmek için önemli. Çünkü son çeyreğe dair spot Bitcoin ve Ethereum ETF’lerinin alım satımına dair veriler bulunuyor. Goldman Sachs, son çeyrekte elindeki Bitcoin ETF miktarını neredeyse iki katına çıkararak Blackrock’un spot Bitcoin ETF’inde en büyük üçüncü yatırımcı konumuna yükseldi. Son çeyrekte Ethereum’a yaptığı yatırımla da Blackrock’un spot Ethereum ETF’inin en büyük yatırımcısı konumunda. Son çeyrekte bir başka yatırım devi Barclays’ın da 131 milyon dolar ile Bitcoin ETF yatırımcıları arasına girdiğini görüyoruz. Bir diğer tarafta ise; Abu Dabi’nin servet fonu, ilk kez bu çeyrekte 437 milyon dolarlık spot Bitcoin ETF alımı yaparak Blackrock’un yatırımcı listesinde yedinci sıraya yerleşti. ABD tarafında da varlık fonu kurulduğuna ve bu yapının kriptopara ETF’lerine yatırım yapabileceğine geçtiğimiz hafta değindik. Abu Dabi tarafından gelen bu hamlenin bir benzerini ilerleyen dönemde ABD tarafından görebiliriz. Haftanın önemli konularından diğeri de; Grayscale ve 21Shares’in Ethereum ETF’lerine staking’in dahil edilmesi için SEC’ye başvuru yapılması oldu. Staking kısaca; blokzincirin güvenliğine katkıda bulunarak alınan ödül. Önceki dönemde SEC, Ethereum ETF başvurularına staking maddesinin kaldırılması üzerine onay vermişti. Bu ödüllerin ETF’lerde olmamasının en büyük sebebi; bu durumun ürünü menkul kıymet sınıfına dahil edeceği tartışmalarıydı. Ek olarak stake’den çıkma süresinin ve bu kurguda oluşacak vergi yapılanmasının operasyonel ve hukuki soru işaretleri de yer alıyordu. Yeni dönemde yani SEC’nin kripto pozitif döneminde bu talebe nasıl karşılık vereceği önemli çünkü onaylanması halinde spot Ethereum ETF’lerinin yatırımcıları staking üzerinden gelen Ether ödüllerini de elde edebilecek. Bu durum Ethereum (ve ilerleyen dönemde Solana) tarafında yatırımları daha cazip hale getirebilir. Bu başvurulara muhtemelen diğer ETF’ler de eşlik edecektir. Cuma günü yayımlanan toplantı notları; Kripto Görev Gücü’nün bu konuda aktif çalıştığını ortaya koydu. SEC altında yeni kurulan bu yapının, sektörün önemli partnerleri ile kripto politikaları ve staking gibi hizmetlerin dahil olduğu alternatif ürünlerin piyasaya sürülmesine yönelik çalışmalar yürüttüğü bildirildi.Özetle; varlık fonlarından gelen yeni alımlar, kripto-pozitif düzenleyici adımlar ve piyasaya sunulacak yeni ürün ve hizmetler, kurumsal yatırımların devamlılığıyla birlikte olumlu bir piyasa görünümü oluşturuyor.

