Naz Sarpyener

Günümüz Dünyasında Ekonomik Politikaları Belirlemek çok daha karışık denklemleri çözmeyi gerektiriyor.

Geçmişteki Ekonomik Söylemler Bugün Ne Kadar Geçerli…

Naz Sarpyener adlı köşe yazarının tüm yazıları burada! İncelemek için hemen tıklayın!

Naz Sarpyener Tüm Haberleri

Semih Sercan Erkul

Cuma günü ABD'den gelen istihdam verileri, piyasalarda yavaşlamayı destekleyen nitelikteydi. Bu gelişme, 18 Eylül'deki FED toplantısında faiz indirimi beklentilerini artırdı. CME verilerine göre, 25 baz puanlık indirim beklentisi %70, 50 baz puanlık beklenti ise %30 ihtimalle öne çıkıyor. Peki, piyasalarda neden olumlu bir tepki yerine volatil bir hareket yaşandı? Bu konuda iki farklı görüş öne çıkıyor. Birinci görüşe göre, faiz indirimlerinin kesin gözüyle beklendiği piyasalarda bu durum zaten önceden fiyatlanmıştı. Yani istihdam verileri yeni bir hikaye yaratmadı. İkinci görüş ise resesyon endişesi taşıyan yatırımcıların piyasadan çıkış yaptığını öne sürüyor. Bu görüşler çerçevesinde kısa vadede bir volatilite yaşansa da, uzun vadede yüksek getirili tahvil ve bonolardan çıkan paranın piyasalara geri döneceği günler eskisi kadar uzakta değil. Bu hafta içinde Citibank ve Deutsche Bank gibi büyük kurumlar, FED’in Eylül ayında 50 baz puan indirim yapabileceği yönünde mesajlar verdiler. Ancak bana sorarsanız, uzun süredir temkinli ve veri odaklı bir tutum sergileyen FED, faiz indirimlerini uygularken de adım adım ve dikkatli bir şekilde ilerleyecektir. Bu nedenle, 50 baz puan gibi ani ve büyük bir indirim yerine, 25 baz puan ile başlayarak daha kademeli bir indirim modelini tercih edeceklerdir. Bu gibi büyük oyuncuların, FED’in 50 baz puanlık bir indirim yapacağı beklentisini oluşturmasını çok sağlıklı bulmuyorum. Piyasalar, 25 yerine 50 baz puanlık indirim beklentisiyle "yeşile boyanıp" bir iyimserlik yaşayabilir. Ancak, 18 Eylül’e yaklaştıkça 25 baz puanlık indirimin daha olası olduğunu fark eden piyasa, bu beklentiyle ters rüzgarlar estirebilir. Bir diğer önemli gelişme ise ABD başkan adayları Trump ve Harris’in canlı yayınlanacak münazarası olacak. Yayın, Türkiye saati ile 11 Eylül'ün ilk saatlerinde gerçekleşecek.&nbsp; Moderatörlerin soruları arasında liderlerin kripto paralara bakışı ve planları olursa, bu piyasa için oldukça önemli olacaktır. Eğer kriptoparalar gündeme gelmezse, liderlerin performansına bağlı olarak kimin anketlerde öne çıktığı, piyasalarda yankı bulacaktır.&nbsp; Harris cephesinden kriptoparalarla ilgili yapıcı ve destekleyici bir yaklaşım gelmediği sürece, kriptopara piyasalarının Trump’ın güç kazandığı senaryolarda olumlu tepki vermesi daha muhtemeldir.

CME verilerine göre, 25 baz puanlık indirim beklentisi %70, 50 baz puanlık beklenti ise %30 ihtimalle öne çıkıyor.

İstihdam Verileri Yeni Bir Hikaye Yaratamadı, Peki Resesyon Senaryoları?

