24S %
-1.21%
24S Min
2,467.83
24S Max
$2,584.18
Linear
Log
Kategori
Software platform
Değer Önerisi
Global computer
Kripto para borsalarında anlık Ethereum fiyatı $2,523.35 dolardır. Ethereum piyasa değeri anlık olarak $303.83 milyar dolar değerine sahiptir. Ethereum'in son 24 saatteki değişimi ise -1.21% olarak kaydedilmiştir. Son 24 saat boyunca en yüksek $2,584.18 değerini gören Ethereum, en düşük olarak ise $2,467.83 değerini görmüştür. Ethereum'deki değişim bu yıl için şu ana kadar -0.10% olarak saptanmıştır.
Ethereum Hakkında
Ethereum herhangi bir üçüncü taraf müdahalesi olmadan yerel kripto para birimi olan Ether ile küresel olarak değer göndermek ve almak için kullanılabilen blok zinciri tabanlı bir yazılım platformudur. Ama aynı zamanda bundan çok daha fazlasını da yapabilir.
İlk olarak 2013 yılında Rus-Kanadalı bilgisayar programcısı Vitalik Buterin tarafından ortaya atılan Ethereum, geliştiricilerin kendi özel uygulamalarını oluşturmalarına izin vererek kripto para birimlerinin faydalarını genişletmek için tasarlandı.
Geleneksel uygulamalardan farklı olarak, "merkezi olmayan uygulamalar" veya Dapp'ler olarak adlandırılan bu Ethereum tabanlı uygulamalar, akıllı sözleşmelerin kullanımı sayesinde kendi kendine çalışıyor.
Akıllı sözleşmeler, Ethereum blok zincirinde depolanan ve önceden belirlenmiş koşullar karşılandığında belirli işlevleri otomatik olarak yerine getiren kod tabanlı programlardır. Bu, belirli bir olay gerçekleştiğinde bir para havalesi yapmaktan tutun da belirlenmiş bir cüzdana teminat yatırıldıktan sonra para ödünç vermeye kadar farklı herhangi bir şey olabilir. Akıllı sözleşmeler, Ethereum üzerine kurulu tüm Dapp'lerin ve diğer blok zinciri platformlarında oluşturulan diğer tüm Dapp'lerin temelini oluşturuyor.
Ether Fiyatı
Ağustos 2014'te Ethereum, Initial Coin Offering - İlk Coin Arzı (ICO) aracılığıyla kendi token'i olan Ether'i piyasaya sürdü. Yaklaşık 50 milyon ETH, token başına 0,31 dolar fiyatla satıldı ve proje için 16 milyon dolar üzerinde para toplanmasını sağladı.
Diğer birçok kripto para biriminden farklı olarak, Ethereum'un kripto para birimi sınırsız bir arza sahip. Diğer bir deyişle, dolaşıma kaç Ether'in girebileceği konusunda bir sınır yok.
Projenin resmi internet sitesine göre Ether'in yıllık enflasyon oranı yaklaşık %4,5. Blok ödülleri ilk Ethereum bloğunun çıkarılmasından bu yana iki kez azaltıldı. Bu ilk blok, başlangıç bloku (genesis block) olarak bilinir. Blok ödüllerindeki düşüşler, daha önceden programlanmş Bitcoin yarılanma olaylarının aksine Ethereum'un kodu içinde programlanmamıştır. Bunun yerine, topluluk üyeleri “Ethereum İyileştirme Önerileri” veya EIP'ler olarak adlandırılan değişiklikler önerir ve topluluğun geri kalanı, tekliflerin Ethereum'un yazılım kodundaki güncellemelere dahil edilip edilmeyeceğini oylar. Ether'in bugüne kadarki emisyon planının bir dökümü aşağıdaki gibidir.
• Blok 0 ila Blok 4.369.999: 5 Ether
• Blok 4.370.000 - 7.280.000 : 3 Ether ( EIP-649 ile değiştirildi)
• Blok 7.280.000'den itibaren şu ana dek: 2 Ether ( EIP-1234 ile değiştirildi)
Emisyon oranı, "zorluk bombası" olarak bilinen bir özellikten de etkilenir. Bu, orijinal Ethereum blok zincirinde madenciliğin zorluğunu artıran bir mekanizmayı ifade eder (Proof-of-stake Ethereum 2.0 blok zincirine geçişten önce. Aşağıya bakınız)
Artan madencilik zorluğu, madencilerin yeni bloklar keşfetmesi için gereken süreyi uzatır. Bu, daha az ether'in dolaşıma blok ödülleri şeklinde girmesi anlamına gelir ve bu da genel emisyonu azaltır. Bu mekanizma, Ethereum geliştiricilerinin 2.0 yükseltmesinden önce önemli güncellemeler üzerinde çalışmak için daha fazla zamana ihtiyaçları olduğundan dolayı 2017 ve 2020 arasında birkaç kez etkinleştirildi, sıfırlandı ve ertelendi.