Piyasa Değerlendirmesi: Kurumsal Yatırımları Hızlandıracak Gelişmeler

Aybars Dorman

Bu yazı serisinin ilk bölümünde, dünyada giderek yaygınlaşan dijital göçebe (digital nomad) kültürünü ve son yıllarda kripto ekonomisi ve blokzincir teknolojisinin bilinirliğinin artmasıyla birlikte duymaya başladığımız bir konsept olan kripto göçebe (crypto nomad) yaşam tarzlarını inceleyeceğiz. Bu kavramlar yalnızca bir yaşam tarzını değil, çalışma alışkanlıklarını ve iş modellerini de baştan şekillendiriyor. Kripto sektöründe çalışıyorsanız ve dünyanın herhangi bir yerinden işlerinizi yürütme fikri size çekici geliyorsa, ister ülkeler arası, ister lokal olarak şehirler arası, ilçeler arası uzaktan (remote) bir şekilde çalışmalarınızı sorunsuz ve rahat bir şekilde yönetebiliyorsanız, bu yaşam tarzı ilginizi daha çok çekebilir ve daha çok fırsat kapınızı çalabilir. Hep söylerim, farkındalığın kadarsın; fark ettiğin kadar ise yaşarsın. <h2>Kavramlara Göz Atalım Digital Nomad ve Crypto Nomad nedir, bu kavramlar ne anlama geliyor?</h2>Dijital Evsiz ve ya tam türkçe karşılığı Dijital Göçebe olan Digital Nomad; Belirli bir lokasyona bağlı kalmadan, sürdürülebilir bir şekilde işlerini farklı yerlerden yürütebilen kişi[1]. Örnek: Bir dijital göçebe, Bali'den e-ticaret işini yönetirken aynı anda freelance projeler üstlenebilir.Peki Crypto Nomad ne anlama geliyor? Bu kavramada kısaca değinmek istiyorum. Crypto Nomad, dijital göçebe kavramının DLT (Distributed Ledger Technology) teknolojileri, blokzincir (blockchain) ve kripto ekonomisinin etkisiyle şekillenen bir versiyonudur. Tıpkı Matrix serisinin üçüncü filmi sonrasında gelen dördüncü film gibi, digital nomad kavramının yeni bir varyantı olarak düşünülebilir. Bu kavram, henüz emekleme aşamasını yeni tamamladı diyebiliriz, ancak hızla büyümeye devam ediyor. Kripto göçebeler, gelir kaynaklarını kripto para birimlerinden, NFT’lerden, node kurulumlarından, merkeziyetsiz finans (DeFi) araçlarından, airdrop fırsatlarından, blokzincir teknolojisi firmalarında çalışarak, kripto bazlı şirketlerde (kripto borsaları, NFT marketleri, DeFi protokolleri, RWA projeleri ve benzeri) ve kriptonun alt başlıklarından elde ederler. Bu sayede, gelirlerini kullanarak herhangi bir lokasyona bağlı kalmadan özgür bir yaşam sürdürebilirler. Kripto göçebeler, dijital varlıklarını yönetirken aynı