Berkay Aybey

Japonya’nın en büyük bankalarından MUFG, SMBC ve Mizuho kendilerinin kurduğu Progmat adlı bir stabilpara startup şirketi üzerinden Project Pax adlı bir girişim başlattılar. Progrmat’ın stabilparaları kullanılarak SWIFT’in mevcut altyapısı üzerinden uluslararası para transferini tokenize etmeyi amaçlayan bu yapının 2025 yılında ticarileşerek piyasadaki oyunculara sunulması hedefleniyor. SWIFT altyapısı, bankaların kolayca uyum sağlayabilmesi ve kara para aklamayı önleme gibi regülasyonlardan taviz vermemeleri açısından önemli. Bu girişimi klasik bir kripto para geliştirmesi gibi okuyamayız çünkü merkeziyetsizlik söz konusu değil. Buna rağmen token ekonomisine geçiliyor olması asıl sevindirici kısım ki bu da eninde sonunda kripto para adaptasyonuna yol açacak. Bir yandan Brezilya merkez bankası da kendi CBDC projesi kapsamında ikinci fazı başlattı. 13 katılımcının kabul edildiği bu fazda Visa ve Santander gibi dev oyuncular da bulunuyor. 2025’in ilk çeyreğinde üçüncü fazın da başlamasıyla artık CBDC’nin akıllı kontrat testlerinin yapılması bekleniyor.&nbsp; Avrupa merkez bankasının tokenizasyon konusundaki testleri bir süredir hem farklı ülkelerdeki farklı bankaların hem tekil hem de ortaklaşa yaptıkları tokenizasyon denemeleri üzerinden veri toplanarak devam ediyor. Son olarak Siemens de bu testler kapsamında 300 milyon Euro değerinde tahvil ihracını blok zinciri üzerinde token kullanarak gerçekleştirdi. <h1>Sosyal Tokenizasyon&nbsp;</h1>Tokenizasyon dediğimizde belki de doğal olarak aklımıza hep paranın tokenizasyonu veya tamamen finansal odaklı ürünler geliyor. Halbuki tokenizasyon sosyal ve kültürel olarak da gerçekleşiyor. Örneğin, çok önemli bir haber gibi gelmeyebilir ancak Polymarket’in seçimle ilgili verileri artık Bloomberg Terminal üzerinde yayınlanıyor. Peki neden? Seçimle ilgili herkesin alışık olduğu üzere anketler düzenlenir. Birkaç bin kişiyle yapılan bu anket örneklemleri, ülkenin nüfusuna ölçeklenerek anlamlı bir sonuç elde edilmeye çalışılır. Örneklem ne kadar büyürse doğruluk o kadar artar ama milyonlarca kişiye soramayacağınız için örneklem o kadar büyüyemez ve dolayısıyla hata payı yüksek olmak zorundadır. Seçimle ilgili bahis sitelerini de düşünebiliriz. Ancak burada da kimin kime ne kadar para yatırıp kaç kişinin katılım sağladığı gibi verileri göremeyiz. Sonuç olarak elimizde anket namına açık bir kaynak maalesef bulunmuyor. Polymarket ise şeffaf olduğu için kimin kime ne kadar para yatırdığını görebiliyorsunuz. Söz konusu iddia para üzerinden gerçekleştiği için anketlere verilen cevapların ciddiyetini sorguladığınız gibi bir sorgulamaya gerek kalmıyor. Para bir adaya koyulduysa o kişinin soruya net cevap verdiğini görüyoruz. İsmi vs. gizli kaldığı için güven içerisinde bu şekilde bir oy da verebiliyor. Dolayısıyla Polymarket tarzı altyapılarda cevapların gerçekçiliğinden ve manipülasyon olmadığından çok daha eminiz diğer platformlara göre. Polymarket’in eksikleri yok mu? derseniz tabii ki var. Veri toplamak ve filtrelemek gibi birşey mümkün olmadığı için Polymarket’e her ülkeden her milletten katılımcı girebiliyor. Dolayısıyla başkanlık yarışındaki oranların ABD vatandaşlarını doğrudan temsil ettiğini söylemek oldukça zor. Bu da Polymarket’in hata payını temsil ediyor. Elimizdeki değerli olan kazanımsa, açık kaynaklı ve şeffaf bir yapının olması. Tabiri caizse sık sık kullanılan halkın nabzını tutmak deyimine belki de en yakın altyapı olarak tanımlayabiliriz Polymarket’i. Bu da onun sosyolojik bir dönüşümü temsil ettiği ve sosyal bir tokenizasyon girişimi olduğunu gösterir. <h1>Cezalar, Soruşturmalar&nbsp;</h1>SEC son olarak Opensea’ye de bir “wells notice” gönderdi. Yani tarihi belli olmasa da bir dava açacaklarını bildirdiler. Suçlama tabii ki kayıt dışı menkul kıymet ticaretine dayanıyor. OpenSea, son zamanlardaki trende dahil olarak agresif bir tutum sergilemekten geri durmadı ve savaşacağını söyledi. Yakın zamandaki benzer mağdurlara kıyasla OpenSea davası farklı olabilir. Burada trader topluluğundan çok sanatçı topluluğu öne çıkartılacak gibi duruyor. Genel argüman ve tepkilerin dışına çıkılması bu nedenle oldukça muhtemel. Nitekim OpenSea de açıklamasında bunun sinyallerini veriyor. Sanatçıların yaratıcılığı ve üretkenliğini kısıtlamakla suçluyor SEC’i. Bu argüman daha önce ‘yatırımcılar’ olarak gördüğümüz kullanıcı kitlesinden farklı bir tabana işaret ediyor. Sosyal açıdan daha farklı bir tepki görebiliriz SEC’e karşı. Uniswap, SEC ile uğraştığı yetmiyormuş gibi CFTC’den de bir ceza yedi. Platformdaki kaldıraçlı BTC ve ETH ürünlerine yönelik verilen cezada 175k usd para cezası ve bu tokenlerin kaldırılması talep edildi. Bitcoin ve Ether emtia olarak sınıflandırıldığı için CFTC’nin alanına giriyor. Uniswap, büyük ihtimalle arayüzden bu tokenleri kaldıracaktır daha önce yaptığı gibi. Yeterli olup olmayacağını ise ilerleyen süreçte göreceğiz. Robinhood 2018-2020 yılları arasında kullanıcıların platform üzerinden kriptopara almasına izin veriyor ancak bunları çekmesine izin vermiyordu. Kriptoparayı geri satıp o şekilde çekebiliyordunuz varlıklarınızı. Bu uygulamaya yönelik ABD Adalet Bakanlığı’nın açtığı davada 3,9 milyon dolarlık ödeme karşılığında taraflar arasında anlaşma sağlandı. <h1>WBTC Rekabetinde Yeni Oyuncu&nbsp;</h1>BitGo’nun Justin Sun’ın da içinde olduğu bir ortaklığa girmesi baya çalkantıya sebep olsa da WBTC’den çıkışlara bakıldığında çok cılız bir tepkinin söz konusu olduğu görülüyor. Sosyal medyadaki tepkinin finansal bir gerçekliği yok desek yanlış olmaz. Buna rağmen mevcut atmosferi fırsata çevirmek isteyen Threshold, tBTC ile WBTC’nin birleşmesi üzerine bir teklif verirken, kontrolü DAO’ya verelim siz de tepkilerden kurtulun tarzında bir öneriyle pastadan büyük bir pay kapmaya çalışıyor. Geçtiğimiz hafta ise bu rekabete 21Shares dahil oldu. Daha önce Solana ağındaki 21BTC ürününü şimdi Ethereum’a taşıdı. Coinbase’in de kendi wrapped Bitcoin ürününü yakın zamanda çıkartacağını düşünürsek giderek kızışan bir rekabet sürecinin hemen öncesindeyiz gibi duruyor. <h1>Kripto Konsol&nbsp;</h1>Piyasada bir ilki gerçekleştiren Sui, Nintendo’nun konsoluna benzer bir oyun konsolu üretti. İçerisinde Sui üzerindeki oyunların olduğu ve kripto paranın entegre edildiği bir konsol bu. SuiPlay0X1 isimli konsol 599 dolardan ön satışa çıktı. İçerisinde Sui üzerindeki Xociety ve Dark Times oyunlarının olacağı açıklandı. Solana’nın akıllı telefon girişiminden sonra yapılan en ciddi ürün girişimlerinden biri olduğu söylenebilir. <h1>Yuga Labs Toparlanabilecek mi?&nbsp;</h1>Yuga Labs bir süredir yönetimsel problemlerden kaynaklı bir performans düşüşü yaşıyor ki bu koleksiyonların fiyatına da yansıdı. CEO’nun değişmesiyle birlikte işler biraz sakinleşip şirketin köklerine geri dönme sinyalleri verdiğini görmek topluluğu biraz olsun mutlu etmişti. Şimdi de daha önce oldukça ses getiren Dookey Dash oyunu tekrar piyasaya çıkıyor. Bu seferki ödül 1 milyon dolar. Daha önce kazanana NFT verilmiş, bu NFT’de 1000 ETH karşılığında satılabilmişti. Yine iddialı bir ödülle oyunu duyuran Yuga Labs, aynı zamanda oyundan para kazanmak için gerekli NFT’lerin fiyatını da arttırmış oldu. Yuga’nın tekrar yatırımcılarını memnun edip yine zirvedeki yerine geçip geçemeyeceğiyle ilgili ilk önemli sınavına şahitlik ediyoruz.