Ether'in 2014'teki resmi lansman tarihinden Mart 2017'ye kadar, token’ın fiyatı 0,70 dolar ile 21 dolar arasında kaldı. 2017 boğa kripto piyasası o yılın Mayıs ayında toparlanmaya başlayana kadar ETH fiyatı hiç 100 doların üzerine çıkmadı. Ancak Ether, Haziran 2017'deki düzeltmeden önce 414 dolarlık bir zirve değere fırladı.
Yükseliş momentumunun yeniden güç kazanması beş ay daha sürdü. Bu noktada tüm kripto piyasası, neredeyse her kripto token'ını yeni zirvelere yükselten büyük satın alma baskısı yaşamaya başlamıştı. ETH'nin fiyatı keskin bir şekilde düşmeden önce Ocak 2018'e kadar 1.418 dolara ulaşmıştı.
Piyasa değerine göre ikinci en büyük kripto para biriminin (Bitcoin'den sonra) önceki tüm zamanların en yüksek fiyatını yeniden test etmesi yaklaşık üç yıl sürdü. Şubat ve Mayıs 2021 arasında, ETH'in fiyatı üç kattan fazla artarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 4.379 doları buldu.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Bitcoin gibi, Ethereum'un da "node" (düğüm) olarak bilinen 2,4 milyondan fazla bilgisayardan oluşan küresel bir ağın, işlemlerin kaydını tuttuğu kendi blok zinciri vardır. Herkes bir Ethereum düğümü çalıştırabilir ve gerekli doğru donanıma, bilgiye ve bağlı olmak için zamana sahip olması koşuluyla ağı doğrulamaya katılabilir.
Ethereum ağında çalışan üç ana düğüm türü vardır:
• Tam düğümler: Bunlar, Ethereum blok zincirindeki tüm işlemleri kopyalar ve doğrular, ayrıca opcode olarak bilinen akıllı sözleşme talimatlarını yürütür. Tam düğümler madenciler ile karıştırılmamalıdır (aşağıdaki örneğe bakınız).
• Hafif düğümler: Bunlar, blok zincirinin yalnızca kısmi bir kaydını tutar ve geri kalan verileri tam düğümlerden ister. Adından da anlaşılacağı gibi, bu düğümler cep telefonları gibi daha "hafif" cihazlarda çalışabilir ve 7/24 çalışmasına gerek yoktur.
• Tam arşiv düğümleri: Bunlar, önceki "durumlar" - veya blok zincirindeki bilgiler - dahil olmak üzere Ethereum blok zincirinin tüm geçmişini depolar ve blok kaşifleri gibi araçlar için kullanılır.
Madenciler ve tam düğümler arasındaki farkı anlamanın kolay bir yolu; madencileri sahada tarihi eserleri ortaya çıkaran arkeologlar olarak, tam düğümleri de tüm arkeologların bulgularının kaydını tutan ulusal bir müzede yöneticiler olarak düşünmek olabilir.
Tam düğüm ile tam arşiv düğümü arasındaki temel fark, tam arşiv düğümünün tam düğümün yaptığı her şeyi yapması ve aynı zamanda önceki tüm durumların bir arşivini derlemesidir.
Ethereum blok zinciri, yeni bloklar keşfetmek için madencilere güvenir. Bunlar, işlem bilgilerini ve diğer verileri depolayan dijital kutular gibidir. Madenciler, zincire bir blok ekleyen bir sonraki kişi olma ve işlem ücretleri (bloka ekledikleri işlemlerden) ve "blok ödülleri" ile ödüllendirilme şansını kazanmak için özel bilgi işlem ekipmanlarını kullanarak rekabet ederler.
Blok ödülleri, her yeni blok keşfedildiğinde oluşturulan ve başarılı madenciye çabaları için verilen yeni Ether coin'leridir. Bir blok eklendikten sonra, madencilik ağının geri kalanı, bakiyelerin doğru olduğundan ve işlemin "çifte harcama" olmadığından emin olmak için onu doğrular; yani bu, birisi sahip olmadığı parayı harcamaya çalışmıyor demektir. Tam düğümler daha sonra nihai verilerin kaydını yapar.
Bununla birlikte, Bitcoin'den farklı olarak, Ethereum tam düğümlerinin, her kullanıcının bakiyesi, tüm akıllı sözleşme kodu, bunların saklandığı yer ve yapılan değişiklikler dahil olmak üzere tüm bu uygulamaların durumunu (mevcut bilgiler) takip etmesi gerekir.
Bu, bir Ethereum düğümünün çalıştırılmasının önemli ölçüde daha fazla depolama gerektirdiği ve bir Bitcoin düğümüne kıyasla çalıştırılmasının pahalı olduğu anlamına gelir.
• Hesaplar: Bu, kullanıcının ne kadar Ether'e sahip olduğunu gösterir.