zamanda Web3 projelerinde çalışabilir veya kripto ve blokzincirle ilgili freelance işler alabilirler. Dilerlerse, blokzincir, Web3 ya da kripto-native ajanslarda tam zamanlı, yarı zamanlı ya da freelancer olarak da görev alabilirler. Son 1-2 yıl içinde, şirketler, startuplar ve ajanslar çalışanlarının dijital/kripto göçebe olmalarını desteklemek için çeşitli avantajlar ve yan haklarla donatmaya daha istekli hale geldiler. Bu konuda bütçeler giderek artacak, benden söylemesi. Kavramı örnekleyecek olursak: Bir crypto nomad, Tayland’da yaşamını sürdürürken Ethereum staking yaparak gelir elde edebilir, aynı zamanda DeFi protokol hizmeti sağlayıcısı ya da NFT projelerine danışmanlık hizmeti verebilir. Bu kavramların ne zaman doğduğuna değinmek de önemli. İlerleyen yazılarımda, dijital ve kripto göçebelik kavramlarının nasıl ortaya çıktığını ve zaman içinde nasıl evrildiğini inceleyeceğim. Bu tarihsel perspektif, önümüzdeki 5-10 yıl içinde iş dünyası ve toplum kültüründeki dijital dönüşüm sürecinde oynayacakları rolü daha iyi anlamamıza yardımcı olacak. <h2>Kavramlar Ne zaman Nasıl Ortaya Çıktı?</h2> Dijital Göçebe nedir? Ne zaman ortaya çıktı? Dijital Göçebe (Digital Nomad) kavramı, Uzaktan çalışarak teknolojiyi kullanıp sabit bir yaşam yerine seyahat ederek yaşayan birey. 1980’lerde başlayan uzaktan çalışma trendi, 1997’de Tsugio Makimoto’nun “Digital Nomad” kitabıyla popülerleşti. 2000’lerden itibaren internetin yaygınlaşmasıyla hız kazandı. Kripto Göçebe nedir? Ne zaman ortaya çıktı? Kripto Göçebe (Crypto Nomad) kavramı, Kripto para ve blockchain teknolojilerini kullanarak dijital finansla bağımsız yaşamayı seçen birey. 2017’deki kripto para patlamasıyla kripto kazançlarıyla seyahat edenlerin artmasıyla ortaya çıktı[4].<h3> </h3><h2>Sonuç</h2>Dijital ve kripto göçebelik, teknolojinin sunduğu olanaklarla iş dünyasında devrim yaratıyor. Artık bir ofise ya da sabit bir lokasyona bağlı kalmadan dünya çapında kariyer yapma imkânı mümkün. Bu yaşam tarzları, bireylerin ve şirketlerin daha esnek ve küresel bir iş modeli oluşturmasına olanak tanıyor. Gelecekte, dijital bağımsızlık ve sınırların ötesinde iş yapabilme kavramlarının daha da evrileceğine şahit olacağız. Bir sonraki bölümde, dijital ve kripto göçebe olmanın yollarını, gerçek hayat örnekleriyle ve bu kavramların topluma etkileriyle ele alacağız.&nbsp;