Haftaya Bakış: Tokenizasyon Son Hız Devam Ediyor

Burak Kesmeci

"Buffet hisse satıyor, rekor nakit pozisyonu ve kriz geliyor" gibi başlıklarla gündeme gelen bu gelişmenin ardından yatırımcılar arasında korku dolu fikirler gelişmeye başladı. Ancak, Buffet'ın bu hareketini daha geniş bir perspektifte değerlendirmek, panik havasını dağıtmaya yardımcı olabilir. Öncelikle, Buffet'ın uzun vadeli yatırım stratejileriyle tanınan bir yatırımcı olduğunu unutmamak gerekiyor. Bank of America hisselerinin bir kısmını (%12,49) satmasının arkasında, şirketin nakit pozisyonunu artırma amacı olabilir. Berkshire Hathaway'in nakit pozisyonu, son satışlarla birlikte 278 milyar dolara ulaşmış durumda, bu da şirketin toplam varlıklarının %29,57'sine tekabül ediyor. Bu kadar büyük bir nakit rezervinin ardında yatan farklı sebepler olabilir. Buffet'ın bu hareketi, olası fırsatlara hazırlıklı olma veya daha yüksek vergi yükümlülüklerinden kaçınma amacı güdebilir. Medyanın büyük bir kısmı, Buffet'ın bu satışlarını olası bir ekonomik krizle ilişkilendirme eğiliminde olsa da, Buffet'ın geçmiş stratejileri bu tür bir yorumu sorgulamamıza neden olabilir. Eğer Buffet gerçekten bir finansal çöküş bekliyor olsaydı, sadece birkaç hisse senedi değil, daha geniş bir portföy satışı gerçekleştirebilirdi.&nbsp; Bu durum, satışların arkasındaki motivasyonun sadece kriz beklentisi olmadığına işaret edebilir.&nbsp;<h1>“The Big Short” ile Kıyaslayalım&nbsp;</h1>Bu noktada, Michael Burry'nin 2008 finansal krizinden önceki hareketleriyle bir kıyaslama yapmak yerinde olacaktır.&nbsp; Burry, "Big Short" olayıyla bilinen, mortgage piyasasındaki büyük bir balonu öngörerek agresif bir şekilde pozisyon almış bir yatırımcıydı. Burry'nin stratejisi, tamamen bir çöküşü öngörmeye dayalıydı ve bu nedenle riskli varlıklar üzerinde yoğunlaşmıştı. Buffet'ın Bank of America hisselerini satması ise, böylesine kesin bir kriz öngörüsünden ziyade, daha temkinli ve uzun vadeli bir stratejinin parçası gibi görünüyor. <h1>Potansiyel Vergi Artışından Kaçış</h1>Buffet'ın bu satışlarının ardındaki bir diğer olası neden de sermaye kazanç vergilerindeki olası artışa karşı hazırlık yapma ihtimalidir. CNBC'de yayınlanan bir haberde, Buffet'ın ABD hükümetinin daha fazla sermaye kazanç vergisi alacağını düşündüğü, bu nedenle de bu tür satışların Berkshire Hathaway hissedarları için daha faydalı olabileceği belirtilmişti. Bu da Buffet'ın, gelecekte daha yüksek vergilerden kaçınmak amacıyla şimdiden bu satışları gerçekleştirdiği anlamına gelebilir.&nbsp;<h1>Buffet Sadece Satmıyor, Yeni Yatırımlara da Devam Ediyor</h1><img src="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d07937ea9ac-1724938551.png" class="fr-fic fr-dii" data-uploadid="9518" data-responsetext="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d07937ea9ac-1724938551.png" data-location="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d07937ea9ac-1724938551.png" data-url="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d07937ea9ac-1724938551.png" style="width: 900px;"> Warren Buffet'ın yönettiği Berkshire Hathaway'in son dönemdeki alım ve pozisyon artırmalarına baktığımızda, dikkat çekici bazı hareketler görüyoruz.&nbsp; Örneğin, Sirius XM Holdings Inc (SIRI) gibi nispeten küçük bir portföy oranına sahip hisse senetlerinde %262,24 gibi önemli bir artış gerçekleşmiş. Benzer şekilde, Liberty Media Corp (LSXMA) ve Chubb Limited (CB) gibi şirketlerde de %4-7 arasında artışlar mevcut. Bu durum, Buffet'ın kriz beklentisinden ziyade, belirli sektörlerdeki uzun vadeli potansiyellere yatırım yaptığını ve portföyünü çeşitlendirdiğini gösteriyor. Occidental Petroleum Corp (OXY) gibi enerji sektörüne yapılan yatırımlar da dikkat çekici. Buffet'ın enerji sektörüne olan ilgisi, bu sektördeki uzun vadeli fırsatlara duyduğu güvenin bir işareti olabilir. Özellikle enerji, finans ve medya gibi farklı sektörlere yapılan bu yatırımlar, Buffett'ın stratejik olarak belirli alanlarda güçlenmeyi hedeflediğini ve bu süreçte belirli varlıklarını nakde çevirerek yeni fırsatları değerlendirdiğini düşündürebilir. Bu adımlar, kısa vadeli bir kriz beklentisi yerine, piyasa fırsatlarını değerlendirme ve portföyünü geleceğe hazırlama amacı güden bir stratejiye işaret ediyor olabilir.&nbsp;<h1>Tek Pencereden Bakmak Hatalı Sonuçlara Götürebilir&nbsp;</h1>Sonuç olarak, Buffet'ın hisse satışı, medyanın büyük bir bölümünün iddia ettiği gibi yaklaşan bir krizin habercisi değil de uzun vadeli stratejik bir hamle olarak değerlendirilmesi daha doğru olabilir. <img src="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d079380d3c2-1724938552.png" class="fr-fic fr-dii" data-uploadid="9519" data-responsetext="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d079380d3c2-1724938552.png" data-location="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d079380d3c2-1724938552.png" data-url="https://cdn.coindeskturkiye.com/storage/uploads/0/0/0/66d079380d3c2-1724938552.png" style="width: 900px;"> Öyle ki büyük satışlar yaptığı iki şirkette de ciddi karları vardı. Buffet gibi bir profesyonelin nerede kar satışı yapacağını bildiğini düşünürsek bu durumun ardında yatan sebepleri anlamak konusunda daha sağlıklı kararlar verilebilir. &nbsp;Buna bir örnek vermek gerekirse, Buffet’ın satış yaptığı (389 milyon dolar) Apple yatırımında %476 gibi devasa bir kâr marjı olduğunu görebiliyoruz. Buffet, tıpkı her zaman olduğu gibi, değişen piyasa koşullarına karşı hazırlıklı olmayı ve fırsatları değerlendirmeyi amaçlayan bir yatırımcı olarak hareket ediyor. Bu nedenle, bu satışları tek bir perspektiften değerlendirmek yerine, Buffet'ın geniş kapsamlı stratejik hamlelerinin bir parçası olarak görmek daha doğru olacaktır.

Buffett’ın 278 Milyar Dolarlık Nakit Pozisyonu: Krizin Habercisi mi, Vergiden Kaçış mı?