• Akıllı sözleşme kodu: Ethereum, paranın kilidinin açılması ve aktarılması için karşılanması gereken kuralları tanımlayan akıllı sözleşmeleri saklar.
• Akıllı sözleşme durumu: Akıllı sözleşmelerin durumu.
Ether ve Gaz
Ether (ETH), Ethereum blok zincirinin ana simgesidir ve üzerindeki tüm faaliyetlere güç veren birincil "yakıt" görevi görür. "Gaz", ağ üzerinde belirli bir işlevi yerine getirmek için gereken bir miktar Ether anlamına gelir.
Örneğin:
• İşlemleri gönderme (swap etme, takas etme veya Ethereum tabanlı token'ları hareket ettirme).
• Merkezi olmayan uygulamalarla etkileşim kurma.
• Akıllı sözleşmeler oluşturma.
• Değiştirilemez token'ların veya NFT'lerin basımı.
• Gaz maliyeti: Ethereum üzerinde bir işlemin ağ üzerinde işlenmesi ve yürütülmesi için gereken hesaplama enerjisi. Bu, Gaz birimleriyle ifade edilir.
• Gaz fiyatı: Gaz'ı Ether birimlerine dönüştürmek için kullanıcı tarafından belirlenen orandır. Bu birimler genellikle 0.000000001 Ether'e eşdeğer bir Ethereum birimi olan "gwei" ile gösterilir.
Ethereum'da bir işlemin maliyeti = Gaz maliyeti x Gaz fiyatı
Akıllı Sözleşmeler
Akıllı sözleşmeler, C++ ve JavaScript gibi birkaç üst düzey programlama dili kullanılarak yazılabilir. Ancak en popüleri, Ethereum'un kurucu ortaklarından biri ve projenin ilk baş teknoloji sorumlusu olan Gavin Wood tarafından oluşturulan “Solidity”tir.
Bu sözleşmeler daha sonra yüksek seviyeli dillerden (insanların anlayabileceği) düşük seviyeli dillere (bir makinenin anlayabileceği) dönüştürülmelidir. Bunun nedeni, "Ethereum Sanal Makinesi" veya EVM olarak adlandırılan bir bilgisayar ortamının tüm akıllı sözleşmelerin dağıtıldığı ve yürütüldüğü yer olmasıdır.
Bu EVM her tam Ethereum düğümünde yerleşiktir ve 140'tan fazla farklı işlem kodunu (opcode) gerçekleştirebilir. Bunlar esasen, neredeyse her görevi gerçekleştirmek için bir araya getirilebilen makine talimatlarıdır; bu, "Turing-complete" teriminin ifade ettiği şeydir.
Akıllı sözleşmelerin ortaya çıkışı, merkezi olmayan otonom organizasyonların (DAO'lar) ve merkezi olmayan bir finans ekosisteminin veya borç verme ve sigorta sağlama gibi geleneksel finansal hizmetlere artık eşler arası destekli Dapp'lerden erişilebildiği “DeFi” nin yaratılmasına yol açmıştır.
Ethereum Token Standartları
Ethereum token standartları, daha geniş Ethereum ağı ile uyumlu token'lar oluşturmaya yönelik planlardır. Bunlar, birbirleri için alınıp satılabilen (değişebilir) token'ların yanı sıra doğası gereği benzersiz olan ve karşılıklı olarak değiştirilemeyen token'ları (NFT'leri) içerir. Ethereum token standartları, kullanıcıların sıfırdan başlamaktan daha kolay, daha hızlı ve daha ucuz yeni dijital para birimleri oluşturmasına yardımcı olmak için Ethereum geliştiricileri tarafından icat edilmiştir.
Ethereum ağında dağıtılan “ERC” olarak bilinen birkaç farklı token standardı olsa da yaygın olarak üç tanesi kullanılır:
• ERC-20: Bitcoin ve diğer ana akım kripto para birimlerine benzer özelliklere sahip değiştirilebilir token'lar oluşturmak içindir.
• ERC-721: NFT'ler gibi değiştirilemez, benzersiz token'lar oluşturmak içindir.
• ERC-1155: Takas edilebilir, takas edilemez ve yarı takas edilebilir token'lar oluşturmak için kullanılan çok token'lı bir standarttır.
Ethereum 2.0
“Serenity” olarak da bilinen Ethereum 2.0 ile ağın bir iş kanıtından hisse kanıtı sistemine geçmesi sağlanacaktır. Bu yükseltme ile dünyanın en büyük ikinci kripto projesinin daha hızlı, daha verimli ve daha ölçeklenebilir hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Ethereum'un yeni hisse kanıtı (PoS) sistemi ise “Casper” olarak adlandırılır. Bu sistem, ağ kullanıcılarının pahalı, enerji yoğunluklu madencilik ekipmanları kullanmak yerine ağ katılımcıları olmak için kripto paralarını kilitlemelerini içerir. Her yatırımcının 32 Ether'i kilitlemesi veya bir stake havuzuna katılması ve Ethereum PoS blok zincirinde yeni bloklar oluşturmaya katılmak için Ether'lerini başkalarıyla birleştirmesi gerekir.