Dijital ve Kripto Göçebelik: Yazı serimizin ilk bölümünde, dijital göçebe kültürü ile kripto göçebe yaşam tarzlarını ele alıyoruz.

Digital Nomad Olmak: Kripto Kariyerinizi Sırt Çantanıza Koyun

Haftayı 101 bin dolar seviyelerinde açan Bitcoin, 104 bin dolar seviyelerinde %3’ü aşan bir artış ile kapatırken; yeni rekorunu da tazeledi.&nbsp; Hafta başında 94 bin dolar seviyeleri görülse de ABD’deki spot Bitcoin ETF’leri haftanın tüm işlem gününde pozitif giriş görerek haftayı 2 milyar doların üzerinde pozitif giriş ile kapattı. (Bu, fiyat düşüşüne rağmen spot ETF’lerin BTC alımını sürdürdüğünü gösteriyor.) Ethereum ise; 4 bin dolar seviyesinde açtığı haftayı 3950 dolar seviyelerindede %1’e yakın bir kayıp ile kapatırken; spot Ethereum ETF’leri de Bitcoin’e benzer şekilde haftanın tüm işlem gününde pozitif giriş gördü. Haftayı 850 milyon doların üzerinde pozitif giriş ile kapattı. Böylece spot Ethereum ETF’leri geçtiğimiz hafta kırdığı 10 günlük pozitif giriş serisi rekorunu 15 güne çıkardı. Yine de mevcut piyasa dinamikleri göz önüne alındığında, fiyat performansı açısından geçen haftaki görüşümü tekrarlayacağım. “Hala zirve seviyelerini göremedi ve bu yılın Mart-Mayıs aylarındaki seviyelerin gerisinde kaldı.” Piyasa değerlemesi bir yana; Bitcoin ve Ethereum’u (dolayısıyla tüm kripto para piyasasını) olumlu etkileyecek haber akışı devam ediyor. Blackrock, 11.5 trilyon dolarlık varlık yönetimiyle hâlâ dünyanın en büyük varlık yönetim şirketi unvanını korurken; Bitcoin spot ETF’i, 50 milyar dolarlık varlığıyla sektördeki en büyük fon olmayı da sürdürüyor. İşte bu kurum bu hafta; çoklu varlık yöneten portföyler içerisine %1 ile %2 arasında Bitcoin dahil etmenin makul olduğunu belirten bir rapor yayınladı ve tüm dünyadaki yatırımcılara bu alanda pay almaları için bir mesaj gönderdi. Bir diğer tarafta ise Bitcoin yatırımları ile özdeşleşen Microstrategy’nin Nasdaq 100 endeksine girdiğini öğrendik. Böylece ilk 100 endeksine yapılan yatırımlar artık Microstrategy’i de kapsayacak. Çok sayıda büyük ETF’in bu endeksten payı olduğu için analistler Microstrategy’nin 2 milyar dolar civarında yeni yatırım alacağını ön görüyor. Bu yatırımların nereye gideceğini biliyoruz. Tüm bunlara ek olarak gözümüzün kulağımızın üzerinde olduğu ABD’nin stratejik rezerv’lerine Bitcoin eklenmesi konusunda Texas eyaletinden cumhuriyetçi bir temsilci yasa tasarısı sunduğunu duyurdu. Trump ise bu hafta verdiği bir demeçte, Bitcoin’i stratejik rezerv yapma konusundaki vaadini destekledi. Kripto hakkında; Çin ya da başka bir ülkenin benimsemesini değil, ABD’nin lider olmasını istediğini söyledi. Ethereum tarafında ise; Trump ailesinin projesi olan ve merkeziyetsiz finans dünyasında varlık gösteren World Liberty Finance hazinesindeki parayla 5 milyon dolar daha Ethereum alımı yaparak hazinesindeki 75 milyon dolara yakın değerin 50 milyon dolara yakın kısmını Ethereum olacak şekilde güncelledi. Bu gelişmelere bir arada baktığımızda; ABD’nin öncelik Bitcoin olmak üzere kripto paralara olan desteğini devam ettirdiğini görüyoruz.