Demokratların seçim manifestosunda kripto paralara yer vermemesi, özel sektörle yapılan geniş kapsamlı toplantılar sonucunda biraz hayal kırıklığı oldu. Cumhuriyetçilerin aksine demokratlar halen daha net bir yeşil ışık yakmış değiller. Biden’ın düşmanca politikalarını devam ettirmeme konusunda Harris’in ekibinden açıklamalar gelse de pratikte henüz ciddi bir adım görülmüyor. Demokratlardan üst düzey bir isim, kripto paralarla ilgili bir soruya, Harris’in gelişmekte olan teknolojileri desteklemek istediğini belirterek politik bir cevap verdi. Henüz spesifik bir kripto para tartışmasına girmek istememeleri, kendi içlerinde net bir karar alınmadığına işaret ediyor olabilir. Kripto para yanlısı olmakla Trump’a giden oylardan ne kadarını geri alabilecekleriyle, kripto para karşıtı olmakla elde tutacakları oy oranının hesaplaması yapılıyor belki de. <h1>SEC vs. Kraken</h1>SEC’in kayıt dışı menkul kıymet ticareti yürüttüğü için Kraken’e açtığı davanın görüşülmesine karar verildi. Suçlamada alışılmışın dışında bir durum yok. Ancak bu zamana kadar benzer davalarda birçok kripto paranın menkul kıymet olup olmadığı halihazırda tartışıldığı için Kraken davasında hangi coinler üzerinden suçlama yapılacağı merak ediliyor. Davanın sonuçlanmasıyla beraber bazı coinler menkul kıymet kimliği kazanırken bazıları da bu suçlamalardan kurtularak rahat edecek.&nbsp;<h1>Mt. Gox Ödemeleri&nbsp;</h1>Pazar günü Bitstamp borsasına 75 milyon dolarlık daha Bitcoin gönderen Mt. Gox’un geri ödemelerinin tamamlanmış olabileceği tahmin ediliyor. Cüzdanında halen 46.000 Bitcoin bulunduran Mt. Gox’un bu miktarı tam ödeme isteyen kullanıcılarına daha sonra transfer edeceği konuşuluyor. Ödeme planı sunulurken, ödemeleri hemen almak isteyenlere belirli bir komisyon karşılığında ödeme yapılacağı söylenmişti. Şu ana kadar transfer olunan miktar, erken ödeme isteyenlere gönderilen kısmı temsil ediyordu. Geri kalan miktarın tam ödeme isteyenlere ne zaman gönderileceğiyle ilgili net bir takvim yok.&nbsp; <h1>Stabil Para Furyası</h1>Birleşik Arap Emirlikleri, kısa bir süre önce kendi Dirhem’lerini temsil eden stabilparalar için yasal bir düzenleme yaparak mevcut finansal altyapıya entegrasyonu için yol açmıştı. Geçtiğimiz hafta Tether, BAE’deki Phoenix Group ile birlikte BAE Dirhem’ini temsil eden bir stabil para çıkartacağını duyurdu. BAE’nin sunduğu altyapı, stabil paranın günlük hayatta kullanılabilecek bir entegrasyon potansiyeli taşıması nedeniyle oldukça önem taşıyor. PayPal, kendi stabil parasına olan ilgiyi arttırmak için adım atmaya devam ediyor. Anchorage Digital üzerinde PYUSD tutan kullanıcıların faiz getirisi alabileceği açıklandı geçen hafta. Şirketin PYUSD teminatlarında tuttuğu hazine tahvili vb. varlıklardan elde ettiği geliri faiz getirisi olarak dağıtacağı belirtildi. Wyoming valisi Mark Gordon, eyaletin tahvil ve repo ile teminatlandırılmış bir stabil para çıkartmak istediğini, 2025’in ilk çeyreğinde borsalarda bu stabil paranın listelenmesi için çalışılacağını açıkladı. Doğrudan bir kamu otoritesi tarafından stabil para çıkartılması girişimi başarılı olur mu bilinmez ama birçok ilginç tartışmaya neden olacağı kesin. <h1>Babylon</h1>Bitcoin stake üzerinden PoS ağlarında node olabilmeyi sağlayan Babylon’un mainnet’i faaliyete geçti. Henüz ilk aşaması hayata geçirilen sistem tam olarak faal değil. İkinci aşamada ağın konsensus mekanizmasının aktif edilmesiyle tam olarak faal olunacağı açıklandı. Ardından, Bitcoin stake ederek, birden fazla PoS ağında doğrulayıcı olabilme ve birçok ağdan pasif gelir elde etmek mümkün olacak. Babylon, ilk aşama için sadece 1000 Bitcoin kadar bir yatırım kabul edeceğini açıkladı ve bu miktar 3.5 saatte sağlandı. Ağ henüz yeni faaliyete geçmişken şimdiden üzerinde uygulama girişimleri yapıldı. Satlayer adlı Bitcoin restaking girişimi 8 milyon dolar yatırım aldı. <h1>Kısa Kısa</h1><ul><li>Metaverse terimini ortaya çıkaran Snow Crash romanının yazarı Neal Stephenson, kendi metaverse platformu Artefact’ı kuracağını duyurdu. Kendi şirketi Lamina1 dışında, LOTR ve Avatar filmlerinin özel efektlerini yapan Weta ile ortak bir girişim olarak kurulacağı açıklandı. </li><li>Magic Eden kendi kripto parası ME’yi duyurdu. </li><li>Grayscale Avax için yeni bir fon kurdu. </li><li>Aave, zkSync Era ağında faaliyete geçti.</li></ul>

Haftaya Bakış: Destekliyoruz Ama Çok da Değil

Can Akdağ

Kripto varlıklar aslında birer “maske” gibidir (Yeni düzenlemede “araçtan bağımsızlık ilkesi” olarak anılıyor).&nbsp; Maskenin arkası boşsa şov “maske kalkana” kadar devam eder, maske kalkınca şov biter. Bu manipülasyon amaçlı kripto projelerinin özetidir. Proje sahipleri bir yandan token alım satımlarından kâr elde ederken diğer yandan belirli bir süreye kadar “şişirdiği” token fiyatlarını diğerlerinin “kucağına bırakır”. Bazense maskenin arkasında gerçek bir şeyler vardır, ne olduğunu anlamak için o maskeyi kaldırmak gerekir. O maske kalkınca arkada sabit bir para, ödeme aracı veya gayrımenkul hissesi gibi gerçek bir varlık çıkabilir. Buna göre de kripto varlıklar belirli ayrımlara tabi tutulmaktadır: “payment token”, “security token” gibi.&nbsp; Security tokenler başkalarından toplanılan fonla sürdürülen faaliyet neticesinde fon sahiplerine kazanç getirmek üzere çıkarılan ve niteliği gereği sermaye piyasası aracı olarak değerlendirilen tokenler şeklinde kısaca açıklanabilir. Bu tokenlerdeki maskeyi kaldırdığımızda gerçek ve güzel bir proje de görmek de mümkün, maske kalkınca şovun bitmesi de.. Security tokenler büyük küme olarak düşünülürse bir de bunun içerisinde “tokenized security” denilen özel bir alt küme var.&nbsp; Bunlarda maske kalkınca genelde şov bitmez (bazen keyifsiz olabilir ama şova devam!). Çünkü tokenized security’de maskeyi kaldırınca bildiğimiz geleneksel sermaye piyasası araçlarıyla karşılaşıyoruz. Tahviller, finansman bonoları, hisse senetleri, vadeli işlemler, opsiyonlar yani. Tek fark bunların blokzincir altyapısında olması ve her birinin tokenler tarafından temsil edilmesi, yani “maskelenmesi”.&nbsp; Dolayısıyla maskenin arkasındaki tahvil, hisse vb. varlık ne kadar manipülasyon amaçlıysa, onun token maskeli hali de o kadar manipülasyon amaçlıdır. Performans farklı bir konu olmakla birlikte aslında ikisinde de normal şartlarda manipülasyon yoktur. Sadece biri diğerinin yeni teknolojilere uyum sağlamış hali olan -artık- SPK kontrolünden geçen alternatif finansman yöntemleri söz konusudur.&nbsp; Yeni düzenlemede tokenized security “sermaye piyasası araçlarının kayden ihracı ve MKK tarafından izlenmesine” alternatif olarak yer almaktadır. Dolayısıyla tokenized security “yepyeni” bir şey değil, yeni teknolojilerden faydalanan bir alternatiftir. Bu alternatifi tercih etmenin avantajları neler? Geleneksel piyasalarla kripto piyasalarını buluşturmak denebilir. Kripto piyasalarının kapandığı bir saat veya gün yok, 7/24 işleme açık. Yine (T+2) gibi süreler de yok, blokzincir üzerinden anlık işlem yapmak mümkün. Genellikle daha düşük komisyonlar söz konusu ve yüksek market likiditesi olan bir piyasa.&nbsp; Bunlar sürekli işlem yapan yatırımcılar ve traderlar için oldukça önemli. Blokzincir fiziki sınırları ortadan kaldırdığı için global anlamda daha fazla kişiye ve yatırımcıya ulaşmak mümkün. Diğer yandan ihraççılar açısından akıllı sözleşmeler sayesinde regülasyon uyumunu kolaylaştırmak, yasaklı cüzdanlara gönderimi kısıtlamak, temettü (kâr payı) dağıtımı ve oy kullanma süreçlerini ya da pay opsiyon planlarının uygulanmasını otomasyona bağlamak mümkün.&nbsp; İhraççı şirketin blokzincir verileri sayesinde captable yönetimi yapması da oldukça hızlı ve kolay bir hâl almaktadır. Platformlar açısından ise listeleme kolaylaşmaktadır; listelenen varlığın ne olduğu bellidir, sermaye piyasası aracı mı, izin alınmış mı sorularının cevabı daha kolay verilebilmektedir.