Ethereum 2.0 yükseltmesi birden fazla aşamada kullanıma sunulmaktadır. İlk olanlar şunları içerir:
• Aşama 0: İşaret zinciri ve hisse kanıtının başlatılması
• Aşama 1: Eski ve yeni Ethereum blok zincirlerinin birleştirilmesi
• 2. Aşama: "Kırık" zincirlerin ve sarma teknolojisinin tanıtımı
• Aşama 3: Güvenlik iyileştirmeleri
Faz 0, Aralık 2020'de başlatıldı ve Beacon, bir hisse kanıtı sistemi sunan ayrı bir Ethereum blok zinciridir. Ayrıca yeni blok oluşturma, işlem doğrulama, ödülleri stake etme ve “parça zincirleri” adı verilen yeni Ethereum blok zincirlerini yönetme sorumluluğuna sahiptir.
Geliştirmenin bir sonraki büyük aşamasında, Ethereum'un Beacon zinciri ana Ethereum ağına bağlanacak ve mevcut, enerji yoğunluklu çalışma kanıtı sistemini hisse kanıtı ile değiştirecek. “Doğrulayıcılar” olarak bilinen ağ paydaşları, Ethereum ve ETH 2.0 birleştirildikten sonra madencilerin yerine blok üretmeye, işlemleri doğrulamaya ve blok zincirinin güvenliğini yönetmeye başlayacak.
Birleştirmeden sonra daha küçük ek yükseltmeler gerekecektir. Ethereum geliştiricilerinin bir sonraki görevi, birden fazla mini blok zinciri oluşturan parçalamayı etkinleştirmek. Tüm ağ her bir işlemi doğrulamak yerine, her parça kendi işlem kümesini doğrulamaktan sorumlu olacak. Beacon zinciri, bu parçalar arasında ana koordinatör olarak hareket edecek ve her birine rastgele doğrulayıcılar atayacak.
PoS ve parçalamanın her ikisi de etkinleştirildiğinde, Ethereum geliştiricileri ağın güvenliğini artırmak için daha fazla ince ayar yapacaklarını umuyorlar. Bu, blok tekliflerinin arkasına doğrulayıcı kimliklerini gizlemek için anonimlik özellikleri eklemeyi içeriyor. Ayrıca, doğrulayıcı atamalarının rastgeleliğini daha da güvence altına almak ve kötü niyetli kişilerin ağı bozmasını zorlaştırmak için Doğrulanabilir Gecikme İşlevi (VDF) gibi yeni teknolojilerden yararlanmayı da içerir.
Önemli Olaylar ve Yönetim
Yukarıda bahsedildiği gibi, Ethereum aslen Rus-Kanadalı bilgisayar programcısı Buterin tarafından tasarlandı. O sırada Buterin sadece 19 yaşındaydı.
Kasım 2013'te, önerilen projenin arkasındaki vizyonu ve teknolojiyi özetleyen teknik bir belge olan Ethereum Tanıtım Belgesi'ni yayımladı. Bir ay sonra Buterin, İsrail asıllı Amerikalı Amir Chetrit'ten projesine katılmasını istedi. İkisi, daha sonra NFT pazarının temellerini atan “Colored Coins” adlı ayrı bir proje üzerinde birlikte çalışmıştı.
Tanıtım belgesini yayımladıktan kısa bir süre sonra Buterin, Miami'de bir Bitcoin konferansına katıldı ve burada Ethereum projesine kurucu ortak olarak katılan bir dizi ilgili geliştirici ve yatırımcıyla tanıştı. Bunlar arasında Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson vardı.
Joseph Lubin, Jeffrey Wilcke ve Wood daha sonra projenin son üç kurucu ortağı olarak tanıtıldı. Sekiz üyeli ekip birlikte İsviçre merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Ethereum Vakfı olarak bilinen bir varlık oluşturdu. Hoskinson ve Buterin arasında Ethereum'un kar amacı gütmeyen bir şirket olup olmayacağı konusunda çıkan bir anlaşmazlık, Hoskinson'ın projeden ayrılmasına yol açtı.
Birkaç kısa yıl içinde, yedi kurucu ortağın hepsi de istifa etti veya Ethereum'dan ayrıldı ve Buterin son aktif kurucu ortak olarak kaldı.
Ethereum protokolü resmi olarak 2015 yılında başlatıldı, hızla yükseldi ve Bitcoin'in arkasındaki piyasa değeri ile dünyanın en büyük ikinci kripto para birimi haline geldi.