Bitcoin ve Ethereum’u (dolayısıyla tüm kripto para piyasasını) olumlu etkileyecek haber akışı devam ediyor.

Piyasa Değerlendirmesi: ABD’nin kripto desteği devam ediyor

Ali İhsan Altıparmakoğlu

Son günlerde NFT piyasasında hatırı sayılır bir hareketlenme başladı ve gözler yeniden bu alana çevrildi. Akıllarda ise tek bir soru var: NFT’lerdeki eski şaşalı günler geri mi dönüyor? Öncelikle son günlerdeki gelişmelere değinmeden önce gelin hep birlikte NFT’lerin popüler yakın geçmişi 2021-2024 yılları arasına bir göz atalım. <h3>2021: NFT'lerin Patlama Yılı </h3><ul><li>Popülerliğin Zirveye Çıkışı: <ul><li>2021 yılı, NFT'lerin ana akım medyada geniş yer bulduğu ve büyük ilgi gördüğü bir yıl oldu. Beeple’ın “Everydays: The First 5000 Days” adlı NFT'si, Christie’s müzayedesinde 69,3 milyon dolara satılarak dönüm noktası oldu. </li><li>NBA Top Shot, milyonlarca dolarlık satışlar yaparak spor tabanlı NFT'lerin popülerleşmesini sağladı. </li><li>CryptoPunks ve Bored Ape Yacht Club (BAYC) gibi projeler, NFT koleksiyonlarının kültürel simgeler haline gelmesine öncülük etti. </li></ul></li><li>Yatırım ve Teknoloji Odaklı Gelişmeler:<ul><li>Ethereum, NFT işlemlerinde en çok kullanılan blok zinciri oldu, ancak yüksek gas ücretleri ve çevresel etkiler eleştiri aldı. </li><li>Polygon, Solana ve Binance Smart Chain gibi alternatif zincirler, daha ucuz ve çevre dostu çözümler sunarak popülerlik kazandı. </li></ul></li><li>Sanat ve Eğlence Dünyasına Etkiler: <ul><li>Sanatçılar, müzisyenler ve ünlüler, NFT projelerine büyük ilgi gösterdi. Kings of Leon gibi müzik grupları, albümlerini NFT olarak piyasaya sürdü. &nbsp;</li></ul></li></ul><h3>2022: Piyasanın Olgunlaşma ve Zorluk Yılı </h3><ul><li>Piyasa Düzeltmesi ve Çöküş: <ul><li>2022'nin başlarında NFT piyasası hala güçlüydü, ancak yılın ortalarına doğru genel kripto piyasasındaki düşüşle birlikte NFT satışları da azaldı. </li><li>Terra ekosisteminin çöküşü ve FTX gibi büyük kripto platformlarının iflası, piyasa güvenini sarstı. </li></ul></li><li>Yenilikçi Kullanım Alanlarının Artışı: <ul><li>GameFi ve Oyun NFT'leri: Play-to-Earn (P2E) konsepti, Axie Infinity gibi oyunlarla popülerleşti, ancak sürdürülebilirlik sorunları nedeniyle eleştirildi. </li><li>Metaverse ve Sanal Araziler: Decentraland ve The Sandbox gibi platformlar, sanal arazi NFT'lerinin yükselmesine öncülük etti. </li></ul></li><li>Regülasyonlar ve Yasal Sorunlar: <ul><li>ABD ve Avrupa’da NFT piyasasına yönelik regülasyon çalışmaları başladı. Bu durum, piyasanın şeffaflığını artırsa da belirsizlik yarattı. </li></ul></li></ul><h3>2023: Adaptasyon ve Çeşitlenme </h3><ul><li>Yeni Nesil NFT Kullanımları: <ul><li>Dynamic NFT'ler: Kullanıcı etkileşimine dayalı olarak değişen NFT'ler öne çıktı. </li><li>Soulbound Token'lar (SBTs): Vitalik Buterin’in önerdiği, aktarılamaz NFT'ler eğitim, kimlik ve profesyonel sertifikalarda kullanılmaya başlandı. </li></ul></li><li>Kurumsal Katılım: <ul><li>Nike, Adidas ve Gucci gibi büyük markalar, NFT tabanlı ürünler ve dijital moda koleksiyonları oluşturdu. </li><li>Starbucks ve Reddit, NFT tabanlı sadakat programları geliştirdi ve milyonlarca kullanıcı kazandı. </li></ul></li><li>Toplum Merkezli Projeler: <ul><li>DAO’lar (Decentralized Autonomous Organizations) aracılığıyla NFT koleksiyonları etrafında topluluklar kuruldu. </li><li>Sanatçılar ve yaratıcılar, doğrudan hayran kitlesine ulaşarak aracıları ortadan kaldırdı. </li></ul></li></ul><h3>2024: Umutsuzluk, Teknolojik Gelişmeler ve Entegrasyonlar </h3>2024 yılının ilk altı ayı ise NFT’lere yatırım yapan kitlenin umutlarının giderek azaldığı bir dönem oldu.