Maskenin arkası boşsa şov “maske kalkana” kadar devam eder, maske kalkınca şov biter.

Kripto Varlıklar Gerçekten Sadece Manipülasyondan mı İbaret? Maskeler ve “Tokenized Security”

Meltem Erdem

Son birkaç yılda blok zinciri teknolojisinin ortaya çıkışı, dijital sistemlerle olan algımızda ve etkileşimimizde önemli bir değişime neden oldu. Yerelleşme fikri, merkezi olmayan finanstan (DeFi) başlayıp değiştirilemez tokenlere (NFT'ler) kadar uzanan dijital varlığımızın çeşitli yönlerini değiştirdi. Ancak bu dönüşüm sadece internetle sınırlı değil. "Merkezi olmayan fiziksel altyapı ağları" veya "DePIN'ler" adı verilen yeni bir kavram, merkeziyetsizlik fikrini gerçek fiziksel yapıları da kapsayacak şekilde genişletiyor. DePIN'ler birden fazla sektörü dönüştürebilir ve bireylerin kendi kaderlerini kontrol altına almalarını sağlayabilir. Bu yazımda, DePIN'in temellerini, neden gerekli olduğunu ve çeşitli sektörleri nasıl etkileyebileceğini inceleyeceğiz. <h2>DePIN Tam Olarak Nedir?</h2>Tarihsel olarak, büyük şirketler elektrik şebekeleri, su ve atık yönetim sistemleri, bulut bilişim ve kamu altyapısının bakımı dahil olmak üzere fiziksel altyapının kurulmasından ve denetlenmesinden sorumlu olmuştur. Kapsamlı projeler, seçkin statülerine büyük ölçüde katkıda bulunan önemli finansal yatırımlar ve karmaşık lojistik engeller gerektirir. Sonuç olarak, bu merkezi şirketler genellikle pazara hakimdir ve çeşitli hizmetler için müşteri kararlarını ve fiyatlarını etkiler. Bu düzenleme genellikle inovasyonun ve rekabetin azalmasına yol açar ve sonuçta genel müşteri deneyiminin kalitesini düşürür. Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağları anlamına gelen DePIN'ler, fiziksel altyapıyı yeni ve yaratıcı bir şekilde oluşturmak ve bakmak için genellikle blok zinciri teknolojisi tarafından kolaylaştırılan merkezi olmayan yöntemler kullanır. Bu kavram, elektrik şebekeleri, ulaşım sistemleri, su ağları ve temel hizmetler gibi altyapıyı finanse etmek, inşa etmek ve sürdürmek için yeni bir yaklaşım öngörmektedir. <h2>Kripto Para DePIN'leri Nasıl Çalışır?</h2>Kripto para, DePIN'ler içindeki topluluğun gelişimi için hayati önem taşır. Merkezi olmayan fiziksel altyapı sağlayıcılarını ağlarına katılmaya teşvik etmek için teşvik olarak kripto para token'larını kullanırlar. Yatırımcı fonlarındaki artışın bir sonucu olarak, bir DePIN token'ının değeri artar ve bu da hizmet sağlayıcıların rekabetçi fiyatlandırma sağlamasına olanak tanır. Bu, DePIN'in hizmetlerine olan talebin artmasına ve daha fazla kabul görmesine yol açarak token fiyatında bir artışa neden olur. Bu faydalı döngü, giderek artan sayıda tüketiciyi, hizmet sağlayıcısını ve yatırımcıyı ağa çeker. Geleneksel finans kurumları hariç DePIN ağ platformları, blok zinciri teknolojisini kullanır ve ticaret, borç alma ve borç verme gibi finansal hizmetler sağlar. Gayrimenkul gibi varlıklar hakkında bilgileri, token'lar kullanılarak merkezi olmayan ticaret için kalıcı bir kayıtta saklama yöntemi olan tokenleştirme, bu platformlar tarafından somut varlıklarla bağlantı kurmak için uygulanabilir. <h2>DePIN'in Dört Kategorisi </h2><ul><li>Bulut depolama/sunucu ağları:&nbsp;DePIN, dayanıklı ve korumalı veri depolamayı garanti etmek için depolama ve sunucu <a href="https://cointelegraph.com/news/this-depin-blockchain-supports-open-internet-access-and-peer-to-peer-e-commerce">ağlarını&nbsp;</a>dağıtır. Normalde, merkezi hizmetler tek bir arıza noktası yaşar. Bununla birlikte, DePIN, verileri birkaç depolama düğümü arasında dağıtarak ortak depolama hizmetleri için güçlü bir alternatif sunar. Bu, dosyaları depolamayı, CDN'yi kullanmayı, ilişkisel veritabanlarını yönetmeyi ve VPN ağları aracılığıyla bağlanmayı içerir.</li></ul> <ul><li>Enerji kaynakları ağları:&nbsp;DePIN, merkezi olmayan enerji ağı aracılığıyla enerji ticareti ve paylaşımında devrim yaratıyor. Topluluk odaklı bir enerji dağıtım yöntemini teşvik ederek, mahalle ağları içinde ekstra enerjinin doğrudan satışına veya değişimine izin verir. Bu ağ, şebekenin esnekliğini ve verimliliğini artırmak için merkezi olmayan enerji kaynaklarını birleştirir.</li></ul> <ul><li>Sensör ağları:&nbsp;DePIN'in sensör ağları merkezi değildir ve farklı eşik ağlarından doğru, güvenli ve şeffaf bilgi toplar. Bu sistem, sensör verilerinin güvenli ve kullanılabilir kalmasını garanti eder. Hemen veri toplamak için sensörlere sahip bağlı cihazları içerir. Veri bütünlüğünü ve verileri eşleme yeteneğini geliştirir.</li></ul> <ul><li>Kablosuz Ağlar:&nbsp;DePIN, merkezi olmayan bir erişim noktası ağı kurarak 5G ve WiFi gibi kablosuz ağlarda devrim yaratıyor. Bu yöntem internet erişimini herkes için daha erişilebilir hale getirir. Uzak veya kırsal konumlarda geleneksel ISS'ler tarafından genellikle gözden kaçan bağlantı bölünmelerini köprülemeye odaklanır.</li></ul> Ayrıca DePIN, Nesnelerin İnterneti (IoT) uygulamaları için kullanılan 5G ve LoRaWAN gibi en son teknolojiler için destek de içerir.&nbsp;<h2>DePIN Mekaniği</h2>Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağları (DePIN), merkezi olmayan, güvenilmez ve programatik kontrol edilen bir şekilde fiziksel ağları kurmak ve sürdürmek için kripto-ekonomik protokoller ve blok zinciri teknolojisinin bir kombinasyonuna güvenir. Bir DePIN protokolünün temel bileşenleri blok zinciri mimarisini, zincir dışı bilgi işlem altyapısını, fiziksel ağ altyapısını ve token teşviklerini kapsar. Birlikte, bu unsurlar, toplu olarak sahip olunan ve küresel ölçekte yönetilen fiziksel altyapı ağlarını denetlemek ve sürdürmek için dağıtılmış bireyleri güçlendirir. Token'lar, fiziksel altyapı ağlarının dağıtımı için katalizör görevi görürken sağlam bir ağ etkisi yaratarak DePIN ekosisteminde önemli bir rol oynar. DePIN'in özü, DePIN kripto token'larının gerçek dünya faydasına açılan kapılar olarak hizmet ettiği pratik uygulamasında yatar. Örneğin, DePIN kripto token sahipleri enerji, internet bağlantısı veya telekomünikasyon gibi somut hizmetlere erişim sağlayabilir. Bu yenilikçi yaklaşım, DePIN kripto token'larına gerçek dünya hizmetlerine ve varlıklarına bağlı içsel bir değer kazandırır. Şu anda, çok sayıda şirket çeşitli endüstrileri altüst etmek için blockchain teknolojisinden yararlanıyor. Bu şirketlerin çoğu ekosistemlerini desteklemek için kendi DePIN kripto token'larını tanıttı. Örnekler şu