Piyasa Değeri
$303.83B
24S Hacim
$21.27B
24S Açılış
$2,554.35
24S Değişim
-31
52 Hafta Min
$1,779.15
52 Hafta Max
$4,092.9
Tüm Zamanlar Max
$4,865.57
Değişim ()
0.10%
Toplam Arz
$120.41M
Max Arz
$N/A
24S İşlem Gören Değer
$N/A
30G Dalgalanma
0.476226
24S İşlem Sayısı
1,085,336
24S Ortalama İşlem Bedeli
$3.33
Kategori
Software platform
Değer Önerisi
Global computer
Kripto para borsalarında anlık Ethereum fiyatı $2,523.35 dolardır. Ethereum piyasa değeri anlık olarak $303.83 milyar dolar değerine sahiptir. Ethereum'in son 24 saatteki değişimi ise -1.21% olarak kaydedilmiştir. Son 24 saat boyunca en yüksek $2,584.18 değerini gören Ethereum, en düşük olarak ise $2,467.83 değerini görmüştür. Ethereum'deki değişim bu yıl için şu ana kadar -0.10% olarak saptanmıştır.
Ethereum Hakkında
Ethereum herhangi bir üçüncü taraf müdahalesi olmadan yerel kripto para birimi olan Ether ile küresel olarak değer göndermek ve almak için kullanılabilen blok zinciri tabanlı bir yazılım platformudur. Ama aynı zamanda bundan çok daha fazlasını da yapabilir.
İlk olarak 2013 yılında Rus-Kanadalı bilgisayar programcısı Vitalik Buterin tarafından ortaya atılan Ethereum, geliştiricilerin kendi özel uygulamalarını oluşturmalarına izin vererek kripto para birimlerinin faydalarını genişletmek için tasarlandı.
Geleneksel uygulamalardan farklı olarak, "merkezi olmayan uygulamalar" veya Dapp'ler olarak adlandırılan bu Ethereum tabanlı uygulamalar, akıllı sözleşmelerin kullanımı sayesinde kendi kendine çalışıyor.
Akıllı sözleşmeler, Ethereum blok zincirinde depolanan ve önceden belirlenmiş koşullar karşılandığında belirli işlevleri otomatik olarak yerine getiren kod tabanlı programlardır. Bu, belirli bir olay gerçekleştiğinde bir para havalesi yapmaktan tutun da belirlenmiş bir cüzdana teminat yatırıldıktan sonra para ödünç vermeye kadar farklı herhangi bir şey olabilir. Akıllı sözleşmeler, Ethereum üzerine kurulu tüm Dapp'lerin ve diğer blok zinciri platformlarında oluşturulan diğer tüm Dapp'lerin temelini oluşturuyor.
Ether Fiyatı
Ağustos 2014'te Ethereum, Initial Coin Offering - İlk Coin Arzı (ICO) aracılığıyla kendi token'i olan Ether'i piyasaya sürdü. Yaklaşık 50 milyon ETH, token başına 0,31 dolar fiyatla satıldı ve proje için 16 milyon dolar üzerinde para toplanmasını sağladı.
Diğer birçok kripto para biriminden farklı olarak, Ethereum'un kripto para birimi sınırsız bir arza sahip. Diğer bir deyişle, dolaşıma kaç Ether'in girebileceği konusunda bir sınır yok.
Projenin resmi internet sitesine göre Ether'in yıllık enflasyon oranı yaklaşık %4,5. Blok ödülleri ilk Ethereum bloğunun çıkarılmasından bu yana iki kez azaltıldı. Bu ilk blok, başlangıç bloku (genesis block) olarak bilinir. Blok ödüllerindeki düşüşler, daha önceden programlanmş Bitcoin yarılanma olaylarının aksine Ethereum'un kodu içinde programlanmamıştır. Bunun yerine, topluluk üyeleri “Ethereum İyileştirme Önerileri” veya EIP'ler olarak adlandırılan değişiklikler önerir ve topluluğun geri kalanı, tekliflerin Ethereum'un yazılım kodundaki güncellemelere dahil edilip edilmeyeceğini oylar. Ether'in bugüne kadarki emisyon planının bir dökümü aşağıdaki gibidir.
• Blok 0 ila Blok 4.369.999: 5 Ether
• Blok 4.370.000 - 7.280.000 : 3 Ether ( EIP-649 ile değiştirildi)
• Blok 7.280.000'den itibaren şu ana dek: 2 Ether ( EIP-1234 ile değiştirildi)
Emisyon oranı, "zorluk bombası" olarak bilinen bir özellikten de etkilenir. Bu, orijinal Ethereum blok zincirinde madenciliğin zorluğunu artıran bir mekanizmayı ifade eder (Proof-of-stake Ethereum 2.0 blok zincirine geçişten önce. Aşağıya bakınız)
Artan madencilik zorluğu, madencilerin yeni bloklar keşfetmesi için gereken süreyi uzatır. Bu, daha az ether'in dolaşıma blok ödülleri şeklinde girmesi anlamına gelir ve bu da genel emisyonu azaltır. Bu mekanizma, Ethereum geliştiricilerinin 2.0 yükseltmesinden önce önemli güncellemeler üzerinde çalışmak için daha fazla zamana ihtiyaçları olduğundan dolayı 2017 ve 2020 arasında birkaç kez etkinleştirildi, sıfırlandı ve ertelendi.