&nbsp; Hem popüler PFP koleksiyonları hem de sanat koleksiyonlarında 2022 ve 2023’te yaşanan %80’e varan taban fiyatı düşüşlerinin üzerine %50’ye varan yeni düşüşler gözlemlendi ve umutsuzluk hat safhaya çıktı. Ancak diğer bir yandan aşağıdaki konularda gelişmeler de devam ediyordu: <ul><li>Teknolojik Gelişmeler: <ul><li>Ethereum’un enerji tüketimini büyük ölçüde azaltan Merge güncellemesi, NFT ekosisteminde çevresel kaygıları hafifletti. İşlem ücretlerinde de düşüşler gözlemlendi. </li><li>Hem L2 ağlarının (Arbitrum, Blast ve Optimisim gibi) çoğalması hem de L1 ağlarının (Sui, Sei ve Aptos gibi) çeşitlenmesi dönemsel hareketlilikler getirdi. </li><li>Solana ekosisteminde düşük işlem ücreti ve hızlı işlemler ile hareketlilik önemli ölçüde devam etti ve Madlads gibi önemli koleksiyonlar yüksek taban fiyatlarına ulaştı. </li></ul></li><li>Kurumsallaşma ve Ana Akımlaşma: <ul><li>NFT'ler, daha fazla sektör tarafından entegre edilmeye başladı. Özellikle biletleme, finans, sağlık ve eğitim alanlarında yeni kullanım alanları doğdu. Trump’ın NFT koleksiyonu binlerce ETH’lık hacimlere ulaştı. </li><li>Devletler, dijital mülkiyet haklarının korunması için NFT'lere yönelik düzenlemeleri artırmaya başladı. &nbsp;</li></ul></li><li>Toplumsal Algının Dönüşümü: <ul><li>NFT'lere yönelik spekülatif yaklaşım azalırken, uzun vadeli değer önerileri ve faydalar ön plana çıktı. Topluluk bu konular üzerine ciddi tartışmalar yürüttü. </li><li>Koleksiyon ve sanat dışındaki kullanım alanları (örneğin, biletleme, lisanslama) büyümeye devam etti.</li></ul></li></ul> <h3>2024 Son Çeyrek: Geri Dönüş </h3>Fiyat ve performans bakımından istenileni veremeyen NFT piyasası son 2 aydır ise müthiş bir geri dönüş sergiliyor.&nbsp; Trump’ın seçim zaferi, kripto piyasasındaki likiditenin son 30 günde neredeyse iki katına çıkması, Amerika’daki vergi döneminin yaklaşması ve ETH fiyatındaki %80’lik artış, NFT piyasasını hareketlendiren önemli sebeplerden sadece birkaçı.&nbsp; Haftalık bazdaki NFT ticaret hacimleri 90M Dolar seviyelerinden 210M dolar seviyelerini yükseldi.&nbsp; Pudy Penguins koleksiyonu 3-4 ETH seviyelerinde geçirdiği 2-3 yıllık dönemin ardından $PENGU token haberiyle beraber 32 ETH fiyata yükselirken, Bored Ape Yatch Club ve Fidenza gibi birçok koleksiyonlarda ise &nbsp;taban fiyatında %50’lik bir artış görüldü.&nbsp; Aynı zamanda Eclipse, Vana ve Celestia tarafında ise OG koleksiyonlar mint fiyatı üzerinden 10’larca kat artış yaşadı. En büyük Türk topluluklardan biri Ninja Traders’ın Ninja Squad NFT koleksiyonu tokenı $NST ise son dönemdeki fiyat hareketleri ile geçen seneye göre 20 katlık bir artış yakalamış oldu.&nbsp; Bunlara ek olarak ise en büyük NFT pazar yerlerinden Magic Eden tokenize olarak $ME tokenı piyasaya sürerken, 1-2 gün önce de Opensea Vakfı’nın kurulduğuna dair haberler piyasaları salladı. Tüm bu gelişmelere bakınca NFT’lerdeki trendin yeniden pozitife dönmeye başladığı ve önümüzdeki aylarda eski coşkulu günlerini pek de aratmayacağı aşikar gibi görünüyor.