şekilder: <ul><li>Akash Network (AKT): Küresel hizmetlere ve ölçeklenebilirliğe kolay erişim sağlayan açık bir Supercloud blok zinciri ağı. Yerel token AKT, Akash Network'ü yönetir ve güvence altına alır. </li><li>Arweave (AR): Bir cihaz ağı genelinde merkezi olmayan veri depolaması sunan bir Web3 protokolü. Arweave'deki madenciler verileri doğrulayarak AR tokenleri kazanır. </li><li>Filecoin (FIL): Depolama alanı için merkezi olmayan bir pazar yeri sağlayan eşler arası bir depolama ağı. FIL tokenleri depolama alanı sağlayıcılarını telafi etmek için kullanılır. </li><li>Helyum (HNT):&nbsp;Kullanıcıların kablosuz kapsama alanı için Helium etkin noktalarını dağıtmalarına ve HNT tokenleri kazanmalarına olanak tanıyan bir kablosuz altyapı ağıdır. </li><li>Render Network (RNDR): Merkezi olmayan GPU işleme çözümleri sağlayıcısı. RNDR tokenleri, Render Network'te işleme hizmetleri için kullanılır. </li><li>Theta Network (THETA): Blok zinciri teknolojisiyle desteklenen merkezi olmayan bir video dağıtım ağı. THETA tokenleri yönetişim, stake etme, işlem doğrulama ve blok üretimi için kullanılır.</li></ul>Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağları, enerji şebekeleri ve iletişim ağları gibi fiziksel altyapıların kullanımını yeniden tasarlayarak, hem küçük kuruluşların hem de bireylerin geleneksel merkezi altyapı devleriyle katılımını, işlem yapmasını ve rekabet etmesini sağlayarak fiziksel altyapının görünümünü yeniden şekillendiriyor. Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapının (DePIN) Faydaları Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağlarının bazı avantaj ve dezavantajlarını inceleyelim.&nbsp;Avantajlar <ul><li>Maliyet etkinliği, altyapı geliştirme ve bakım sorumlulukların, maliyetlerini tedarikçiler arasında dağıtan DePIN'ler tarafından kullanılan paylaşım ekonomisi modeli ile elde edilir. Bu, giderleri azaltarak kullanıcıların hizmetleri merkezi PIN'lerin maliyetinin çok altında kullanmalarını sağlar. </li><li>Merkeziyetsizlik,&nbsp;kullanıcıların yüksek fiyatlar veya yenilik eksikliği ile müşterileri sömürme gücüne sahip tek bir varlığa bağımlı olmamasını sağlar. </li><li>Esneklik,&nbsp;DePIN'ler tarafından altyapının merkeziyetsizleştirilmesi yoluyla elde edilir, bu da tek bir arıza noktasını ortadan kaldırır ve kesinti süresini ve saldırılara karşı savunmasızlığı azaltır.</li></ul> Dezavantajlar <ul><li>İlk yatırımın güvence altına alınması:&nbsp;Kullanıcıların DePIN'leri kullanabilmeleri için altyapının belirli bir eşiğe ulaşması gerekir. Tedarikçilerin ağı geliştirmeleri için teşvikler sağlamak, elde edilmesi zor olabilecek finansman gerektirir. </li><li>Tokenlara teşvik modelleri: Projeler, kaç tokenın serbest bırakılması gerektiğine ve katılımcıları motive etmedeki değerlerine karar vermek için doğru karışımı bulmada zorluklarla karşı karşıyadır. Doğru dengeye ulaşamamak, gelecekte tokenların değerinin düşmesine neden olabilir.</li></ul> DePIN'in Başlıca Zorlukları Blok zinciri endüstrisindeki ilk aşamalarında DePIN, ilerlemesini engelleyebilecek sayısız zorlukla karşı karşıyadır. <ul><li>Kısıtlı Faiz ve Uygulama.&nbsp;DePIN'in yeniliği, blok zinciri topluluğu ve altyapı sahiplerinin çok az ilgisini çeken büyük bir zorluk teşkil ediyor. Yeterli katılımcı olmadan, ekosistemin büyüyüp büyümeyeceği ve başarılı olup olmayacağı belli değil. </li><li>Eğitimde karmaşıklık konusu. DePIN teknolojisinin karmaşıklığı, yeni kullanıcıların başlamasını zorlaştırır, bu nedenle onları etkili bir şekilde çekmek için çok fazla eğitim çabası gerektirir. Bu engeli aşmak, teknolojiyi basitleştirmeyi ve kapsamlı eğitim kaynakları sunmayı gerektirir. </li><li>Para ve finans ile ilgili gereklilikler.&nbsp;Özel ağların bakımı, genellikle dış finansman yardımı olmadan önemli operasyonel masraflar gerektirir. Zorluk, potansiyel ağ ana bilgisayarlarını çekmek ve finansal baskı nedeniyle ağ operasyonlarının sorunsuz çalışmasını sağlamakta yatmaktadır. </li><li>Sağlayıcının karlılığı. Ağ sağlayıcıları için ana motivasyon karlılıktır.<a href="https://cryptoslate.com/press-releases/rapid-depin-scaling-and-the-path-to-exponential-minutes-network-growth/">&nbsp;DePIN platformlarının</a>, karlılığı korumak için telafi edici sağlayıcıları kontrol maliyetleri ile dikkatli bir şekilde dengelemesi gerekir. Ancak, kullanıcı ve sağlayıcı katılımı eksikliği nedeniyle bu dengeye ulaşmak zordur.</li></ul> <h2>DePIN'lerin Kripto Ekosistemi Üzerindeki Etkisi&nbsp;</h2>DePIN'ler, merkezi altyapıya bağımlılıkla ilgili belirli sorunları ele alarak Web3 ekosisteminin ilerlemesine yardımcı olabilir.&nbsp; Merkezi olmayan uygulamalar için esnek ve güçlü altyapının geliştirilmesini sağlar. DePIN'lerin olası etkisini gösteren bir örnek, Render (RNDR) girişimidir. Proje, dünya çapında GPU'lara olan artan ihtiyaçla aynı zamanda kuruldu. Arkasındaki bireyler, merkezi rakiplere kıyasla daha ucuza birinci sınıf render hizmetleri sunarak 3D Grafik sektörünü sarsabileceğini söylüyor. Verimli DePIN projeleri muhtemelen kripto para birimlerinin kullanımını artıracaktır. ÖzetDePIN sektörü, gelişmeye devam edecek nispeten yeni bir endüstridir.&nbsp; Fiziksel altyapıların çalışmasını ve bakımını teşvik etmek için blok zinciri ve tokenları kullanmak, yatırım yapmayı veya izlemeyi düşünmeyi büyüleyici bir sektör haline getirebilir. Çekiciliği, merkezileştirilmiş pazar yapılarından merkezi olmayan pazar yapılarına geçişi kolaylaştırma kapasitesinde yatmaktadır. DePIN protokolleri, dijital varlık piyasasında uzmanlaşmış bir alan olmaya devam ediyor. Bununla birlikte, büyüme potansiyeli önemlidir, çünkü şu anda teknolojiyi kullanan Arweave, Filecoin ve Helium gibi çok sayıda kripto para projesi vardır.&nbsp; DePIN büyük ölçekte benimsenirse, farklı endüstrilerde kripto para birimlerinin ve blok zinciri teknolojisinin kullanımındaki artışa da katkıda bulunabilir. DePIN, fiziksel altyapı ağları alanında ilgi çekici yeni bir gelişmeyi temsil ediyor ve insanların temel hizmetlerle etkileşim kurması için yeni bir yol sunuyor. Blockchain, işbirlikçi yönetişim ve merkeziyetsizliği benimseyerek DePIN, verimliliği, güçlendirmeyi ve dayanıklılığı artırmanın bir yolunu sunuyor. Geleceğe hazır, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir altyapı ekosistemi yaratmak için DePIN'in potansiyelini tam olarak kullanmak çok önemlidir.