Ether'in 2014'teki resmi lansman tarihinden Mart 2017'ye kadar, token’ın fiyatı 0,70 dolar ile 21 dolar arasında kaldı. 2017 boğa kripto piyasası o yılın Mayıs ayında toparlanmaya başlayana kadar ETH fiyatı hiç 100 doların üzerine çıkmadı. Ancak Ether, Haziran 2017'deki düzeltmeden önce 414 dolarlık bir zirve değere fırladı.
Yükseliş momentumunun yeniden güç kazanması beş ay daha sürdü. Bu noktada tüm kripto piyasası, neredeyse her kripto token'ını yeni zirvelere yükselten büyük satın alma baskısı yaşamaya başlamıştı. ETH'nin fiyatı keskin bir şekilde düşmeden önce Ocak 2018'e kadar 1.418 dolara ulaşmıştı.
Piyasa değerine göre ikinci en büyük kripto para biriminin (Bitcoin'den sonra) önceki tüm zamanların en yüksek fiyatını yeniden test etmesi yaklaşık üç yıl sürdü. Şubat ve Mayıs 2021 arasında, ETH'in fiyatı üç kattan fazla artarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 4.379 doları buldu.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Bitcoin gibi, Ethereum'un da "node" (düğüm) olarak bilinen 2,4 milyondan fazla bilgisayardan oluşan küresel bir ağın, işlemlerin kaydını tuttuğu kendi blok zinciri vardır. Herkes bir Ethereum düğümü çalıştırabilir ve gerekli doğru donanıma, bilgiye ve bağlı olmak için zamana sahip olması koşuluyla ağı doğrulamaya katılabilir.
Ethereum ağında çalışan üç ana düğüm türü vardır:
• Tam düğümler: Bunlar, Ethereum blok zincirindeki tüm işlemleri kopyalar ve doğrular, ayrıca opcode olarak bilinen akıllı sözleşme talimatlarını yürütür. Tam düğümler madenciler ile karıştırılmamalıdır (aşağıdaki örneğe bakınız).
• Hafif düğümler: Bunlar, blok zincirinin yalnızca kısmi bir kaydını tutar ve geri kalan verileri tam düğümlerden ister. Adından da anlaşılacağı gibi, bu düğümler cep telefonları gibi daha "hafif" cihazlarda çalışabilir ve 7/24 çalışmasına gerek yoktur.
• Tam arşiv düğümleri: Bunlar, önceki "durumlar" - veya blok zincirindeki bilgiler - dahil olmak üzere Ethereum blok zincirinin tüm geçmişini depolar ve blok kaşifleri gibi araçlar için kullanılır.
Madenciler ve tam düğümler arasındaki farkı anlamanın kolay bir yolu; madencileri sahada tarihi eserleri ortaya çıkaran arkeologlar olarak, tam düğümleri de tüm arkeologların bulgularının kaydını tutan ulusal bir müzede yöneticiler olarak düşünmek olabilir.
Tam düğüm ile tam arşiv düğümü arasındaki temel fark, tam arşiv düğümünün tam düğümün yaptığı her şeyi yapması ve aynı zamanda önceki tüm durumların bir arşivini derlemesidir.
Ethereum blok zinciri, yeni bloklar keşfetmek için madencilere güvenir. Bunlar, işlem bilgilerini ve diğer verileri depolayan dijital kutular gibidir. Madenciler, zincire bir blok ekleyen bir sonraki kişi olma ve işlem ücretleri (bloka ekledikleri işlemlerden) ve "blok ödülleri" ile ödüllendirilme şansını kazanmak için özel bilgi işlem ekipmanlarını kullanarak rekabet ederler.
Blok ödülleri, her yeni blok keşfedildiğinde oluşturulan ve başarılı madenciye çabaları için verilen yeni Ether coin'leridir. Bir blok eklendikten sonra, madencilik ağının geri kalanı, bakiyelerin doğru olduğundan ve işlemin "çifte harcama" olmadığından emin olmak için onu doğrular; yani bu, birisi sahip olmadığı parayı harcamaya çalışmıyor demektir. Tam düğümler daha sonra nihai verilerin kaydını yapar.
Bununla birlikte, Bitcoin'den farklı olarak, Ethereum tam düğümlerinin, her kullanıcının bakiyesi, tüm akıllı sözleşme kodu, bunların saklandığı yer ve yapılan değişiklikler dahil olmak üzere tüm bu uygulamaların durumunu (mevcut bilgiler) takip etmesi gerekir.
Bu, bir Ethereum düğümünün çalıştırılmasının önemli ölçüde daha fazla depolama gerektirdiği ve bir Bitcoin düğümüne kıyasla çalıştırılmasının pahalı olduğu anlamına gelir.