Öncelikle son günlerdeki gelişmelere değinmeden önce gelin hep birlikte NFT’lerin popüler yakın geçmişi 2021-2024 yılları arasına bir göz atalım.

NFT Trendi Geri Mi Dönüyor?

Kripto paraların piyasa değeri bu hafta önemli bir eşik olan 3 trilyon doları tekrar aşarak rekorunu tazeledi. Son ralliye memecoin’ler damga vururken, bu hafta büyüklerden Ripple da sahneye çıktı. Bitcoin haftalık bazdaki değer artışıyla trendini yukarı yönlü gösterse de bu yükselişi değerlendirirken birkaç noktaya dikkat çekmek gerekiyor. Değer artışının büyük bir kısmı hafta başında gerçekleşti. Pazartesi günü; Amerika’daki spot Bitcoin ETF’leri 1,1 milyar dolar ile rekor seviyelere yakın düzeyde pozitif giriş görülürken haftanın son işlem günleri perşembe ve cuma çıkışlar hakimdi.&nbsp; Zincirüstü veriler, yani blokzincir üzerindeki işlemleri analiz ederek çıkarılan verilere göre BTC üzerinde yatırımcıların hafta boyunca kar alımı yaptıkları da görülüyor. ETF’lerden benzer bir kar alımı gelip gelmeyeceğini anlamak için haftanın piyasa açılışı dikkatle takip edilmeli. Amerika’da Temsilciler Meclisi ve Senato'daki kripto dostu üyelerin artması, yeni dönemde daha olumlu bir yaklaşım beklentisini güçlendirerek, SEC ile 2020 yılından beri mücadele içindeki Ripple’a da ciddi bir değer artışını beraberinde getirdi. Spot ETF başvuruları için Solana ve Ripple’a yönelik onay beklentileri giderek artıyor. ETF başvurularındaki onay beklentisi ve onay haberlerinin fiyata pozitif etki ettiğini hem Bitcoin hem Ethereum ile tecrübe ettik. Bu sebeple Ripple ve Solana’ya da yaraması normal. Onay sonrası fiyat hareketlerinin ise bu fonlara yapılan yatırımların devamlılığından etkilendiğini Ethereum’dan biliyoruz. Spot Ethereum ETF’leri henüz beklenen performansı göstermemiş olsa da geçtiğimiz hafta başında yatırım almaya başladığına dair sinyalleri verdi ancak devamlılık şart. <h1>Memecoin’leri es geçmeyelim</h1>Yeni dönemde daha esnek bir kriptopara politikası uygulanacağını öngören Amerikan borsaları da yeni listelemeler ile projelere kendi müşterilerinin yatırım yapabilmesinin önünü açarak kriptoparalarda değer artışına katkıda bulunuyor. Amerikan’ın en büyük kriptopara borsalarından önce Robinhood’un PEPE’yi listelemesi; ardından Coinbase’in PEPE, WIF ve FLOKI’yi listeleyeceğini duyurması bu memecoin’lerde ciddi değer artışlarını beraberinde getirdi.&nbsp; Bir diğer tarafta ise; Elon Musk öncülüğünde hükümetin verimliliği için kurulan departmanın “Department Of Government Efficiency” baş harfleriyle kısaltırsak DOGE’un duyurulması, kriptopara DOGE’un değer artışına katkı sağladı. Kendisini babası olarak ilan ettiği kriptopara ile aynı baş harflere sahip bir departman kurması güzel bir tesadüf (!) DOGE’un adı, önümüzdeki dönemde daha sık gündeme gelecek gibi görünüyor.&nbsp;Özetle; kriptopara piyasaları pozitif girişler ve değer artışları ile geçtiğimiz iki haftayı iyi ralli yaparak götürdü. Hem yeni girişleri hem de kar alımlarını gördük. Trump hükümetiyle birlikte kriptoparalarda bahar havası var, ancak yazının yazıldığı sırada Ukrayna ve Rusya tarafına dair bir haber akışı görüyorum. Bu sebeple; kriptoparaların riskli varlık sınıfında yer aldığını makroekonomik gelişmeler ve jeopolitik gerilimlerden etkilenebileceğini unutmayalım diyerek herkese güzel bir hafta diliyorum.

Bitcoin’de Yeni Rekorlar, Kâr Alımları ve Meme Çılgınlığı

Todd Groth, CFA

Son Yazılar

Yazarlardan

SS
Semih Sercan Erkul

ÖE
Özge Erdemir

SS
Semih Sercan Erkul

Todd Groth, CFA

Son Yazılar

Yazarlardan

SSSemih Sercan Erkul

SS
Semih Sercan Erkul