DePIN'ler birden fazla sektörü dönüştürebilir ve bireylerin kendi kaderlerini kontrol altına almalarını sağlayabilir.

Kripto Kılavuz: DePIN Analizi

Geçtiğimiz günlerde, Coinbase ve SEC arasındaki sürtüşme tekrar gündem olurken, FED’in Customers Bancorp bankasına yönelik tavrı da kripto karşıtı bir hamle olarak yorumlandı. SEC’in ‘borsa’ tanımını genişleterek DEX’leri içerisine alacak şekilde güncelleme talebine karşılık Coinbase’in itirazı gecikmedi. SEC’in ABD’li kullanıcıların bu değişimden nasıl etkilenecekleriyle ilgili ekonomik bir analiz yapmadığı, hangi soruna çözüm bulmak amacıyla bu değişikliğin yapılacağıyla ilgili net bir açıklama olmadığı gibi tezler öne sürüldü. FED - Customers Bancorp sürtüşmesindeyse daha önce çokça konuşulan Operation Chokepoint 2.0 dedikoduları tekrardan arttı. ABD hükümetinin gayri resmi şekilde kriptoyu engelleme politikasını ifade eden Chokepoint’i Gemini borsasının sahibi Winklewoss kardeşler ortaya attı. Sebebi ise Customers Bancorp’un kara para aklama standartlarını karşılamadığı, 90 gün içerisinde standartlarını yükseltmek üzere FED’den aldığı ültimatom. Banka ise çalışma standartlarında herhangi bir değişikliğin olmadığını söylüyor. Dolayısıyla, akıllara bankanın kripto para dostu politikaları nedeniyle cezalandırıldığıyla ilgili dedikodular gelmeye başladı. Winklewoss kardeşler operation chokepoint’i tekrar gündeme getirmesine rağmen, kendilerinin açıktan Trump’ı desteklemesi nedeniyle ne kadar objektif değerlendirme yaptıkları tartışılır. <h1>Tercihler ve Sonuçlar&nbsp;</h1>WBTC’nin saklama görevini üstlenen BitGo’nun yaptığı son ortaklık piyasada çalkantıya sebep oldu. Justin Sun’ın da içerisinde olduğu BiT Global, WBTC’nin teminatlarının bir kısmını kendi bünyesinde tutacak. İşletim sisteminde herhangi bir değişikliğin olmayacağı ve varlıkların Singapur ve Güney Kore dışında Hong Kong’da da tutulacak olmasıyla daha güvenli bir yapıya kavuşulduğu söylense de Justin Sun ismi tedirginlik yarattı. Aave’de kullanıcıların Threshold üzerindeki tBTC’ye geçişi için bir teşvik konuşulurken, MakerDAO hızlı bir kararla WBTC havuzundan borç alıp vermeyi durdurdu. Coinbase ise güzel bir zamanlamayla WBTC benzeri bir ürünü cbBTC tokeni piyasaya sürmeye hazırlanıyor. BitGo, belki fon ihtiyacından belki de tamamen stratejik bir kararla bu büyüme hamlesini gerçekleştirse de şu anki tepkiler oldukça negatif duruyor. <h1>MetaMask Card&nbsp;</h1>Popüler cüzdan uygulaması MetaMask, Mastercard ile birlikte AB ve Birleşik Krallık’ta birkaç bin adet kredi kartını kullanıma sundu. Deneme amaçlı yapılan bu hamle, kullanıcıların günlük hayatta kripto para harcayabilmesini sağlıyor. Denemelerin başarılı olması halinde operasyonun büyütüleceği söyleniyor. Yasal altyapının da gelişmesiyle birlikte MetaMask’ın girişimlerini hızlandırdığı görülüyor. Kullanıcıların Linea blok zincirindeki USDC - USDT - WETH varlıkları harcanabiliyor. <h1>Kısa Kısa&nbsp;</h1><ul><li>Binance, Hindistan’a 2,25 milyon dolar ceza ödeyerek ülkede tekrar faal oldu. </li><li>Trump’ın oğullarının geçenlerde anonsunu yaptığı gelişmenin dijital gayrimenkulle ilgili olduğu ortaya çıktı. Emlak tokenizasyonuyla ilgili bir iş modeli görebiliriz. </li><li>Aavegotchi, Geist adlı bir layer-3 ağı çıkaracağını duyurdu. Oyunların bu ağda depolanacağı, herkesin oyunları oynayabileceği ancak sadece üyelerin ödül kazanabileceği açıklandı. Üyelik için Aavegotchi sahibi olmak gerekiyor.</li></ul>