• Hesaplar: Bu, kullanıcının ne kadar Ether'e sahip olduğunu gösterir.
• Akıllı sözleşme kodu: Ethereum, paranın kilidinin açılması ve aktarılması için karşılanması gereken kuralları tanımlayan akıllı sözleşmeleri saklar.
• Akıllı sözleşme durumu: Akıllı sözleşmelerin durumu.
Ether ve Gaz
Ether (ETH), Ethereum blok zincirinin ana simgesidir ve üzerindeki tüm faaliyetlere güç veren birincil "yakıt" görevi görür. "Gaz", ağ üzerinde belirli bir işlevi yerine getirmek için gereken bir miktar Ether anlamına gelir.
Örneğin:
• İşlemleri gönderme (swap etme, takas etme veya Ethereum tabanlı token'ları hareket ettirme).
• Merkezi olmayan uygulamalarla etkileşim kurma.
• Akıllı sözleşmeler oluşturma.
• Değiştirilemez token'ların veya NFT'lerin basımı.
• Gaz maliyeti: Ethereum üzerinde bir işlemin ağ üzerinde işlenmesi ve yürütülmesi için gereken hesaplama enerjisi. Bu, Gaz birimleriyle ifade edilir.
• Gaz fiyatı: Gaz'ı Ether birimlerine dönüştürmek için kullanıcı tarafından belirlenen orandır. Bu birimler genellikle 0.000000001 Ether'e eşdeğer bir Ethereum birimi olan "gwei" ile gösterilir.
Ethereum'da bir işlemin maliyeti = Gaz maliyeti x Gaz fiyatı
Akıllı Sözleşmeler
Akıllı sözleşmeler, C++ ve JavaScript gibi birkaç üst düzey programlama dili kullanılarak yazılabilir. Ancak en popüleri, Ethereum'un kurucu ortaklarından biri ve projenin ilk baş teknoloji sorumlusu olan Gavin Wood tarafından oluşturulan “Solidity”tir.
Bu sözleşmeler daha sonra yüksek seviyeli dillerden (insanların anlayabileceği) düşük seviyeli dillere (bir makinenin anlayabileceği) dönüştürülmelidir. Bunun nedeni, "Ethereum Sanal Makinesi" veya EVM olarak adlandırılan bir bilgisayar ortamının tüm akıllı sözleşmelerin dağıtıldığı ve yürütüldüğü yer olmasıdır.
Bu EVM her tam Ethereum düğümünde yerleşiktir ve 140'tan fazla farklı işlem kodunu (opcode) gerçekleştirebilir. Bunlar esasen, neredeyse her görevi gerçekleştirmek için bir araya getirilebilen makine talimatlarıdır; bu, "Turing-complete" teriminin ifade ettiği şeydir.
Akıllı sözleşmelerin ortaya çıkışı, merkezi olmayan otonom organizasyonların (DAO'lar) ve merkezi olmayan bir finans ekosisteminin veya borç verme ve sigorta sağlama gibi geleneksel finansal hizmetlere artık eşler arası destekli Dapp'lerden erişilebildiği “DeFi” nin yaratılmasına yol açmıştır.
Ethereum Token Standartları
Ethereum token standartları, daha geniş Ethereum ağı ile uyumlu token'lar oluşturmaya yönelik planlardır. Bunlar, birbirleri için alınıp satılabilen (değişebilir) token'ların yanı sıra doğası gereği benzersiz olan ve karşılıklı olarak değiştirilemeyen token'ları (NFT'leri) içerir. Ethereum token standartları, kullanıcıların sıfırdan başlamaktan daha kolay, daha hızlı ve daha ucuz yeni dijital para birimleri oluşturmasına yardımcı olmak için Ethereum geliştiricileri tarafından icat edilmiştir.
Ethereum ağında dağıtılan “ERC” olarak bilinen birkaç farklı token standardı olsa da yaygın olarak üç tanesi kullanılır:
• ERC-20: Bitcoin ve diğer ana akım kripto para birimlerine benzer özelliklere sahip değiştirilebilir token'lar oluşturmak içindir.
• ERC-721: NFT'ler gibi değiştirilemez, benzersiz token'lar oluşturmak içindir.
• ERC-1155: Takas edilebilir, takas edilemez ve yarı takas edilebilir token'lar oluşturmak için kullanılan çok token'lı bir standarttır.
Ethereum 2.0
“Serenity” olarak da bilinen Ethereum 2.0 ile ağın bir iş kanıtından hisse kanıtı sistemine geçmesi sağlanacaktır. Bu yükseltme ile dünyanın en büyük ikinci kripto projesinin daha hızlı, daha verimli ve daha ölçeklenebilir hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Ethereum'un yeni hisse kanıtı (PoS) sistemi ise “Casper” olarak adlandırılır. Bu sistem, ağ kullanıcılarının pahalı, enerji yoğunluklu madencilik ekipmanları kullanmak yerine ağ katılımcıları olmak için kripto paralarını kilitlemelerini içerir. Her yatırımcının 32 Ether'i kilitlemesi veya bir stake havuzuna katılması ve Ethereum PoS blok zincirinde yeni bloklar oluşturmaya katılmak için Ether'lerini başkalarıyla birleştirmesi gerekir.