Haftaya Bakış: Tercihler ve Sonuçlar

Ali Eşelioğlu

Kuantum bilgisayarlar ve blockchain teknolojisi, 21. yüzyılın en dikkat çekici yeniliklerinden ikisi olarak kabul ediliyor.&nbsp; Her iki teknoloji de kendi alanlarında devrim yaratma potansiyeline sahip ve birlikte kullanıldıklarında hem büyük fırsatlar hem de zorluklar sunabiliyorlar. Bu yazıda, blockchain ve kuantum bilgisayarlar arasındaki kritik ilişkiyi, kuantum bilgisayarların kripto paralara olan potansiyel tehditlerini ve kripto paraların bu tehditlerden nasıl korunabileceğini inceleyeceğiz. <h2>Blockchain Teknolojisi Nedir?</h2>Blockchain, verilerin bloklar halinde saklandığı ve bu blokların sıralı bir şekilde dizildiği bir sistemdir.&nbsp; Merkezi olmayan bu yapı sayesinde, blok zincirindeki herhangi bir değişikliğin fark edilmesi kolaylaşır ve güvenlik artar. Blockchain, verilerin güvenli ve şeffaf bir şekilde saklanmasını sağlar. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paraların temelini oluşturan bu teknoloji, finansal işlemlerden tedarik zinciri yönetimine, sağlık hizmetlerinden oylama sistemlerine kadar geniş bir yelpazede kullanılabilir. <h2>Kuantum Bilgisayarlar Nedir?</h2>Kuantum bilgisayarlar, bilgiyi işlemek için kuantum mekaniği prensiplerini kullanır.&nbsp; Geleneksel bilgisayarlar gibi bilgi işlemezler; kuantum bitler (qubit) adı verilen birimler kullanırlar. Qubit'ler aynı anda hem 0 hem de 1 olabilen süperpozisyon durumunda olabilirler. Bu, kuantum bilgisayarların bazı problemleri çözmede klasik bilgisayarlardan çok daha hızlı olmasını sağlar. Ayrıca, kuantum dolanıklık adı verilen bir özellik sayesinde, birbirine bağlı olan qubit'ler, mesafe ne olursa olsun birbirleriyle anında etkileşimde bulunabilir. <h2>Kuantum Bilgisayarların Kripto Paralar Üzerindeki Tehditleri&nbsp;</h2>Kuantum bilgisayarlar, mevcut kriptografik sistemleri kırma potansiyeline sahiptir.&nbsp; Kripto paraların güvenliği, karmaşık matematiksel algoritmalara dayanır ve bu algoritmalar kuantum bilgisayarlar tarafından çözülebilme riski taşır. Örneğin, Bitcoin ağında kullanılan şifreleme yöntemleri, kuantum bilgisayarlar tarafından kırılabilir.&nbsp; Bu durumda, kötü niyetli bir aktör, kullanıcıların özel anahtarlarını ele geçirerek yetkisiz transferler yapabilir. Bu, kripto paraların güvenliğini tehdit eder. <h3>Örnek: Bitcoin ve SHA-256&nbsp;</h3>Bitcoin, SHA-256 adı verilen bir şifreleme algoritması kullanır.&nbsp; Bu algoritma, Bitcoin işlemlerinin güvenliğini sağlar. Ancak, kuantum bilgisayarlar, bu algoritmayı kırma yeteneğine sahiptir. Bu, Bitcoin ve diğer kripto paraların güvenliğini tehlikeye atar. Kuantum bilgisayarlar, mevcut hesaplama güçleriyle bu algoritmayı hızlı bir şekilde çözebilir ve bu da kullanıcıların Bitcoin cüzdanlarına erişimi riske atar. <h3>Kuantum Dayanıklı Şifreleme Yöntemleri</h3>Blockchain'in kuantum bilgisayarların tehditlerinden kurtulabilmesi için kuantum dayanıklı şifreleme yöntemleri geliştirilmelidir.&nbsp; Bu, kuantum bilgisayarların saldırılarına karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanmış yeni şifreleme algoritmalarını içerir. Örneğin, NIST tarafından önerilen CRYSTALS-Dilithium gibi yeni algoritmalar, kripto paraların güvenliğini artırabilir. <h3>Örnek: IOTA ve Kuantum Dayanıklılığı</h3>IOTA, kuantum bilgisayarlara karşı dayanıklı olmayı hedefleyen bir kripto para birimidir.&nbsp; IOTA, daha güvenli imza yöntemleri kullanarak, kuantum bilgisayarların saldırılarına karşı dayanıklı olmayı amaçlar. Bu tür yenilikler, kripto para birimlerinin kuantum tehditlerine karşı nasıl direnebileceğine dair iyi bir örnektir. <h3>Kuantum Anahtar Dağıtımı (QKD)</h3>Kuantum anahtar dağıtımı (QKD), şifreleme anahtarlarının güvenli bir şekilde değiştirilmesini sağlar ve kuantum bilgisayarların bu anahtarları ele geçirmesini imkânsız hale getirir.&nbsp; QKD, kuantum bilgisayarların saldırılarına karşı güçlü bir savunma mekanizması sunar. Bu teknoloji, kripto para ağlarının güvenliğini artırmada kritik bir rol oynayabilir. <h3>Günlük Hayattan Bir Örnek</h3>Kuantum bilgisayarların gücünü anlamak için, bir kasayı açmaya çalışan bir hırsızı düşünün.&nbsp; Geleneksel bilgisayarlar, kasayı açmak için birer birer tüm olasılıkları denerken, kuantum bilgisayarlar aynı anda tüm olasılıkları deneyebilir. Bu, kuantum bilgisayarların, karmaşık şifreleme sistemlerini çok daha hızlı çözebileceği anlamına gelir. Bu yüzden, blockchain teknolojisinin güvenliğini sağlamak için daha güçlü ve karmaşık şifreleme yöntemlerine ihtiyacımız var. Blockchain ve kuantum bilgisayarlar, dijital dünyanın geleceğinde önemli bir rol oynayacak. Ancak, bu iki teknoloji arasındaki etkileşim, büyük fırsatlar kadar büyük tehditler de barındırıyor. Kripto paraların güvenliğini sağlamak için sürekli olarak yenilik yapılması ve yeni çözümler geliştirilmesi gerekiyor.&nbsp; Bu, blockchain'in güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak için hayati öneme sahip. Gelecekte, blockchain ve kuantum bilgisayarlar arasındaki ilişkinin nasıl evrileceği, her iki teknolojinin de gelişimine ve bu tehditlerin ne kadar hızlı ele alınabileceğine bağlı olacaktır. Bu yüzden, kripto para birimleri ve diğer blockchain uygulamalarının, kuantum bilgisayarların tehditlerine karşı proaktif adımlar atarak sürekli güvenliklerini artırma yönünde ilerlemeye devam etmeleri gerekmektedir.

Kuantum Bilgisayarlar ve Kripto Paralar: Geleceğin Fırsatları ve Tehditleri

Naz Sarpyener

Son Yazılar

Yazarlardan

SS
Semih Sercan Erkul

BA
Berkay Aybey

BK
Burak Kesmeci