Ethereum 2.0 yükseltmesi birden fazla aşamada kullanıma sunulmaktadır. İlk olanlar şunları içerir:
• Aşama 0: İşaret zinciri ve hisse kanıtının başlatılması
• Aşama 1: Eski ve yeni Ethereum blok zincirlerinin birleştirilmesi
• 2. Aşama: "Kırık" zincirlerin ve sarma teknolojisinin tanıtımı
• Aşama 3: Güvenlik iyileştirmeleri
Faz 0, Aralık 2020'de başlatıldı ve Beacon, bir hisse kanıtı sistemi sunan ayrı bir Ethereum blok zinciridir. Ayrıca yeni blok oluşturma, işlem doğrulama, ödülleri stake etme ve “parça zincirleri” adı verilen yeni Ethereum blok zincirlerini yönetme sorumluluğuna sahiptir.
Geliştirmenin bir sonraki büyük aşamasında, Ethereum'un Beacon zinciri ana Ethereum ağına bağlanacak ve mevcut, enerji yoğunluklu çalışma kanıtı sistemini hisse kanıtı ile değiştirecek. “Doğrulayıcılar” olarak bilinen ağ paydaşları, Ethereum ve ETH 2.0 birleştirildikten sonra madencilerin yerine blok üretmeye, işlemleri doğrulamaya ve blok zincirinin güvenliğini yönetmeye başlayacak.
Birleştirmeden sonra daha küçük ek yükseltmeler gerekecektir. Ethereum geliştiricilerinin bir sonraki görevi, birden fazla mini blok zinciri oluşturan parçalamayı etkinleştirmek. Tüm ağ her bir işlemi doğrulamak yerine, her parça kendi işlem kümesini doğrulamaktan sorumlu olacak. Beacon zinciri, bu parçalar arasında ana koordinatör olarak hareket edecek ve her birine rastgele doğrulayıcılar atayacak.
PoS ve parçalamanın her ikisi de etkinleştirildiğinde, Ethereum geliştiricileri ağın güvenliğini artırmak için daha fazla ince ayar yapacaklarını umuyorlar. Bu, blok tekliflerinin arkasına doğrulayıcı kimliklerini gizlemek için anonimlik özellikleri eklemeyi içeriyor. Ayrıca, doğrulayıcı atamalarının rastgeleliğini daha da güvence altına almak ve kötü niyetli kişilerin ağı bozmasını zorlaştırmak için Doğrulanabilir Gecikme İşlevi (VDF) gibi yeni teknolojilerden yararlanmayı da içerir.
Önemli Olaylar ve Yönetim
Yukarıda bahsedildiği gibi, Ethereum aslen Rus-Kanadalı bilgisayar programcısı Buterin tarafından tasarlandı. O sırada Buterin sadece 19 yaşındaydı.
Kasım 2013'te, önerilen projenin arkasındaki vizyonu ve teknolojiyi özetleyen teknik bir belge olan Ethereum Tanıtım Belgesi'ni yayımladı. Bir ay sonra Buterin, İsrail asıllı Amerikalı Amir Chetrit'ten projesine katılmasını istedi. İkisi, daha sonra NFT pazarının temellerini atan “Colored Coins” adlı ayrı bir proje üzerinde birlikte çalışmıştı.
Tanıtım belgesini yayımladıktan kısa bir süre sonra Buterin, Miami'de bir Bitcoin konferansına katıldı ve burada Ethereum projesine kurucu ortak olarak katılan bir dizi ilgili geliştirici ve yatırımcıyla tanıştı. Bunlar arasında Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson vardı.
Joseph Lubin, Jeffrey Wilcke ve Wood daha sonra projenin son üç kurucu ortağı olarak tanıtıldı. Sekiz üyeli ekip birlikte İsviçre merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Ethereum Vakfı olarak bilinen bir varlık oluşturdu. Hoskinson ve Buterin arasında Ethereum'un kar amacı gütmeyen bir şirket olup olmayacağı konusunda çıkan bir anlaşmazlık, Hoskinson'ın projeden ayrılmasına yol açtı.
Birkaç kısa yıl içinde, yedi kurucu ortağın hepsi de istifa etti veya Ethereum'dan ayrıldı ve Buterin son aktif kurucu ortak olarak kaldı.
Ethereum protokolü resmi olarak 2015 yılında başlatıldı, hızla yükseldi ve Bitcoin'in arkasındaki piyasa değeri ile dünyanın en büyük ikinci kripto para birimi haline geldi.
YASAL UYARI
Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
Kripto Paralar
@2022 CoinDesk